"علاء الدین بروجردی" شامگاه یکشنبه در مصاحبه با برنامه "من طهران" شبکه العالم، درباره اخبار درز یافته درخصوص موافقت آمریکا با فعالیت 6500 سانتریفیوژ در ایران، اظهار داشت: نمی توان گفت این توافق نهایی است؛ اما می توان گفت که آمریکایی ها در مقایسه با گذشته و نکاتی که در گذشته مطرح کرده بودند، واقع بینانه‌تر عمل کردند و امروز در یک گفتمان تخصصی، ادبیات آن ها از منطق بیشتری برخوردار است.
بروجردی در پاسخ به این سؤال که آیا مساله دستگاه‌های سانتریفیوژ در مذاکرات مطرح شد، تأکید کرد: مذاکرات هنوز نیمه تمام مانده است و این هفته نیز ادامه خواهد داشت و آقای ظریف هم با آمریکاییها و هم با گروه 1 + 5 مذاکره خواهد کرد، و طبعاً روزهای باقیمانده این هفته روزهای مهمی برای تصمیم گیری های جدی تر خواهد بود؛ و مسائل همچنان بررسی می شود و مذاکرات به توافق نهایی نزدیک می شود.
* اگر آمریکا قواعد بازی را رعایت نکند، جهش بزرگ قابل تکرار است
بروجردی تأکید کرد: آمریکایی ها یک بار مجلس را آزمایش کرده اند، زمانی که دولت به صورت داوطلبانه همه چیز را به حالت تعلیق درآورده بود و حتی پروتوکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا می کرد، به دلیل آنکه پرونده ما را به شورای امنیت سازمان ملل منتقل کردند ما دولت را مکلف کردیم همه چیز سرجای خودش بیاید و پس از آن جلوی اجرای پروتوکل الحاقی گرفته شد، همه سایتهایی که پلمپ شده بودند باز شدند، و راه همواری در مقابل فعالیتهای هسته ای قرار گرفت و ما جهش بزرگی را محقق کردیم.
بروجردی اظهار داشت: اگر آمریکاییها قواعد بازی را رعایت نکنند، این جهش بزرگ یک بار دیگر بدون تردید قابل تکرار است.
"آمریکایی ها باید بدانند که بحث خیلی جدی است"
* در صورت شکست مذاکرات، دولت همه تعهدات خود را رها می‌کند
وی افزود: بنابراین مجلس هم تحولات را رصد می کند، و به همین دلیل ما 2 هفته قبل طرحی را تصویب کردیم که اگر آمریکاییها بخواهند بازی را به درازا بکشانند و یا تحریم‌های را ادامه دهند و یا اضافه کنند، بر اساس این طرح حتما دولت را ملزم خواهیم کرد که به نقطه اول بازگردد، یعنی توافقنامه ژنو کأن لم یکن بشود.
بروجردی خاطرنشان کرد: یعنی ما در واقع دولت را مکلف خواهیم کرد کلیه تعهدات خود را رها کند و برگردد .. در زمینه فردو، 20 درصد، اراک، نسلهای نو سانتریفیوژ، میزان غنی سازی و میزان ذخایر و همه چیز .. دلیل ندارد که ما محدودیت را بپذیریم ولی آمریکاییها به تعهدات خودشان عمل نکنند . بنابراین آمریکایی ها باید بدانند که بحث خیلی جدی است.
* فردو در هیچ شرایطی تعطیل نخواهد شد
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاسی مجلس درباره سایت "فردو" به عنوان یکی از مسائل مورد اختلاف ایران و گروه 1 + 5 و خبرهای درزیافته توسط آمریکاییها مبنی بر مخالفت آنان با غنی سازی در فردو، گفت: قطعاً فردو در هیچ شرایطی تعطیل نخواهد شد یعنی فردو به عنوان یک تدبیر در بُعد پدافند غیرعامل که بتواند توانمندی ها و دستاوردهای صلح آمیز هسته ای ایران را از حمله احتمالی دشمن مصون نگه دارد ، یک ضرورت محسوب می شود. مسائلی همچون میزان غنی سازی و تعداد دستگاه های سایت فردو در دستور کار مذاکرات قرار دارد و طرفین باید به تفاهمی برسند ولی مساله مهم اصل سایت فردو است که طرف مقابل در مقطعی خواهان تعطیلی این سایت بود؛ ولی تعطیلی فردو اتفاق نخواهد افتاد.
بروجردی درباره خبرهای منتشر شده در خصوص احتمال تبدیل شدن فردو به سایت تحقیقاتی، اظهار داشت: خیلی وقت پیش پیشنهادی درباره تبدیل سایت فردو به مرکز مطالعاتی هسته ای مطرح شده بود ولی ما معتقدیم که باید یک مرکز عملیاتی هسته‌ای در فردو وجود داشته باشد. هر چند ممکن است که کار تحقیقاتی نیز در سایت فردو انجام شود ولی اصل غنی سازی در سایت فردو یک اصل ثابت است .
* نشانه مثبت شدن روند مذاکرات
بروجردی حضور وزیر انرژی آمریکا و رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران را نشان دهنده مثبت شدنِ روند مذاکرات دانست و گفت: سمت و سوی مذاکرات در مقایسه با گذشته مثبت تر شده است. آمریکاییها وزیر انرژی خود را وارد مذاکرات کردند و از طرف جمهوری اسلامی ایران هم دکتر علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در مذاکرات شرکت کرد و این، نشان از جدی تر شدن روند مذاکرات دارد.
وی افزود: از آن جا که بسیاری از مفاد مذاکرات مسائل تخصصیِ فنی است؛ وقتی متخصصان در مذاکرات حضور پیدا می کنند، طبیعی است که حصول توافق محتمل تر است. با حضور دکتر صالحی و ارنست مونیز، نکاتِ مبهم تقریبا رفع ابهام شد و برخی از گره ها که مدت ها در پی راه حلی برای آن بودند، حل و فصل شد و راه برای رسیدن به نقطۀ مطلوب هموارتر شده است.
* نکات حل و فصل شده در مذاکرات چیست
بروجردی در توضیح گره ها و نکاتِ مبهمِ حل و فصل شده، خاطر نشان کرد: به عنوان مثال، رآکتور اراک، دستاورد علمی متخصصان ماست و حتما باید با آب سنگین کار کند. اساسا طراحی این رآکتور بر پایه آب سنگین بوده است. آن ها می گفتند که آب سنگین نباید به کار گرفته شود، اما ما زیر بار نرفتیم. در نهایت، آمریکایی ها پذیرفتند که آب سنگین به کار گرفته شود، البته با تدبیر و طراحی ایرانی.
وی ادامه داد: ما پلوتونیوم را به حداقل رساندیم، زیرا اساسا به آن نیازی نداریم. یعنی پسماند رآکتور اراک، عملا چیزی نیست که مورد استفاده ما باشد و حتی نگهداری آن هم کار مشکلی است. به این ترتیب، آمریکاییها از خواسته خود عقب نشینی کردند.
* تولید پلوتونیوم به حدی نیست که نگرانی ایجاد کند
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تولید پلوتونیم همچنان ادامه خواهد یافت، گفت: پلوتونیم تولیدی، به میزانی که سبب نگرانی آن ها شود، نخواهد بود. مساله این است که نگاه آن ها به هر کشوری که فعالیت مسالمت آمیز هسته ای دارد این گونه است که گمان می کنند آن کشور به دنبال ساخت بمب است، علت این نگاه آن است که خودشان بمب ساز هستند. در زبان فارسی ضرب المثلی هست که می گوید: کافر همه را به کیش خود پندارد. ما مخالف جدی بمب سازی هستیم اما آن ها به سبب بمب ساز بودن، نگران بمب سازی دیگران هستند. ما برای برطرف کردن نگرانی آن ها، طرحی ریختیم که بر اساس آن، پلوتونیم به حدی تولید می شود که موجب نگرانی آن ها نباشد، اما آب سنگین به عنوان یک اصل در جای خود باقی خواهد ماند.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه درباره بقیه نکات مبهم گفت: مسائلی نظیر اصل غنی سازی، تعداد سانتریفیوژها و دیگر مسائل، همیشه در بُعد فنی مورد بحث بوده اند. آن چه برای ما اهمیت دارد، آن است که این توانمندی ملی را با یک منطقی که نام آن غنی سازی اورانیوم باشد، حفظ کنیم. ما هم طبیعتا بر اساس نیازهایمان عمل می کنیم.
* خیلی از گره‌های فنی عملا بازشده است
وی ادامه داد: یعنی آمریکاییها برخلاف گذشته بسیار جدی‌تر عمل می کنند، و عملگرایانه تر برخورد می‌کنند؛ به همین دلیل خیلی از گره‌های فنی عملا بازشده است، و در بعد سیاسی هم با توجه به مجموعه سیاستهای جمهوری اسلامی ایران و خود آنها باز سمت و سو در همین جهت است که توافق نهایی هرچه سریعتر شکل بگیرد.
بروجردی درباره اظهارات اخیر سخنگوی دولت درباره موعد 31 مارس، و نظر جمهوری اسلامی ایران در خصوص این موعد گفت: این تاریخی است که دولت به عنوان هدفگذاری مذاکرات و رسیدن به نتیجه تعیین کرده است، و من فکر نمی‌کنم که این احتمال منتفی باشد که این اتفاق بیفتد چون زمان مذاکرات ملاحظه می کنید که چقدر کوتاه در نظر می‌گیرند، و مذاکره مجدد با آمریکایی ها ظرف یکی دو روز آینده انجام می‌شود و پس از آن 1+5؛ بنابراین همه شرایط برای حصول یک نتیجه نهایی در حال آماده شدن است.
"همه شرایط برای حصول یک نتیجه نهایی در حال آماده شدن است"
* بر اصل غنی سازی به عنوان دانش پافشاری خواهیم کرد
وی در این زمینه به مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره ساخت رآکتورهای متعدد تا تولید 20 هزار مگاوات انرژی هسته ای اشاره کرد و گفت: این مصوبه، باید توسط دولت اجرا شود و طبیعتا اجرای آن زمان گیر خواهد بود. به این ترتیب، ما قطعا بر اصل غنی سازی به عنوان دانش پافشاری خواهیم کرد. اما تعداد سانتریفیوژها و میزان ذخایرمان، چیزی است در مذاکرات باید بر سر آن توافق شود.
* انتقال اورانیوم غنی شده به خارج منتفی است
بروجردی در خصوص ذخیره اورانیوم به عنوان یکی از مسائل مورد اختلاف ایران و گروه 1 + 5، گفت: انتقال اورانیوم غنی شده به خارج قطعاً منتفی است، و طرف ایرانی چنین امری را نخواهد پذیرفت . میزان غنی سازی اورانیوم در ایران براساس نیازهایش است. من در آغاز سخنان گفتم که نگهداری این مواد کار پُردردسر و پُرهزینه ای است ولی ما براساس نیازهایمان باید این کارها را برای غنی سازی انجام بدهیم و معیار ما درخصوص میزان ذخایر اورانیوم نیازهایمان است نَه چیز دیگر.
وی افزود: طبیعتاً حرکت ما به سوی ساخت رآکتورهای بیشتر است که سوخت ایرانی باید برخی از این رآکتورها را تأمین کند، بنابراین ما در این سمت و سو حرکت می کنیم و براین اساس برنامه ریزی می کنیم و بر همین اساس نیز با طرف مقابل توافق می کنیم .
رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: مذاکرات ایران و گروه 5+1 قطعا دو مرحله ای نیست و در یک مرحله هم در مورد مسائل فنی و هم تحریمها باید یک جا تصمیم گیری شود.
* اعتماد سازی اساس سیاست ایران است
بروجردی در پاسخ به این سوال که "آیا با توجه به سقف غنی سازی اورانیوم در ایران جایی برای نگرانی طرف مقابل وجود دارد ؟" گفت: اعتمادسازی اساس سیاست ایران را تشکیل می‌دهد و همیشه در مذاکرات این موضوع را دنبال کردیم که آنها نباید نگران یک امر وهمی باشند .
بروجردی افزود: ما تنها کشوری هستیم که علاوه بر تعهد در عهدنامه "ان پی تی" از یک پشتوانه مهمی به نام فتوای حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای هم برخورداریم که به طور مطلق ساخت بمب را مردود دانسته و تحریم می کنند؛ بنابر این نگرانی که غربی‌ها عنوان می کنند شاید بیشتر به این دلیل که خودشان بمب ساز هستند و فکر می کنند همه به دنبال ساخت بمب هستند.
وی خاطرنشان کرد: ما حتما حساسیت آنها را در مجموع تصمیم گیری‌هایمان به گونه‌ای لحاظ خواهیم کرد، که هم توانمندی ملی‌مان محفوظ باشد، و هم آنها دغدغه نداشته باشند.
رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این سوال که " گزارشهای خبری نشان می دهد که آمریکا همچنان بر لغو تدریجی تحریمها اصرار می ورزد آیا ایران با این امر موافقت خواهد کرد یا خیر؟" ابراز داشت : این در واقع یکی از مهم ترین مسائلی است که در مذاکرات مورد بحث قرار دارد. تحریمها یک امر ظالمانه ای است که علیه ملت ما اعمال می شود . آنچه که مهم است و بارها اعلام شده است اینکه مذاکرات قطعا دو مرحله ای نیست . در یک مرحله هم در مورد مسائل فنی و هم تحریمها باید یک جا تصمیم گیری شود.
* در مورد اصل تحریمها باید یکجا تصمیم گیری شود
وی افزود: ممکن است برداشتن تحریمها یک شبه صورت نگیرد . ممکن است چند ماه به طول انجامد . این موضوع در واقع خیلی غیرمنطقی نیست زیرا بر تحریم ساختار حاکم است نه فقط یک تصمیم دستوری . اینکه بخواهند این موضوع را به هزاران بانک در اروپا ، آمریکا و سایر کشورها منتقل کنند و در واقع چفت و بستهایی که ایجاد کردند ، بطور حتم این امر زمان بر خواهد بود . اما در مورد اصل تحریمها باید یکجا تصمیم گیری شود و بگویند که این تصمیم گرفته شد که تحریمها برداشته شود و برای اجرای آن این مدت زمان نیاز داریم که آن هم باید زمانبندی منطقی باشد . به هر حال تصمیم گیری باید یکجا باشد و در توافق نهایی هم تصمیم گیری و هم مسائل فنی یک جا درج شود.
بروجردی ادامه داد: تیم مذاکره کننده در مورد تحریم هنوز به یک نقطه مطلوبی نرسیده است. شاید یک علتش این باشد که طراحی آنها در واقع طراحی چند مرحله ای مجزا بود. ما اصرار داریم که تکلیف تحریم در کنار گامهایی که جمهوری اسلامی ایران در بعد فنی برداشته، به صورت کلی و یک جا مشخص شود؛ این برای ما یک اصل است . اما چگونگی اجرا همانگونه که عرض کردم زمان گیر است و نیاز به گذشت زمان دارد تا این چفت و بست ها باز شود و بتواند شرایط حاکم بر ارتباطات جمهوری اسلامی با این کشورها به شرایط عادی تبدیل شود .
* فضای مذاکرات بهتر از گذشته است
بروجردی در پاسخ به این سوال که " آیا با توجه به جزئیات یاد شده می توان گفت که مسائل فنی میان دو طرف حل و فصل شده یا خیر ؟ " اظهار داشت: فکر می کنم هنوز زود است که بخواهیم قضاوت نهایی انجام دهیم. آنچه که مسلم است فضای مذاکرات بهتر از گذشته است . آمریکایی ها جدی تر شده اند. به خوبی احساس می کنند که ایران حاضر نیست از حقوق خود عقب نشینی کند و ناگزیرند به یک توافقی برسند.
وی تأکید کرد: بنابراین شرایط برای رسیدن به توافق مناسب و مطلوب از دید جمهوری اسلامی ایران که در آن هم حقوق هسته ای محفوظ باشد و هم تحریمها برداشته شود ، به نظر می رسد خیلی بهتر از گذشته است. ولی چون آمریکاییها از نظر ما واقعا قابل اعتماد نیستند، ما تا لحظه آخری که این تصمیم گیری ها بخواهد نهایی شود همچنان برای یک توافق منطقی دوجانبه در صبر و انتظار بسر می بریم .
بروجردی درباره اینکه مسؤولان ایرانی بر توافق یک مرحله‌ای تأکید دارند ولی در مقابل سران آمریکا اصرار دارند موعد توافق نهایی 31 مارس آینده باشد، اظهار داشت: من فکر می کنم که این مسائل مانع الجمع نیست.
وی افزود: اصل اینکه باید یکجا تصمیم گیری شود، اصل ثابتی است؛ چون مقام معظم رهبری به عنوان سیاستگذار کلان نظام بر این تأکید دارند و این حتما باید اجرا شود، و آمریکاییها هم باید شرایط ایران را درک کنند.
بروجردی گفت: اینکه در این توافق نهایی درباره بقیه مسائل مربوط به تحریم ها چگونه عمل شود و چگونه شاهد تحولات و تغییرات در این زمینه شویم، حتما نیازمند زمان است؛ و فکر می کنم که ظرف چند روز آینده تصویر روشنتری قابل ترسیم باشد.
بروجردی در پاسخ به این سؤال که در موعد 31 مارس چه خواهد شد، تأکید کرد: توافق مسأله‌ای نیست که پس از این همه اختلافات همه ابعاد آن یکجا نهایی شود، به همین دلیل ملاحظه می کنید که چقدر طولانی شده است؛ ولی همین که طرفین به اراده‌ای جدی برای حل مشکل برسند مهم است و به نظر من این اتفاق افتاده است.
* موضع مجلس در صورت شکست و یا موفقیت مذاکرات
بروجردی در پاسخ به این سؤال که موضع مجلس شورای اسلامی در صورت موفقیت و یا شکست مذاکرات چه خواهد بود، اظهار داشت: همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند ما موافق یک توافق خوب هستیم، و حتما توافق بد را قبول نداریم و در واقع این توافق خوب هم از نظر ما توافقی است که متضمن حفظ منافع جمهوری اسلامی ایران در عرصه دستاوردهای هسته ای باشد.