توصیه های گروه بین الملل بحران درباره برجام از زبان بعیدی نژاد

توصیه های گروه بین الملل بحران درباره برجام از زبان بعیدی نژاد
سه شنبه 16 خرداد 1396 - 23:52

رئیس تیم کارشناسی هسته ای با انتشار یادداشتی بخشی از مباحث يادداشت مربوط به توصيه های گروه بين المللی بحران و علاقمندی آنها به داشتن اطلاعات بيشتر در خصوص عدم امكان درج توصيه های آن گروه در متن برجام را منتشر کرد.

به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در لندن در این یادداشت نوشت: با حصول تفاهم ژنو و آغاز مذاكرات هسته اي برجام، بسياري از موسسات تخصصي بين المللي كه پيرامون مسائل هسته اي و يا حوزه هاي امنيت بين المللي و سياست بين الملل كار مي كنند، كار بر روي ارائه پيشنهاداتي براي پيشبرد توافق هسته اي ميان ايران و كشورهاي پنج بعلاوه يك را آغاز كردند. از جمله اين موسسات «گروه بين المللي بحران» بود كه با تمركز جدي بر روي مباحث هسته اي ايران و ايجاد زيرگروه هاي تخصصي تلاش داشت پيشنهاداتِ به زعم خود سازنده و مبتكرانه اي براي حل و فصل مباحث مورد اختلاف ميان ايران و ديگر اعضا ارائه نمايد. اين گروه نتيجه ي بررسي هاي خود را در 9 ماه مه 2014 يعني چند ماه پس از آغاز مذاكرات هسته اي وين منتشر نمود.
اين مجموعه حاوي سه صفحه و نيم پيشنهادهاي مشخصي از سوي گروه بود و ديگر قسمت هاي گزارش به توضيح همين توصيه ها می پرداخت. توصیه های گروه بین المللی بحران برگرفته از مذاکرات و نگرش های اظهار شده در طول مذاکرات از سوی ایران و طرف های دیگر مذاکره کننده بود که در مواضع علنی آنها وجود داشت یا در مباحث انجام شده در اندیشکده های مطالعاتی بیان شده بود. مطالعه ي اين مجموعه پيشنهادات از نظر تاريخ زنده ي مذاكرات برجام حائز اهميت ميباشد و مي تواند ارزش هاي برخي از محورهاي مهم توافق شده در برجام را روشن نمايد. ما در اينجا بحث روي محورهاي اين پيشنهاد را در دو بخش تعهدات هسته اي و بعد بحث رفع تحريمها دنبال مي كنيم:

الف- بحث تعهدات هسته اي:
بطور اصولي توافق پيرامون چارچوب تعهدات ايران در خصوص غني سازي فقط شامل تعداد سانتريفيوژ نميباشد بلكه چند محور عمده را شامل ميشود كه ما تصوير كامل را وقتي ميتوانيم ارزيابي كنيم كه اين محورها در كنار هم قرار گيرند. اجزاي مهم و اصلي در تعيين نوع رهيافت توافق پيرامون غني سازي برنامه هسته اي ايران را اين عناصر تشكيل ميدهند:          ١- تعداد سانتريفيوژ،  ٢- ابعاد برنامه تحقيق و توسعه،  ٣- حجم ذخاير اورانيوم غني شده در تاسيسات،  ٤- مجموعه اقدامات بازرسي و نظارت بر برنامه هسته اي  ٥- تعيين وضعيت سايت فردو،  ٦- اقدامات شفافيت در ديگر عرصه ها شامل بحث ممنوعيت آزمايشات هسته اي و بحث موشكهاي بالستيك.

حالا براي داشتن يك ارزيابي دقيق تر از مجموعه توصيه هاي گروه بين المللي بحران، لازم است ببينيم كه توصيه هاي اين گروه در موارد شش گانه بالا چه ميباشد. با مراجعه به پيشنهاد اين گروه براي حصول توافق هسته اي، ميتوان ملاحظه كرد كه گروه بطور خاص اين توصيه ها را در موارد بالا به ايران و كشورهاي مذاكره كننده ارائه كرده است:

١- تعداد كل سانتريفيوژهاي ايران به 6400 سانتريفيوژ كاهش يابند و مازاد اين تعداد سانتريفيوژ در نطنز و فردو به سالن B در نطنز انبار شوند.

٢- حداكثر ظرفيت ماشيني كه ايران ميتواند در سالن تحقيق و توسعه نطنز روي آن كار كند پنج "سو" باشد و اين يعني برنامه تحقيق و توسعه ايران نهايتا به ماشينهاي موجود محدود شود و ايران روي هيچ ماشين جديدي از جمله IR 8 كار تحقيق و توسعه را انجام ندهد.

٣- در خصوص حجم ذخاير غني سازي، ايران سياست غني سازي صفر را بپذيرد يعني قبل از اجراي توافق، ايران تمامي ذخاير اورانيوم خود را مصرف كامل كرده يا به ميله هاي سوخت تبديل كند و حجم ذخاير خود را به صفر برساند. اين يعني ايران هيچگاه اورانيوم غني شده ذخيره نكند و تمامي نيازهاي خود را از ديگران تامين كند.

٤- ايران ضمن اجراي مقررات پروتكل الحاقي، هر گونه اقدامات لازم نظارتي فراتر از پروتكل الحاقي را براي نظارت برتاسيسات توليدي، تبديلي و معادن خودبپذيرد.

٥- ايران سايت فردو را به مركزي براي تحقيقات هسته اي تبديل كند، مركزي كه فاقد ماشينهاي سانتريفيوژ باشد مگر براي تست تنها يك ماشين در شرايط خاص

٦- پنج تا هفت سال پس از اجراي تعهدات هسته اي، ايران تعهد نمايد كه اول به معاهده ممنوعيت آزمايشات هسته اي و سپس به سند بين المللي كردارنامه موشكهاي بالستيك لاهه مي پيوندد. ايران همچنين بايد تمامي قوانين و مقررات نقل و انتقال فن آوريهاي هسته اي مصوب كشورهاي غرب را بپذيرد

كافيست حالا براي داشتن يك ارزيابي صحيح، مفاد تعهدات نهايي مندرج در برجام را در همين موارد در نظر بگيريم:

١- تعداد سانتريفيوژهاي نطنز 5060 بوده و مازاد اين تعداد براي استفاده هاي بعدي در سالن B در نطنز نگهداري ميشوند.

٢- ايران تحقيق و توسعه روي تمامي ماشينهاي خود از جمله IR 8 را ادامه و بعد از يك دوره ي دهساله آنها را به مرحله توليد مي رساند.

٣- ايران در هر شرايطي قادر خواهد بود 300 كيلوگرم اورانيوم غنی شده را در تاسيسات هسته ای خود ذخيره داشته باشد.

٤- تعهدات ايران در خصوص برنامه هاي بازرسي و نظارتي آژانس در حد پروتكل الحاقي بوده و ايران اقدامي فراتر از پروتكل الحاقي را بعنوان يك كشور استثناء نمي پذيرد.

٥- براي تضمين برنامه غني سازي، ايران 1040 سانتريفيوژ را در سايت فردو حفظ مي كند. همچنين ايران برنامه توليد مواد هسته اي پايدار با استفاده از سانتريفيوژ را در سايت فردو راه اندازي خواهد نمود.

٦- ايران هيچ اقدامي فراتر در خصوص تعهد به پيوستن به معاهده ممنوعيت آزمايشات هسته اي و محدوديتهاي موشكي را نمي پذيرد.

همانگونه كه ملاحظه ميشود از ميان شش محور كليدي برنامه غني سازي، گروه بحران فقط حاضر شده است در تعداد سانتريفيوژها پيشنهاد منصفانه اي به مذاكره كنندگان تفاهم هسته اي ارائه نمايد اما در باقي پنج محور باقيمانده پيشنهاداتي مطرح كرده است كه هيچيك از آنها بهيچوجه براي ايران قابل قبول نبوده است.

ب- بحث لغو تحريمهاي يكجانبه و چند جانبه
توصيه هاي اين گروه پيرامون لغو تحريمهاي بين المللي، مالي و اقتصادي بدين شرح است:

-كشورها رفع تحريمهاي تفاهم ژنو را ادامه دهند و نيمي از عايدات نفت ايران را از طريق اقساط ماهانه آزاد كنند.

-بتدريج صادرات نفت ايران به اروپا از سر گرفته شود.

-تجارت و فروش اقلام انساني به ايران افزايش يابد.

-پنج تا هفت سال بعد از اجراي توافقات قبلي كشورها بتدريج سهم پنجاه درصدي آزاد سازي درآمدهاي ايران را افزايش دهند و بتدريج اجازه ي افزايش سرمايه گذاري در صنعت پتروشيمي ايران صادر شود.

-در مرحله ي سوم يعني هشت تا دهسال بعد از اجراي موفق مرحله دوم، بتدريج تحريمها در حوزه ي گازي برداشته شود و بعد اقداماتي براي لغو تحريمها در حوزه ي نفتي صورت گيرند.

چنانچه ملاحظه مي فرمايند زيربناي توصيه هاي گروه بين المللي بحران بر اين فرض استوار است كه تحريمهاي ايران تا سالهاي طولاني حفظ ميشوند و دهسال بطول مي انجامد كه كشورها تحريمهاي نفت و گاز ايران را آنهم مشروط به پذيرش تعهدات ديگر از جمله تعهدات موشكي ايران بر ميدارند. فرض اينست كه در طي همه ي اين دهسال نيز حجم صادرات نفت ايران به همان ميزان يك ميليون بشكه در روز كه ميزان مورد توافق در تفاهم موقت ژنو بود محدود ميماند. بدين ترتيب انواع و اقسام تحريمهاي ديگر نيز بر سر جاي خود باقي مي مانند و حتي قطعنامه هاي شوراي امنيت نيز كاملا حفظ و اجرا ميشوند.

اين پيشنهادات را اگر با مفاد برجام مقايسه كنيم به تفاوت بنيادين اين توصيه ها با متن تفاهم برجام پي مي بريم. برجام ضمن لغو تمامي قطعنامه هاي شوراي امنيت و شوراي حكام آژانس بين المللي انرژي اتمي، تمامي كشورها را متعهد مي كند كه تمامي تحريمهاي مالي، بانكي، اقتصادي، انرژي شامل نفت و گاز و همچنين تحريمهاي حمل و نقل شامل كشتيراني و هواپيمايي و غيره و غيره را در همان روز اول اجراي برجام لغو كند.

پربیننده ترین خبرها