العالم – بحرین
روزنامه الشرق قطر در شماره دوشنبه خود در اینترنت نوشت: بحران فعلی در منطقه خلیج [فارس] ثابت کرد که رژیم بحرین آلت دست عربستان سعودی است. رویدادها از زمان آغاز تحریم قطر نشان داد که منامه هرآنچه را که پدرش یعنی سعودی دیکته کند اجرا می کند. سرسپردگی بحرین به حوزه اتخاذ تصمیمات سیاسی محدود نمی شود بلکه شامل امور اقتصادی حیاتی، اجتماعی و فرهنگی نیز هست.
بسیاری از کارشناسان معتقدند موضع گیریهای بحرین علیه قطر همواره تحت تاثیر فشارهای عربستان سعودی بوده است و موضع منامه مستقل از ریاض نیست. اختلافات به وجود آمده در منطقه خلیج [فارس] و اجرای سریع دستورات سعودی توسط حکام منامه، سرسپردگی بحرین را علنی ساخته است. طنز ماجرا اینجاست که بحرین در بامداد پنجم ژوئن گذشته پیش از عربستان سعودی و مصر قطع رابطه خود را با قطر اعلام کرد. این درحالیست که تصمیم مربوطه، در ریاض اتخاذ شده بود.
این روزنامه در ادامه نوشت: هرکوچک و بزرگی سرسپردگی منامه را در برابر ریاض درک می کند و تمرکز تبلیغاتی و سیاسی بر کشورهای دیگر است تا به این شکل کشور کوچکی را که در همه امور از ریاض تبعیت می کند به فراموشی بسپارند. روابط ریاض و منامه دهها سال ریشه دارد.
الشرق افزود: عربستان سعودی توانسته است از طریق پشتیبانی های سیاسی و اقتصادی و نظامی، تصمیم گیری سیاسی در بحرین را تحت کنترل خود بگیرد. ریاض میلیاردها دلار کمک اقتصادی به بحرین کرده است. به شرکت هواپیمائی طیران الخلیج بحرین نیز تسهیلاتی داده است که غالباً به هیچ شرکت خارجی داده نمی شود. بحرین در ازای این اقدامات به صورت مطلق در خدمت عربستان سعودی است. مواضع بحرین همواره به همان سمتی گرایش دارد که مواضع عربستان سعودی تعیین می کند. بهترین نمونه در این زمینه نیز موضع گیری های دیپلماتیک بحرین علیه قطر است که عیناً شبیه به سعودی است. به گونه ای که وزیر امور خارجه بحرین جماعت اخوان المسلمین را نیز مورد حمله قرار داد. این درحالیست که شاخه جماعت اخوان المسلمین بحرین از بارزترین متحدان آل خلیفه در مقابله با شیعیان بحرینی است.
اشکال مختلف سلطه عربستان سعودی بر بحرین در چندین محور قابل مشاهده است. از جمله اینکه ریاض با بهره برداری از ناآرامی های سیاسی مداوم در بحرین، پافشاری کرد تا مرزهای عربستان با بحرین مطابق منافع خودش ترسیم شود. ریاض در دهه هشتاد قرن گذشته میلادی جزایر البینه را تصرّف کرد و این درحالی بود که ساکنان این دو جزیره شهروندان بحرینی بودند. شهروندان بحرین از آن پس دیگر قادر نیستند در این جزایر آزادانه تردد کنند. عربستان سعودی همچنین از واگذاری مدیریت حوزه نفتی ابوسعفه به بحرین خودداری می کند و این درحالیست که این حوزه نفتی در آبهای منطقه ای بحرین واقع شده است. شرکت سعودی آرامکو اصرار دارد نفت این حوزه را خود استخراج و صادر کند. تولید نفت این حوزه بالغ بر 320 هزار بشکه در روز است. عربستان سعودی همچنین تلاش می کند حاکمیت مطلق خود را بر این حوزه نفتی اعمال کند.
این روزنامه در بخش دیگری تحت عنوان سپر جزیره نوشت: وقتی در سال 2011 عملیات سپرجزیره آغاز شد عربستان سعودی با اعزام نیروهای خود برای سرکوب انقلابیون بحرینی، این کودک خردسال خود را نجات داد. در آن زمان بحرین به عنوان منطقه حفاظت شده عربستان سعودی معروف شد. عربستان سعودی سعی داشت در قالب این عملیات با تهدیدات داخلی و خارجی مقابله کند به ویژه آنکه برخی ایرانیان نیز از لزوم بازگشت حاکمیت ایران بر سرزمین بحرین براساس مستندات تاریخی و به عنوان بخشی از خاک ایران سخن می گفتند.
این روزنامه افزود: حکام بحرین از سال 2011 قول اجرای اصلاحات متعدد را داده اند اما هیچ اصلاحی روی نداده است و بالعکس سرکوبگری ها و شکنجه ها افزایش یافته است. به گونه ای که فعالیت جمعیت الوفاق بزرگترین تشکل سیاسی مخالف در بحرین متوقف شد و دستگاه قضائی بحرین این جمعیت را منحل کرد و شیخ علی سلمان رهبر این جمعیت را به حبس محکوم کرد و او را به زندان انداخت. هنور هم اتهاماتی مبنی بر شکنجه فعالان سیاسی در زندانهای بحرین مطرح است.
این روزنامه افزود: اقتصاد بحرین نیز از سال 2011 تاکنون شاهد رکود بوده است. بیکاری در این کشور شدت یافته و عربستان سعودی بارها اقتصاد بحرین را نجات داده است. درحالیکه که دیگر کشورهای عربی خلیج [فارس] به شکل جدّی به درآمدهای نفتی اتکا دارند، بحرین به کمک های مالی عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی خلیج [فارس] اتکا دارد. با وجود بحران اقتصادی شدید در بحرین، جای شگفتی نیست که عربستان سعودی کنترل سیاسی این کشور را در دست دارد. زیرا عربستان سعودی تامین کننده مالی اصلی خزانه بحرین است.
این روزنامه افزود: عربستان سعودی در ماه مارس گذشته طرح های متعددی را به ارزش 533 میلیون دلار در بحرین اجرا کرده است تا تاسیسات زیربنائی این کشور را ارتقا دهد و به چرخش چرخ اقتصاد این کشور کمک کند. این کمک عربستان سعودی در قالب برنامه توسعه خلیجی موسوم به مارشال الخلیج اعطا شد و هدف از آن توسعه طرح های خدماتی و زیربنائی برای بهبود اقتصاد بحرین به ارزش 10 میلیارد دلار است. این طرح در ماه مارس 2011 تصویب شد و عربستان سعودی و کویت و امارات عربی متحده و قطر حامیان مالی آن بودند.
با توجه به توافقات جدید میزان کمک های عربستان سعودی به بحرین جمعاً بر 1.469 بالغ خواهد شد. در این میان گزارشهای مطبوعاتی حاکی از تمایل عربستان سعودی برای الحاق بحرین به خاک خود است. قرار بود این موضوع در قالب طرح متحد شدن دو کشور مطرح شود. اما اوضاع بر وفق مراد پیش نرفت و اعلام اتحاد بحرین و عربستان سعودی به زمان دیگری موکول شد. شاید در صورت فراهم شدن شرایط منطقه ای این اقدام صورت گیرد. البته باید درنظرداشت که این دوکشور از نظر وسعت و مؤلفه های سیاسی هیچ تناسبی با یکدیگر ندارند.
ایان بلک خبرنگار متخصص در امور خاورمیانه در روزنامه گاردین در این خصوص گفته است مخالفان بحرینی به شدت با اندیشه اتحاد سعودی و بحرین مخالف هستند و خواستار برگزاری همه پرسی در همه کشورهای عربی حوزه خلیج [فارس] در این خصوص هستند. آنها حتی چندین تظاهرات پرجمعیت برگزار کرده اند که عربستان سعودی را به لرزش در آورده است.
خبرگزاری صدا و سیما