العالم - آمریکا
رادیوی ملی آمریکا (ان‌پی‌آر) گزارش داد: بوئینگ با دو قرارداد به ارزش تقریبی بیست میلیارد دلار با شرکت‌های هواپیمایی ایران، یکی از برندگان بزرگ توافق هسته‌ای بوده است. اگر ترامپ پایبندی ایران را به این توافق تأیید نکند، قراردادهای بوئینگ ممکن است با مشکل روبرو شوند.
رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده است تصمیم خود را برای خروج از توافق هسته‌ای ایران و یا ماندن در آن اتخاذ کرده است. اگر این اتفاق رخ دهد، می‌تواند بر بوئینگ که برای فروش هواپیما‌های مسافربری به ایران قراردادهایی چندین میلیارد دلاری دارد تأثیرگذار باشد.
به گزارش ان‌پی‌آر، توافق هسته‌ای ایران به شرکت‌های هواپیما‌سازی غربی مانند بوئینگ اجازه می‌دهد به ایران هواپیما بفروشند. ایران به این هواپیما‌ها نیاز مبرمی دارد. این کشور هنوز از جت‌های بوئینگی استفاده می‌کند که در دهه هفتاد قرن گذشته تولید شده اند. بوئینگ به این نیاز به سرعت واکنش نشان داد و قراردادهایی را به ارزش تقریبی 20 میلیارد دلار با ایران امضا کرد. رقیب اصلی بوئینگ، شرکت فرانسوی ایرباس، قراردادهایی با ایران امضا کرده است که ارزش آن‌ها حدود دو برابر است.
به گفته "زکری گولدمن،" پژوهشگر دانشکده حقوق دانشگاه نیویورک و یکی از افرادی که در وزارت خزانه‌داری سابقه کار بر روی تحریم‌های ایران را دارد، توافق هسته‌ای تنها بوئینگ را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. بلکه شرکت‌های تأمینکننده قطعات و طرف‌های قراردادی که میلیون‌ها قطعه مورد نیاز در تولید یک هواپیمای مدرن و پیشرفته را می‌سازند نیز تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
بنا بر اعلام بوئینگ، این قراردادها از حدود 100 هزار شغل در آمریکا حفاظت خواهند کرد. اما اگر توافق هسته‌ای از بین برود، تمامی این مشاغل به مخاطره خواهند افتاد. ترامپ ممکن است از تأیید پایبندی ایران به توافق خودداری کند. پس از آن، کنگره می‌تواند تحریم‌هایی را بر ضد ایران اعمال کند که زمینه از بین رفتن توافق هسته‌ای را فراهم خواهند کرد. کنگره همین حالا هم برجام را با چالش روبرو کرده است.
چندی پیش "پیتر روسکام،" عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان از ایالت ایلینوی اصلاحیه‌ای را پیشنهاد داد تا مانع از فروش هواپیما به ایران شود. مجلس نمایندگان این اصلاحیه را تصویب کرد؛ اما مشخص نیست سنا هم از آن تبعیت کند.
فرهاد علوی، وکیل حوزه تحریم‌های تجاری و عضو گروه حقوقی "اکریواس" معتقد است دولت آمریکا باید به پیامدهای خروج از برجام بی‌اندیشد. به گفته او، ماجرا فقط به بستن در بر روی یک فروش ساده و یا چندین فروش ساده به چند شرکت هواپیمایی ایران خلاصه نمی‌شود؛ بلکه باید دید این تصمیم، چه پیامی را برای بخش‌های تولید در آمریکا ارسال می‌کند.
بنا بر گزارش ان‌پی‌آر، البته هستند افرادی نظیر "ریچارد ابولافیا،" تحلیلگر حوزه هوا‌فضا در گروه "تیل" که معتقدند درباره فرصت‌های درآمدزایی بوئینگ از توافق هسته‌ای مبالغه شده است. او می‌گوید این قراردادها مهم و استراتژیک هستند و ظاهراً از اهمیت بالای ژئوپلیتیک برخوردارند؛ اما در حوزه اعداد و ارقام تجاری چندان مهم به شمار نمی‌روند. به باور او، بحث از حدود 100 هواپیما برای بوئینگ در سال مطرح است؛ درحالی که این شرکت سالانه بیش از 700 هواپیما تحویل می‌دهد.
اما خبرنگار ان‌پی‌آر معتقد است این قراردادها همچنان دارای ارزشی چندین میلیارد دلاری هستند، بر هزاران شغل تأثیر می‌گذارند، و بوئینگ ممکن است سهم خود را از بازار به مدت سی تا چهل سال به ایرباس، جدی‌ترین رقیب خود از دست بدهد.
یک مقام بوئینگ به ان‌پی‌آر گفته است از تصمیم ترامپ درباره توافق هسته‌ای ایران تمکین خواهد کرد؛ اما این تصمیم باید درباره ایرباس هم اعمال شود.