العالم _ ایران / علمی
مرتضی براری رئیس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات و فناوری در گفتگو با شبکه العالم در رابطه با فعالیت های سازمان فضایی کشور اظهارداشت: این سازمان از سال 1382 تشکیل شده و طبق برنامه 10 ساله تدوین شده که در سال 85 تدوین شده بود که هدفمان توسعه و دستیابی به چرخه فناوری فضایی بوده است که در 10 سال ظرفیت های خوبی در این بخش ایجاد شده است از همین رو اکنون بین 12 کشور دارنده چرخه کامل فناوری فضایی هستیم.
وی با بیان اینکه اکثر کشورهای دنیا در حوزه فناوری فضایی در حال فعالیت هستند تصریح کرد: 12 کشور دارای چرخه کامل فناوری فضایی هستند یعنی در حوزه ماهواره، ایستگاه زمینی، پرتابگر و استفاده از شبکه ماهواره ای فعالیت می کنند که کشور ماهم در این بین صاحب عنوان است.
براری افزود: خوشبختانه ایران نهمین کشور پرتاب کننده ماهواره به مدار زمین است از همین رو در تلاشیم که در برنامه 10 ساله دوم بتوانیم این شبکه را تثبیت کنیم و دنبال ساخت ماهواره های عملیاتی دیگر باشیم.
وی با بیان اینکه امیدواریم در 10 سال آینده بتوانیم در حوزه فناوری ماهواره های عملیاتی در تمام حوزه ها همچون مخابراتی و سنجشی به اهداف تدوین شده برسیم، یادآور شد: در حوزه ساخت ماهواره ظرفیت های خوبی در کشور ایجاد شده است و اکنون دانشگاه هایی در کشور داریم که به این موضوع به صورت تخصصی می پردازند.
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به اینکه اکنون سه ماهواره دوستی، پیام و ناهید 1 آماده پرتاب داریم، در ادامه به تشریح این سه ماهواره پرداخت و گفت: ماهواره دوستی و پیام ماهواره سنجشی هستند که به تصویربرداری از زمین می پردازند تا داده هایی را به نهادهای مختلف همچون کشاورزی، مدیریت بلایا و آب ارائه دهند و ماهواره ناهید 1 ماهواره مخابراتی است که از نسل اول ماهواره مخابراتی کشور محسوب می شود.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری با بیان اینکه خوشبختانه در کشور چرخه کامل فضایی به وجود آمده است، بیان داشت: مهمترین برنامه ما این است که تعاملات و همکاری ها با کشورهای منطقه را در اولویت قرار دهیم از همین رو در تلاشیم با کشورهایی پیشرو نیز همکاری های خوبی داشته باشیم و این روند را ادامه دهیم.
براری افزود: ایران در ماهواره سینا با کشور روسیه و در ماهواره مصباح نیز با کشور ایتالیا همکاری داشته است.
رئیس سازمان فضایی ایران افزود: با توجه به اینکه قدمت دانشکده های هوافضای کشور به بیش از 30 سال می رسد خوشبختانه در حوزه نیروی انسانی متخصص مشکلی نداریم و توانمند هستیم و از طرفی نیز در این حوزه ما در 4 سال گذشته در سطح منطقه رتبه نخست علمی را داریم و در حوزه تولیدات علمی رتبه 11 جهان هستیم.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری با بیان اینکه 160 مرکز تحقیقاتی مرتبط با حوزه فضایی در کشور برقرار هستند بیان داشت: در شرایط تحریم با تکیه بر نیروی انسانی خود و فناوری خود به این چرخه فضایی دست پیدا کردیم.
براری خاطرنشان کرد: یکی از اولویت های ما همکاری های بین المللی است و بعد از برجام نیز اعلام آمادگی کشورها برای همکاری با جمهوری اسلامی ایران در بخش فضایی ارائه شده است از همین رو در حال رایزنی و گفتگو و شکل دهی این همکاری ها هستیم به امید خدا در اینده خبر های خوبی در این رابطه به مردم می دهیم
وی تصریح کرد: اولویت دولت دیپلماسی فعال با کشورهای منطقه است و ما هم اعلام می کنیم در حوزه فضایی با کشورهای منطقه آماده همکاری هستیم.
رئیس سازمان فضایی ایران تاکید کرد: با توجه به این که فضا اکنون در خدمت بشر است با توسعه فناوری فضایی باید بتوانیم از ظرفیت فضا برای خدمت به کشورمان استفاده کنیم.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری در ادامه حوزه فضایی را مهم برشمرد و گفت: امروزه ناوبری و مدیریت هواپیماها یا ارائه خدمات اینترنت به مسافران هوایی دریایی و ریلی همه از طریق ماهواره است و الان سرویسها در سطح خودرو رسیده است و خودرو های هوشمند تولید شده اند که با استفاد از داده های ماهواره ای می توانند به راننده وضعیت ترافیکی و آب و هوایی مسیر را به راننده بدهد.
براری در رابطه با همکاری های منطقه بیان داشت: ما آمادگی داریم که در کل چرخه فضایی با کشور های منطقه همکاری خوبی داشته باشیم.
وی افزود: امروزه داده های ماهواره ای در مدیریت بلایا و مدیریت آب و مدیریت خشکسالی و در مدیریت کشاورزی کاربردهای فراوانی دارد امروزه با توجه به اینکه ماهواره ها کل داده های زمینی و تغییرات آنها را رصد می کنند، می توانیم میزان ذخایر روی سطح آبی کشور را رصد کنیم و تغییرات روزانه آنها را محاسبه کنیم و این در مدیریت آب به ما کمک می کند و می توانیم از ظرفیت داده های ماهواره ای کل تولیدات مزارعمان را مدیریت و با محاسبه کنیم که مثلا کدام بخش از زمین کم پشت و کدام بخش پر پشت است یا اینکه کدام بخش از محصولات ما را آفت زده است از همین رو ما می توانیم از ظرفیت ماهواره ها برای ارتقاء صنعت کشاورزی استفاده حداکثری را کنیم.
رئیس سازمان فضایی ایران ادامه داد: اقتصاد فضایی یک اقتصاد نو ظهور در حوزه فناوریست ، این اقتصاد سال 2016 – 340 میلیارد دلار بوده است و طی ده سال گذشته رشد صد درصدی را تجربه کرده یعنی از رشد متوسط اقتصاد جهانی بالاتر بوده و پیش بینی می شود تا افق 1404 رشد بین 50 تا 86 درصدی را تجربه کند یعنی اقتصاد 345 میلیارد دلاری به 515 میلیارد دلار یا 640 میلیارد دلار برسد پس یک اقتصاد بسیار جذابه ، حالا سوال جدی اینست که سهم کشورها از این اقتصاد چقدر است سهم ما الان چقدر است و برنامه ما برای حضور حداکثری در این اقتصاد چقدر است جالب اینکه در سال 2016 – 75 درصد این اقتصاد توسط بخش خصوصی است و 25 درصد اقتصاد دولتی است یعنی بخش خصوصی در این چرخه فضایی حضور دارند و اقتصاد خلق می کنند و خدمات و محصول تولید می کنند ما تلاشمان این است که در این اقتصاد حضور حداکثری داشته باشیم که باید سازمان فضایی بستر را برای ورود بخش خصوصی در چرخه فناوری فضایی فراهم کند
معاون وزیر ارتباطات و فناوری تصریح کرد: یکی از این حوزه ها در موارد فوق اپراتورهای ماهواره ای هستند ، اکنون در دنیا 46 اپراتور ماهواره ای که در خاورمیانه 11 اپراتور ماهواره ای داریم، کشور ترکیه و امارات هر کدام 2 اپراتور ماهواره ای دارند و آذربایجان 1 اپراتور و قطر هم یک اپراتور ماهواره ای دارند و ما هم در تلاش هستیم فضا را باز کنیم تا شرکتهای خصوصی هم برای اپراتور ماهواره های مخابراتی و هم سنجشی وارد بشوند و دولت این تصدی گری را کنار بگذارد حتی در تلاشیم تا شرکتهای خصوصی در ایستگاه دریافت داده های ماهواره ای هم وارد عرصه شوند و خدمات تولید کنند و در حوزه خدمات فضا پایه نیز فضا را طوری طراحی می کنیم که کسب و کار های جدید در این عرصه نیز وارد شوند و شعار ما این است که سازمان فضایی داده های ماهواره ای دریافت کند و در اختیار شرکت های خصوصی قرار دهد و زیر ساخت هم اماده کند تا کسب و کارهای جدید بتوانند خدمات را هم برای جامعه خودمان و هم برای کشورهای منطقه ارائه بدهند.
براری با بیان اینکه در تمام این حوزه امادگی داریم با کشورهای منطقه همکاری داشته باشیم گفت: ما در اپراتور بین المللی شرایطی قائل شدیم که تا 49 درصد اپراتور بین المللی می توانند مشارکت کنند. من در همین جا از اپراتور های منطقه دعوت می کنم در فراخوانی که ما در آینده نزدیک اعلام می کنیم با همکاری شرکت های ما بتوانند کنسرسیوم های مشترک تشکیل بدهند و انشاءالله در این عرصه بتوانیم چنین همکاری هایی را آغاز کنیم.
وی در خصوص اپراتور های ماهواره ای بیان داشت: ما پیشرفت خیلی خوبی داشته ایم و چارچوب های حاکم بر پروانه تکمیل شده و برای دولت هم ارسال کردیم، هم حق الامتیاز و هم مدل تسهیم درآمد در دولت تصویب شده و در چند هفته آینده در کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مطرح می شود و اگر تصویب بشود این فراخوان در خصوص اپراتورهای ماهواره ای اماده می شود و در خصوص اپراتور های سنجشی و اپراتور ایستگاه دریافت داده های ماهواره ای مطالعاتش شروع شده و امیدواریم که در اوایل سال آینده بتوانیم پروانه های لازم مراحل تکمیلی خودش را طی کند ما یک بررسی جامع درباره زنجیره ارزش حوزه فضایی کردیم و یکی از بخشهایی که در کشور ما توجه بیشتر می کنیم توجه حداکثری به بخش خصوصی است
رئیس سازمان فضایی ایران افزود: ساخت ماهواره هامون در مراکز تحقیقاتی و در مراکز دانشگاهی هستند و هدفمان این است که این مراکز آر اند دی و مراکز دانشگاهیمان در توسعه فناوری ها فعالیت کنند و ساخت ماهواره های عملیاتی را بسپاریم به شرکت های خصوصی و مهمترین اولویتمان ورود شرکتهای خصوصی و اعتماد به انها در عرصه ساخت ماهواره های مخابراتی است یعنی عملا در چرخه ارزش حوزه فضایی دولت حاکمیت و رگولاتوری و تسهیل گری و رفع موانع می کند و مراکز آر اند دی و مراکز دانشگاهی مان به تربیت نیروهای متخصص و توسعه فناوری های آینده می پردازد و بخش خصوصی مان در تولید چرخه فضایی فعالیت خواهد کرد و بعد اپراتور ها خدمات ارائه خواهند داد و شرکتهای پایین دستی خدمات مبتنی بر نیاز جامعه را تامین خواهند کرد.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری در پایان خاطرنشان کرد: 32 دانشگاه ممتاز ما در حوزه فضایی در حال تریبت نیروهای متخصص هستند و 30 هزار دانشجو و فارغ التحصیل در این حوزه داریم و مهمترین هدفمان این است که بعنوان حاکمیت بستر فعالیت این دانشجوها را فراهم کنیم به همین خاطر ابتدا باید فارغ التحصیلان را توانمند کنیم و زیرساخت ها را در اختیارشان قرار بدهیم و بستر کسب و کار در حوزه فناوری های تولید ماهواره را فراهم کنیم و ان شاء الله شاهد این باشیم همانطوری که رتبه اول علمی منطقه هستیم بتوانیم در کاربرد و اقتصاد فضایی رتبه در خور کسب کنیم.