تحلیل روز/

جزئیات تنش بین روابط عربستان و کانادا

جزئیات تنش بین روابط عربستان و کانادا
دوشنبه 15 مرداد 1397 - 15:07

اقدام عربستان سعودی در اخراج سفیر کانادا از ریاض و فراخوانی سفیر خود از اتاوا و تعلیق روابط بازرگانی و سرمایه گذاری میان دو کشور بازتاب خبری گسترده ای داشته است.

العالم _ عربستان سعودی

در بیانیه وزارت خارجه عربستان سعودی آمده است: «کشور عربستان سعودی هرگز مداخله در امور داخلی خود را برنمی‌تابد.»

این تصمیم خشمگینانه عربستان سعودی پس از آن اتخاذ شد که وزارت خارجه کانادا و سفارت این کشور در ریاض خواستار  آزادی چند فعال مدنی شدند.  درخواست دولت کانادا از عربستان برای آزادی چند فعال حقوق مدنی و واکنش خشمگینانه پادشاهی عربستان سعودی به این درخواست در تاریخ روابط کانادا با عربستان و فراتر از آن یک دولت غربی  کم سابقه است. به این دلیل که روابط عربستان با دولتهای غربی همواره روابط ویژه و خاص بوده است و دولتهای غربی  سیاستهای محافظه کارانه ای در قبال عربستان سعودی داشته و دارند. این درحالی است که هیچ قرابتی میان ارزش های لیبرال دموکراسی غربی با عربستان سعودی وجود ندارد .

  در واقع یکی از مصادیق بزرگ استفاده  ابزاری  دولتهای غربی از جمله کانادا از مفاهیمی مثل حقوق بشر و دموکراسی روابط این کشورها با عربستان سعودی است. اگر قرار بود دولتهای غربی آنطور که ادعای دفاع از حقوق بشر و دموکراسی دارند  به خصوص دولت لیبرال جاستین تردو در کانادا از عربستان سعودی انتقاد کنند، این کشور کارنامه پر باری در نقض حقوق بشر در داخل و کشورهای همسایه عربستان دارند. دخالت مستقیم عربستان در سرکوب حرکت آزادیخواهانه مردم بحرین و یا حمایت عربستان از گروههای تروریستی در سوریه و کشتار مردم بی گناه و فقیر یمن در بیش از سه سال گذشته اهمیت بسیار بیشتر از بازداشت چند فعال حقوق مدنی داشته است . اما تاکنون یک دولت غربی به طور رسمی از اقدامات ناقض حقوق بشر عربستان انتقاد نکرده و در موارد بسیاری پادشاهی عرستان سعودی را در  سرکوب حرکت آزادیخواهانه مردم بحرین ، حمایت از ترویستهای تکفیری در سوریه و کمک نظامی وسیاسی  در حمله به یمن همراهی کردند.

اینکه چه شرایطی ایجاد شده است که  دولت جاستین تردو ریسک کرده و از عربستان سعودی آن هم با لحنی بسیار ملایم خواستار ازادی چند فعال حقوق مدنی شده است به دو عامل بر می گردد. یکی تحولات اخیر در عربستان سعودی و دیگری فشار برخی نهادهای مدافع حقوق بشر در کانادا است. محمد بن سلمان از زمان به دست گرفتن ولیعهدی عربستان اقداماتی  مثل آزادی رانندگی زنان انجام داده است که یک تابو شکنی در حکومت این کشور و بر خلاف آموزه های وهابیت است. این اقدامات بازتاب وسیعی در غرب داشته و آن را آغاز اصلاحات در عربستان تبلیغ کرده اند. در چارچوب همین تحولات عده ای از فعالان سیاسی و حقوق مدنی در داخل عربستان و آن هم در حوزه های خیلی محدوی فعال شدند. ارتباطاتی میان این فعالان با برخی نهادها در کشورهای غربی برقرار شده است. . اما بازداشت  فعالان حقوق و آزادیهای مدنی نشان داد که اصلاحات محمد بن سلمان سطحی، نمایشی و برای ارائه چهره ای متفاوت از پادشاه آینده عربستان است. اما در بیرون مرزهای عربستان و در کشورهاب غربی برخی نهادها و دولتها تصور کردند که می توانند به عربستان در بازداشت فعلان حقوق مدنی انتقاد کنند که واکنش خشمگینانه دولت عربستان را به دنبال داشت. دولت عربستان به خوبی از جایگاه خود نزد دولتهای غربی آگاه است. دولتهای غربی همواره از عربستان به عنوان یک متحد استراتژیک یاد کردند. آخرین آنها تلاش آمریکا برای ایجاد یک ناتوی عربی در خلیج فارس با محوریت عربستان است. بعید به نطر می رسد دولت جاستین تردو واکنش متقابلی به اقدام عربستان در اخراج سفیرش انجام بدهد به احتمال بسیار زیاد کانادا می کوشد سطح مناسباتش را با عربستان تنش آمیز نکرده و و سفرای دو کشور بی سرصدا به محلهای ماموریتشان بازخواهند گشت.

مرتضی مکی

پربیننده ترین خبرها