العالم _ آمریکا
روز جمعه روز پر خبری از این جهت بود. همزمان با اعلام تشکیل گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا ، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین در تماس تلفنی با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود، تاکید کرد، پکن به همکاری با تهران ادامه می دهد. وانگ یی در این گفتگویی تلفنی تصریح کرده است که برنامه جامع اقدام مشترک، برجام، با منافع مشترک جامعه بین المللی همسو است. وزیر امور خارجه چین همچنین گفته است: ما به طور علنی اعلام کرده ایم که مخالف اعمال نادرست تحریمهای یکجانبه و گسترش قلمرو قضایی کشورها در عرصه بین المللی هستیم.
برایان هوک، مسئول «گروه اقدام ایران» در وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد هدف از تشکیل این گروه فشار حداکثری اقتصادی علیه ایران با جلب همکاری کشورهای طرف معامله با ایران به خصوص خریداران نفت ایران است. آمریکا اعلام کرده است شرکت های طرف معامله با ایران و فعال در بازار آمریکا را جریمه خواهد کرد. چین بزرگترین خریدار نفت ایران است. این کشور در ماه‌های ژانویه تا مه (دی 96 تا خرداد 97) به طور میانگین روزانه 718 هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، نزدیک به 10 درصد افزایش داشته است. شرکت ملی نفت چین (سی.ان.پی.سی) همچنین بعد از خروج شرکت فرانسوی توتال از کنسرسیوم بین المللی برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی سهم این شرکت را خرید.
در همین حال، وزارت امور خارجه روسیه نیز روز جمعه در بیانیه ای اعلام کرد، مصمم است که همه اقدامات لازم را برای حفظ و اجرای برجام انجام دهد. در بیانیه وزارت امور خارجه روسیه آمده است: روسیه همچنان به اجرای تعهداتش در چارچوب برجام ادامه می‌دهد. ما بار دیگر پایبندی قاطع خود را به انجام همه اقدامات لازم جهت حفظ برجام و اجرای کامل آن تکرار می‌کنیم. وزارت خارجه روسیه همچنین گفته است که محموله دوم سوخت هسته‌ای برای ارسال به ایران آماده شده است. هفت ماه پیش اولین محموله اورانیوم ۲۰ درصدی برای راکتور تهران ارسال شد و هم اکنون بر اساس توافقنامه برجام دومین محموله سخت 20 درصدی به ایران آماده ارسال است.
دونالد ترامپ تلاش می کند حتی با دادن امتیازاتی به طرف های تجاری ایران آنها را به کاهش مراوده با ایران به خصوص قطع خرید نفت ترغیب کند. چین، روسیه، ترکیه و هند از جمله شرکای تجاری مهم ایران هستند. به غیر از هند سه کشور دیگر به دلایل مختلف تحت تحریم های آمریکا قرار گرفته اند. دونالد ترامپ تصور می کند با ابزار تحریم خواسته های خود را بر کشورهای دیگر می تواند تحمیل کند. در توافق های پیش از برجام آمریکا با وجود آنکه موفق به تصویب شش قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران شده بود در نهایت میز مذاکرات را برای حل اختلافات انتخاب کرد. اکنون آمریکا حتی حمایت نزدیکترین متحدان خود را برای اعمال تحریمهای اقتصادی علیه ایران ندارد. دولت های اروپایی در گفتگو با جمهوری اسلامی ایران در حال پیدا کردن راههای به حداقل رساندن تحریمهای آمریکا و تداوم همکاری شرکتهای اروپایی با جمهوری اسلامی ایران هستند.
جهان در حال گذار به نظم جدیدی است . در این گذار به طور یقین جایگاه و قدرت آمریکا در حال کاهش است. جمهوری اسلامی ایران در یکی از مهمترین مناطق استراتژیک جهان چه از جهت منابع انرژی و چه از جهت موقعیت ژئوپولیتیکی قرار دارد و در صف بندی جدید جهانی نقش ویژه ای خواهد داشت. چین ، هند ، روسیه و اتحادیه اروپا اگر بخواهند موقعیت و جایگاه مناسب خود را در جهان آینده داشته باشند، این جایگاه با همراهی با آمریکا به دست نخواهد آمد. تحریمهای آمریکا مشکلات و سختیهایی را به همراه خواهد داشت ولی مقاومت در برابر زیاده خواهیهای امریکا برای آینده جهان نوید بخش خواهد بود. جورج بوش با به راه انداختن دو جنگ بزرگ و هفت تریلیون دلار هزینه نتوانست هژمونی آمریکا بر جهان را تثبیت کند و اوباما آمد که چهره آمریکا را تطهیر کند ،دونالد ترامپ از هم اینک یک رئیس جمهور شکست خورده است.
مرتضی مکی