گزارش/

قمارِ سعودیِ ترامپ پرمخاطره‌تر شده است

قمارِ سعودیِ ترامپ پرمخاطره‌تر شده است
چهارشنبه 25 مهر 1397 - 10:55

خبرگزاری آسوشیتدپرس در تحلیلی درباره اثرگذاری پرونده جمال خاشقچی بر مناسبات میان آمریکا و عربستان سعودی و تأثیر آن بر تعاملات جهانی نوشت: رئیس‌جمهور دونالد ترامپ درباره عربستان سعودی و ولیعهد 33 ساله‌اش به قمار بزرگ و خطرناکی دست زده است. این قمار حالا پرمخاطره‌تر شده است.

العالم - عربستان سعودی

آسوشیتدپرس -- ترامپ و تیم سیاست خارجی او از همان نخستین روزهای ریاست جمهوری، عربستانِ سلطنتی و محمد بن سلمان را با آغوش باز پذیرفتند و آن‌ها را به عنوان پایه و اساس تمامی سیاست‌هایشان در خاورمیانه معرفی کردند. از ایران و عراق گرفته تا سوریه، یمن و بحران فلسطین و اسرائیل، دولت ترامپ این قمار را پذیرفت که عربستان -- که عملاً به وسیله ولیعهد اداره می‌شود -- می‌تواند به شکلی قابل اعتماد رهبری امور را به دست گیرد و هزینه منطقه‌ای عربستان‌محور را در مکانی که ترامپ مایل است از آن خارج شود، بپردازد.

برای حدود دو سال و در اثنای بحرانی پایدار با قطر و در بحبوحه نارضایتی بین‌المللی از تلفات غیر نظامیان در نبرد ائتلاف به رهبری عربستان با شبه نظامیان در یمن، شاهزاده سعودی توانسته است اعتماد واشینگتن را حفظ کند. اما حالا و در میانه نارضایتی‌های فزاینده از ناپدید شدن و قتل احتمالی یک روزنامه‌نگار مستقر در آمریکا آن هم در کنسول‌گری عربستان در ترکیه، شرایط به سرعت در حال تغییر است و به نظر می‌رسد از اعتماد آمریکا به عربستان سعودی کاسته می‌شود. ممکن است استراتژی اصلی دولت ترامپ به گونه‌ای با شکست مواجه شود که عواقب گسترده آن از منطقه نیز فراتر رود.

حتی اگر تحقیق و تفحص در خصوص آنچه بر جمال خاشقچی -- نویسنده واشینگتن‌پست -- در استانبول گذشته است موجبات تبرئه شدن ولیعهد و ساختار رهبری عربستان را فراهم کند، وابستگی عمیق دولت ترامپ به او (ولیعهد) به سختی به بوته آزمایش گذاشته می‌شود؛ آن هم نه فقط به دلیل شورش گسترده و فرا‌حزبی در کنگره در خصوص سرنوشت تأییدنشده خاشقچی. حالا قانون‌گذاران از هر دو حزب، توانایی او (ولیعهد) را برای رهبری بر آن کشور زیر سؤال می‌برند و مسائلی را درباره تجدید نظر در روابط عربستان و آمریکا و اعمال محدودیت‌های شدید بر فروش اسلحه به این کشور مطرح می‌کنند.

روز سه‌شنبه سناتور جمهوری‌خواه لیندسی گرام -- متحد ترامپ -- و سایر سیاستمداران تأثیرگذار درباره عواقب ناگوار ادامه این وضع هشدار دادند و بر این نکته تأکید کردند که ولیعهد عربستان -- که به اختصار "ام بی اس" نامیده می‌شود -- باید برکنار شود.

در ادامه این مطلب آمده است: تأثیر اختلاف میان آمریکا و عربستان، هر اندازه احتمال وقوعش اندک باشد، ممکن است جهان را با امواجی از شوک و شگفتی روبرو کند، بی‌ثباتی را بر بازار نفت و جو سرمایه‌گذاری جهانی حاکم کند، و طرح‌های دولت ترامپ را در خاورمیانه با مشکلاتی اساسی مواجه سازد.

جرد کوشنر -- داماد و مشاور ارشد ترامپ -- عربستان سعودی را کانون سیاست اعلام‌نشده خود در خصوص طرح به اصطلاح صلح فلسطین و اسرائیل قرار داده است. این طرح از عربستان و سایر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس می‌خواهد مبالغ هنگفتی را برای بازسازی اراضی و پیشبرد طرح‌های توسعه در ساحل غربی و غزه اختصاص دهند.

حمایت سعودی‌ها همچنین موضوعی کلیدی درباره عناصر سیاسی طرح صلحی به شمار می‌رود که اسرائیل مصرانه معتقد است امنیتش را با حق شناسایی فلسطین به عنوان یک کشور برابر می‌کند. این بدان معناست که اسرائیل احتمالاً به دنبال دریافت تضمین‌هایی است که هر توافقی با فلسطینی‌ها، توافقی کلی‌تر را به همراه داشته باشد که به عادی‌سازی روابطش با جهان عرب -- به‌خصوص عربستان سعودی -- منجر شود.

در سوریه نیز دولت ترامپ برای جبران کاهش عمیق حضور خود در امور مرتبط با برقراری ثبات در مناطق آزادشده از چنگ گروه تروریستی داعش، تقریباً به طور کامل به عربستان -- در کنار متحد نزدیکش امارات متحده عربی -- وابسته بود. در کشور همسایه‌ی عراق هم مایک پامپئو -- وزیر خارجه آمریکا -- و سلفش رکس تیلرسون برای بازسازی جوامع جنگ‌زده روی کمک‌های مالی عربستان سعودی حساب ویژه‌ای باز کرده اند.

اما آنچه ممکن است بر اثر فاصله گرفتن از عربستان سعودی بیش از همه با مشکل روبرو شود، سیاست دولت آمریکا برای منزوی کردن ایران است. ترامپ برای تقویت و تکمیل سیاستِ ایرانش در جبهه‌های مختلف روی سعودی‌ها حساب می‌کند.

در یمن -- جایی که ائتلاف به رهبری عربستان با حمایت آمریکا به نبرد مشغول است -- ممکن است تلاش برای مقابله با نفوذ تهران به دلیل کاهش حمایت‌های واشینگتن خدشه‌دار شود. ممکن است مشابه همین اتفاق در سوریه و عراق نیز رخ دهد؛ موضوعی که به باز شدن هرچه بیشترِ دست ایران در این کشورها منجر می‌شود.

اما از این‌ها مهم‌تر، دولت ترامپ روی مداخله سعودی‌ها برای جلوگیری از افزایش چشمگیر بهای جهانی نفت پس از اعمال مجدد تحریم‌های حوزه انرژی بر ضد ایران حساب باز کرده است. این تحریم‌ها پس از خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای 2015 با ایران اعمال می‌شود. تضعیف روابط با واشینگتن ممکن است ریاض را وسوسه کند از افزایش تولید نفت برای جبران کاهش تولید ایران بپرهیزد.

در انتهای این مطلب آمده است: البته در صورتی که ثابت شود تحقیق و تفحص در خصوص خاشقچی معتبر است و اگر افراد مقصر در سرنوشت وی مؤاخذه شوند -- چنان‌که ترامپ، مایک پنس -- معاون ترامپ -- و پامپئو تقاضا کرده اند، قمار ترامپ بر روی سعودی‌ها ممکن است جواب دهد. اما با غلیان احساسات ضدسعودی در کریدورهای قدرت، ترامپ ممکن است دریابد با قمارِ تمام‌عیارش بر روی ولیعهد بازنده شده است.

پربیننده ترین خبرها