متخصصان ایرانی دوشنبه گذشته چهارمین ماهواره بومی جمهوری اسلامی ایران با نام "فجر" را به فضا پرتاب کردند و در مدار زمین قرار دادند؛ در این راستا شبکه خبری العالم با قائم مقام سازمان فضایی کشور درباره توانمندی های جمهوی اسلامی در طراحی، ساخت و پرتاب انواع ماهواره ها به فضا به گقت و گو نشست.
"حمید فاضلی" روز یکشنبه در برنامه "من طهران" شبکه العالم، گفت: آمادگی داریم تا ماهواره های ساخته شده دیگر کشورها چه اسلامی (با الویت) و چه غیر اسلامی که قابلیت پرتاب توسط ماهواره بر سفیر یک - بی را داشته باشند، به فضا پرتاب کنیم.
"کشورهایی که بتوانند خود ماهواره ساخته شده را به فضا پرتاب کنند و در مدار مورد نظر مستقر کنند تعدادشان زیاد نیست"
* ایران نهمین کشوری است که توانایی پرتاب ماهواره های خود را دارد
وی با اشاره به این که ما موفق شدیم چهارمین ماهواره طراحی و ساخته شده در ایران را به فضا پرتاب کنیم و امروزه حدود 40 تا 50 کشور در سطح دنیا توانمندی طراحی و ساخت ماهواره را دارند، افزود: امروز کشورهای زیادی توان ساخت ماهوارههای کوچک، تحقیقاتی و بخشهایی از سیستمهای ماهواره های بزرگ را دارند اما مساله مهم این است، کشورهایی که بتوانند خود ماهواره ساخته شده را به فضا پرتاب کنند و در مدار مورد نظر مستقر کنند تعدادشان زیاد نیست و تقریباً ده یا یازده کشور این توانمندی را دارند و جمهوری اسلامی ایران نهمین کشوری است که این توانمندی و قابلیت را به دست آورده و وارد باشگاه فضایی (جهان) شد.
فاضلی با تاکید بر این که با پرتاب ماهواره فجر در واقع ما زنجیره طراحی، ساخت و پرتاب و تثبیت فن آوریهای مربوط به پرتاب ماهواره و همچنین تکرار پذیری آن را توانستیم نشان داده و اثبات کنیم، گفت: الان الحمدلله ماهواره فجر به فضا پرتاب و در مدار مورد نظر مستقر شده و تحت کنترل ایستگاه های زمینی قرار دارد و این کار ارزشمند توسط دانشمندان، محققان و پژوهشگران فضایی کشور با استفاه از تمام ظرفیت های موجود در کشور انجام شده است.
وی ادامه داد: شرکت صاایران، طرا حی و ساخت این ماهواره را با استفاده از ظرفیت های همه موسسات دانش بنیان و فن آور محور و همه دانشگاه های کشور انجام داد و سازمان صنایع هوا - فضا هم با استفاده از ماهواره برِ سفیر فجر که ماهواره بر کلاس سفیر یک بی هست، این محموله را به فضا پرتاب کرد.
* برتری ماهواره فجر در مقایسه با ماهواره های قبلی
فاضلی گفت: این ماهواره ویژگی های فن آوری مهم تر و ارزشمندتر و بیشتری نسبت به ماهواره های قبلی یعنی امید، رصید و نقیب دارد و وزن آن حدود 52 کیلوگرم است و مشخصات آن هم همانطور که قبلاً اعلام شد، به صورت یک شش ضلعی است و در واقع صفحات خورشیدی روی بدنه شش ضلعی است که این ماهواره را قادر می سازد که بتواند از نور خورشید بهره بگیرد و انرژی الکتریکی مورد نیاز را برای انجام ماموریت ها تامین کند.
وی ادامه داد: ماهواره فجر دارای توانمندی های جدیدتری است و در واقع از سامانه کنترل وضعیت و موقعیت به صورت چرخان و فعال استفاده می کند و دارای سامانه ناوبری و موقعیت یابی است که در ماهواره های قبلی استفاده نکرده بودیم.
* مأموریت ماهواره فجر
قائم مقام سازمان فضایی ایران با اشاره به این که همچنین بناست که این ماهواره ان شاالله قابلیت های جدیدی را به نمایش بگذارد و با استفاده از سامانه گاز سرد یک مانور مداری انجام دهد، گفت: پیش بینی شده که عمر مداری این ماهواره نسبت به ماهواره های پرتاب شده قبلی طولانی تر باشد و همچنین سامانه های تحقیقاتی دیگری نیز در این ماهواره پیش بینی شده که در طول ماموریت خود ضمن انجام ماموریت های تصویربرداری و مخابره این تصویرها به زمین و همچنین بررسی های آب و هوایی در زمینه پیش بینی آب و هوا بتواند فن آوریهای جدید را در طول انجام ماموریت خود به آزمایش بگذارد و نتایج خود را به ایستگاه های زمینی ارسال کند که این نتایج در ادامه مسیر طراحی و ساخت و دستیابی به ماهواره های پیشرفته تر مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
فاضلی اظهار داشت: "این ماهواره به یک ماهواره کاربردی، بسیار نزدیک است و عملیات تصویربرداری آن ما را قادر خواهد کرد که بتوانیم تصویر دریافت کنیم".
وی خاطرنشان کرد: این ماهواره نسبت به ماهواره های قبلی، توانمندهای بیشتری دارد و بسیاری از دستاوردها را تکرار پذیر کرده و تثبیت این فن آوری ها را انجام داده است و این ماهواره می تواند در تصویربرداری و در پیش بینی وضعیت آب و هوا و در نقشه برداری عرصه های روی زمین به طراحان این ماهواره کمک کند و اطلاعات این ماهواره هم برای تصویر برداری و هم ارسال تصویر و هم پیش بینی وضع هوا به صورت کاربردی و عملیاتی قابل استفاده است.
"علاقمندان می توانند به سایت های معتبر که ماهواره های موجود در فضا را رصد می کنند مراجعه کنند تا وضعیت لحظه ای ماهواره فجر را ببینند"
* امکان رصد کردن ماهواره فجر توسط علاقمندان
فاضلی با اشاره به این که علاقمندان می توانند به سایت های معتبر که ماهواره های موجود در فضا را رصد می کنند مراجعه کنند تا وضعیت لحظه ای ماهواره فجر را ببینند، بیان داشت: مداری که ماهواره فجر در آن قرار گرفته به آن اجازه می دهد که هر نود دقیقه یک بار زمین را دور بزند که در هر شبانه روز 14 تا 15 بار دور زمین می چرخد و هم اکنون که نزدیک به یک هفته است در مدار قرار گرفته حدود 100 بار زمین را دور زده است.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران یکی از اعضای موسس کمیته استفاده صلح آمیز از فضای ماورای جو سازمان ملل متحد است و یکی از 24 کشور اولیه بنیانگذار کوپوس می باشد (این کمیته در حال حاضر با بیش از 70 عضو مشغول فعالیت های صلح آمیز در فضای ماورای جوی است) و طبق معاهدات پنجگانه بین المللی که در کوپوس به ثبت رسیده و مورد تایید و امضای کشورهای عضو قرار گرفته و ایران نیز این مواد را تایید و تثبیت کرده و همه اعضای آن حق استفاده از فضای ماورای جو را دارند.
* کاربرد ماهواره فجر فقط صلح آمیز است
قائم مقام سازمان فضایی ایران با بیان این که ماهواره فجر در راستای فعالیت صلح آمیز طراحی و ساخته شده و در حال انجام ماموریت برای تصویر برداری و نقشه برداری با هدف پیش بینی وضعیت آب و هوا است، تاکید کرد: هیچ کشوری حق ندارد ماهواره ای را که در حال انجام ماموریت است تهدید کند یا از بین ببرد؛ حتی کشورهای دارای فناوری ماهواره ای و اعضای کوپوس پذیرفته اند که هیچ کس حتی به ماهواره های جاسوسی هم حق حمله و تعرض ندارد و من همین جا اعلام می کنم که ماهواره فجر به هیچ وجه اهداف جاسوسی را دنبال نمی کند و صرفا برای اهداف صلح آمیز ساخته شده است.
وی افزود: مشکل غربی ها این است که قرار داشتن ایران در مسیر توسعه فناوری برایشان سنگین است و نمی توانند بپذیرند که با این همه تحریم و محدودیت های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی، ایران باز هم بدون استفاده از کمک های آنها و با تکیه بر دانشمندان و موسسات داخلی، ماهواره ای را کاملا به صورت بومی می سازد و توسط ماهواره بر بومی خودش آن را به فضا پرتاب می کند.
* واکنش ناسا به پرتاب ماهواره فجر
قائم مقام سازمان فضایی ایران در پاسخ به این سوال که عکس العمل ناسا بزرگترین سازمان فضایی دنیا درباره پرتاب ماهواره فجر چه بوده است، گفت: این بار نیز آنها به ناچار ساعاتی پس از پرتاب ماهواره فجر و ورود آن به مدار مورد نظر، این واقعیت را تایید کردند و رسما مواضعی گرفتند.
وی ادامه داد: سایت نورد مربوط به ناسا است که بینندگان و علاقمندان به دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران الان می توانند به سایتهای ناسا که ماهواره های پرتاب شده را رصد می کنند، مراجعه کنند و هرچقدر تعداد مراجعه کنندگان به آن سایتها بیشتر باشد آن ماهواره به تعداد دفعات مراجعه کنندگان به سایت امتیازی می گیرد و ترتیبی در آن سایت پیدا می کند. الان مطمئن باشید که ماهواره فجر در راس بینندگان شبکه های اینترنتی قرار دارد و اگر به این سایت آمریکایی مراجعه کنید می بینید که فجر در راس قرار دارد و مشخصات، موقعیت و اینکه الان در کجا قرار دارد را می توانید، مشاهده کنید.
فاضلی پاسخ به این سؤال که "آیا سازمان فضایی ایران قصد دارد در آینده نزدیک ماهواره بیشتری به فضا پرتاب پرتاب کند"، اظهار داشت: بله ما بر مبنای یک نقشه راه مشخص در حال توسعه فناوریها و تثبیت فناوریها و دستیابی به ماهواره های جدیدتر و همچنین حامل های جدید تر هستیم و این پرتاب بر مبنای همان نقشه راه بوده و براساس همان نقشه راه ما انشاءالله در آینده باز هم ماهواره های جدیدتر با توانمندیهای بیشتر و قابلیت های جدیدتر به فضا ارسال خواهیم کرد.
وی ادامه داد: همچنین حامل های جدیدتر با توامندیهای بیشتر در این مسیر پیش بینی شده و برای اینکه ماهواره های ما بتوانند در ارتفاعات مداری بالاتری قرار بگیرند و با توانمندیهای بیشتر و با وزن بیشتری باشند تا انشاءالله به ماهواره های بسیار ارزشمند تبدیل شوند که تمامی نیازهای فضایی ما را در تصویربرداری، مدیریت بحران، تصویربرداری از عرصه های مختلف و با استفاده از سنجنده های مختلف که بر روی آنها نصب خواهد شد، در ادامه این مسیر تحقق خواهد یافت.
* فعالیتهای سازمان فضایی ایران صلح آمیز است
قائم مقام سازمان فضایی ایران درباره اینکه آیا ایران در نظر دارد در آینده ماموریت های نظامی برای این ماهواره تعریف کند، خاطرنشان کرد: سازمان فضایی ایران به عنوان متولی فعالیت های فضایی صلح آمیز در حال طراحی، کار وبرنامه ریزی است و مسیر فعالیت های سازمان فضایی ایران در طراحی و ساخت و پرتاب ماهواره ها، صلح آمیز است.
* جایگاه نخست ایران در علوم هوافضا بین کشورهای اسلامی
فاضلی درباره موقعیت و جایگاه ایران در بین کشورهای اسلامی از لحاظ علوم هوا و فضا گفت: در بین کشورهای اسلامی بی شک ما تنها دولت اسلامی هستیم که این توانایی را داریم که ماهواره ساخت خودمان را با کمک حامل و ماهواره بر خودمان به فضا پرتاب کنیم.
* ساخت ماهواره و پرتاب آن در ایران بومی شده است
وی افزود: البته دولتهای اسلامی در سطح منطقه وجود دارند که در حال حاضر ماهواره های مخابراتی، ماهواره های سنجش از دوری و تصویربرداری و مشاهده گر زمین در مدار دارند اما هیچ کدام از آنها خود ماهواره را به فضا پرتاب نکردند. همچنین در طراحی و ساخت ماهواره نیز از کشورهای خارجی کمک گرفتند. ما اینها را در نشریات جراید و سایت های خود آن کشور ها مشاهده کردیم و آنها نیز خود آن را اظهار می کنند اما ویژگی کشور ما کاملا متفاوت است ماهواره ما کاملا بومی با استفاده از همه ظرفیتها، دانشمندان و امکانات موجود کشورمان ساخته شده است و پرتاب آن نیز با استفاده از ماهواره بر بومی ما است.