آیا رؤیای امپراتوری عثمانی بر باد رفت؟!

آیا رؤیای امپراتوری عثمانی بر باد رفت؟!
شنبه 30 خرداد 1394 - 12:14

از زمان صعود اخیر اخوان المسلمین در ترکیه تحت عنوان "حزب عدالت و توسعه"، تحلیل های زیادی در غرب و شرق برای این صعود جدید با هر مرحله از موفقیت سیاسی که این حزب به دست می آورد، آغاز شد.

به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، روزنامه السفیر چاپ لبنان در مطلبی نوشت که در اکثر تحلیل ها، به "رؤیاهای امپراتوری عثمانی" در سر رهبران این حزب به ویژه در فاصله قرن های شانزدهم تا بیستم (1516- 1918) اشاره شده است.

نویسنده این مطلب خاطرنشان کرد: علیرغم اینکه اکثر این تحلیلها را قبول دارم، اما وقتی از تحولات و موفقیت های گروه اخوان المسلمین در ترکیه برای بازیابی نفوذ و گسترش سیاسی امپراتوری قدیم عثمانی صحبت می شد، گمان می کردم که نوعی مبالغه و زیاده روی در میان است و بعید می دانستم که ترکیه تا این حد به دنبال زیاده خواهی سیاسی باشد.

با ملاحظه افزایش موج جنون عظمت و سلطه طلبی رجب طیب اردوغان رئیس حزب حاکم در ترکیه به تدریج دراینباره تجدید نظر کردم تا اینکه انتخابات پارلمانی اخیر در ترکیه آغاز شد که اردوغان در آن می خواست که اکثریت آرا را به دست آورد و وی به تنهایی درحکومت باشد و نظام سیاسی در آنکارا را به نظام ریاست جمهوری تبدیل کند؛ تا اردوغان عملاً به سلطانی کوچک تبدیل شود که میزان خواسته های سیاسی وی در داخل کشورش و در محیط منطقه ای یادآور میزان نفوذ سابق امپراطوری عثمانی باشد که از یک قرن پیش و در پایان جنگ جهانی اول فرو پاشید.

اما عامل تاریخی که باعث شد رویاهای مربوط به امپراتوری عثمانی محقق نشود، این بار از داخل نظام سیاسی ترکیه بود ، به گونه ای که اخوان المسلمین در ترکیه ، همانند اخوان المسلمین در دیگر کشورهای عربی به ویژه در قاهره پایتخت مصربه خواسته هایش رسید، همانند مردم مصر که به دنبال انقلاب مردمی سی ام ژوئن که اخوان المسلمین را انتخاب کردند و یک سال پس از به قدرت رسیدن آنان در انتخاباتی دموکراتیک دچار فروپاشی شد.

مردم ترکیه همانند مصری ها انقلاب مردمی را به راه نیانداختند که در تجمع های میلیونی در خیابان ها حاضر شوند و همانند عرب های مصر از نیروهای مسلح کشورشان کمک بگیرند ؛ بلکه شیوه باآرامش و با ثبات تر را انتخاب کردند و از طریق رفتن به پای صندوق های رای ، رویاهای سلطنت عثمانی را از سر رجب طیب اردوغان و جریان سیاسی وی بیرون کشیدند؛ که این مساله موجب شد اردوغان پس از آن با آرامش از احتمال برگزاری انتخابات زود هنگام در ترکیه درصورت موفق نشدن گروه های سیاسی به تشکیل دولت ائتلافی مقتدر سخن بگوید.

این پاسخ عملی گروه های زنده سیاسی و مردم ترکیه به جنون عظمت عثمانی اردوغان بود، اگر چه به طور قطع ، یک عامل دیگر برای تحقق این رویاها کم بود و آن هم سازگاری شرایط منطقه ای و بین المللی در اطراف ترکیه است.

پربیننده ترین خبرها