* العالم چه زمانی تأسیس شد
دکتر "سید احمد سادات" در مصاحبه با روزنامه "جام جم" در خصوص فعالیتهای شبکه العالم گفت: العالم در سال 1381 و همزمان با حمله ارتش آمریکا به عراق تاسیس شد. پیش از العالم شبکههای غربی مانند فاکس نیوز، سی ان ان و بی بی سی در منطقه فعال بودند و شبکه‌‌ی الجزیره هم تازه راه اندازی شده بود.
سادات تأکید کرد: برخی از کشورهای مرتجع منطقه از جمله عربستان سعودی به دلیل کارامدی رسانه اهمیت ویژه‌ای برای آن قائلند بطوریکه این کشور دارای یک منظومه رسانهای مشتمل بر خبری، دینی، اجتماعی، فیلم وسریال و ... است، و همچنین 80 کانال ماهوارهای را هم در اختیار دارد.
دکتر سید احمد سادات
* مقابله العالم با سیاستهای یک جانبه غرب در منطقه
وی ادامه داد: العالم در آن مقطع متولد شد تا بتواند به نحوی با سیاستهای یک جانبه غرب در منطقه مقابله کند؛ در واقع برخورد با جریان یکسویه خبری که توسط رسانههای غربی در منطقه حاکم بوداز اهداف اصلی شبکه العالم به شمار می‌رود همزمان با ظهور العالم در منطقه شاهد پیدایش یک جریان رسانهای بودیم که یک قطبش خود شبکه وقطب دیگرش، رسانههای متعلق به جریان مقاومت مانند شبکه المنار و المیادین وبرخی شبکههای عراقی، فلسطینی و پاره‌‌ای از رسانههای محلی مثل المسیره در یمن و "اللؤلؤه" در بحرین که بعدها به جرگه مقاومت پیوستند، بود.
سادات اظهار داشت: شبکه العالم تاسیس شد تا از یکسو ، پلی باشد میان ایران و جهان عرب و از سوی دیگر پیشرفتها و تحولات بنیادین علمی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، در کنار تشریح سیاستهای خارجی مبتنی بر دفاع از آرمانهای نظام را به اطلاع مخاطبان عرب‌‌زبان شبکه برساند.
مدیر شبکه العالم تأکید کرد: شبکه العالم با تمرکز بر حمایت از جنبش‌‌های مقاومت، افشای سیاستهای غرب در برخورد با کشورهای همسایه و حضور آمریکایی‌‌ها در خلیج فارس و پشتیبانی بی‌‌چون و چرای دولت‌های غربی از رژیم غاضب اسرائیل، مقابله با طایفه گرایی و تفرقه افکنی در میان صفوف مسلمانان، افشای توطئه اسلام‌‌هراسی و ایران‌‌هراسی در منطقه، حمایت از جنبش‌‌های بیداری اسلامی، احیای ارزش‌‌های اسلامی و تبیین مولفه‌‌های بازیابی تمدن اسلامی از دیگر اهداف شبکه العالم بوده که تا به امروز به آنها وفادار مانده است.
* جایگاه العالم در میان شبکههای عرب زبان
دکتر سادات در خصوص جایگاه کنونی العالم در میان شبکه های عرب زبان منطقه گفت: در صورتی می‌‌توان یک مقایسه درست انجام داد که شرایط و الزامات رقابت یکسان باشد. اگر بخواهیم از منظر اثربخشی و تاثیرگذاری مقایسه‌‌ای داشته باشیم در حقیقت با آغاز به کار شبکه العالم انحصار رسانهای غربی عربی در منطقه شکسته شد. در آن مقطع نقل و تحلیل اخبار در انحصار شبکههای رقیب بود؛ شبکههای غربی گزارش میکردند و رسانههای عربی پوشش می-دادند بدون آنکه اصحاب رسانه آن کشورها خبرها را ارزشگذاری و واقعیتسنجی کنند.
"شبکه العالم تاسیس شد تا از یکسو ، پلی باشد میان ایران و جهان عرب و از سوی دیگر پیشرفتها و تحولات بنیادین علمی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، در کنار تشریح سیاستهای خارجی مبتنی بر دفاع از آرمانهای نظام را به اطلاع مخاطبان عرب‌‌زبان شبکه برساند"
* فرو ریختن انحصار رسانهای غربی عربی توسط العالم
وی افزود: با آمدن العالم این انحصار رسانهای کاملا فرو ریخت، این العالم بودکه با اتخاذ سیاست مستقل، حضور نیروهای آمریکایی و خسارت های وارد شده به آنها را در جریان اشغال عراق از بندر فاو تا سایر شهر های این کشور به جهانیان نشان داد.
* العالم و بیداری اسلامی
سادات با اشاره به فعالیتهای گسترده العالم در جریان بیداری اسلامی گفت: نقش شبکه العالم در بیداری اسلامی بسیار برجسته و بی نظیر بود. در جریان جنگ 22 روزه اسرائیل در غزه ، العالم اولین شبکه‌‌ای بود که پیش‌‌بینی کرد تا چند ساعت آینده اسرائیل یورش زمینی خود را به غزه آغاز میکند. لذا خضر شاهین خبر نگار العالم در فلسطین به دلیل انتشار این خبر طبقه بندی شده و همچنین به دلیل عدم هماهنگی و کسب اجازه از صهیونیستها در پخش این گزارش دستگیر و زندانی شد .
سادات در خصوص فعالیتهای شبکه العالم در انقلاب مصر خاطرنشان کرد: در جریان انقلاب مصر العالم یکی از چهار شبکه‌‌ای بود که در میدان تحریر قاهره برنامه پخش می‌‌کرد. به طوری که مورد خشم وهابیت و نیرو های امنیتی طرفدار حسنی مبارک قرار گرفت، و لذا خبرنگاران شبکه العالم مستقر در میدان را مورد ضرب و شتم قرار دادند و حتی دوربین های العالم را شکستند .
دکتر سادات افزود: در بحرین العالم پربیننده‌‌ترین شبکه است و مردم این کشور از شیعه گرفته تا سنی بیشترین اعتماد را به آن دارند. در شرق عربستان هم جزو شبکه های برتر در این کشور هستیم.
وی تأکید کرد: در اتفاقات یمن هم نقش العالم بخصوص پس از سیطره انصارالله بر صنعا کاملا برجسته است. در حال حاضر امکان نظرسنجی در کشورهای عربی درگیر مانند بحرین وجود ندارد. یکی از ملاک‌‌هایمان برای مخاطب‌‌سنجی، احصای تعداد بازدیدکنندگان سایت شبکه است.
دکتر احمد سادات
* وضعیت مخاطبان العالم در کشورهای عربی
سادات خاطرنشان کرد: در سوریه رتبه سایت شبکه العالم 94 است. این رتبه برای یک سایت خبری چشمگیر و امیدوارکننده است. در کشور کویت سایت العالم از لحاظ تعداد بازدیدکننده از شبکه العربیه هم جلوتر است. این را هم باید در نظر داشت که سایت شبکه در کشورهایی مانند بحرین و عربستان فیلتر است و دسترسی به آن فقط از طریق فیلترشکن امکان دارد.
دکتر سادات تأکید کرد: العالم در قیاس با شبکههای عرب زبان که خاستگاه خاورمیانه‌‌ای دارند مانند الجزیره و العربیه رویکرد متفاوتی دارد و ادبیاتی تازه را برقرار کرده است. به تعبیر دیگر، خلاف جریان رسانههای حاکم بر منطقه حرکت میکند. این تمایزها و تفاوت‌‌ها ،هزینه‌‌ها، مشقات و دشواری‌‌های خاص خودش را به همراه دارد .
* تغییر گفتمان حاکم بر فضای رسانهای منطقه توسط العالم
سادات اظهار داشت: گفتمان حاکم بر فضای رسانهای در منطقه بخصوص در مقطع بیداری اسلامی شکل غربی و ارتجاع عربی داشت. به بیانی دیگر، رسانههای منطقه مفسر و توجیه‌‌کننده سیاستهای غرب بودند. العالم موفق شد این گفتمان غالب را در سطوح رسانه، افکار عمومی، نخبگان و جریانات سیاسی تغییر دهد. طبیعی است که شبکه با این رویکرد مورد هجمه و بهتان قرار گیرد. همان خبرنگاری که خبر حمله اسرائیل به غزه را مخابره کرد همچنان پرونده اش در دادگاه رژیم غاصب صهیونیستی مفتوح می باشد .
دکتر سادات افزود: ما در مصر تاوان روشنگری هایمان درباره سوریه را پس دادیم. خبرنگار ما در حمص سوریه یکسال و نیم است که ربوده شده و اطلاعاتی از او در دسترس نیست همین طور خانم خبرنگار شبکه رؤی العلی و آقای مازن سلمو دیگر خبرنگار موفق العالم همچنین حسین مرتضی مدیر دفتر العالم در سوریه همگی در حین ارسال گزارش از مناطق درگیری مجروح شدهاند .
دکتر سادات تأکید کرد: در یمن تیم خبری العالم بارها مورد حمله قرارگرفت خبرنگاران ما "حمران" مجروح شد در منطقه قاع القیضی مجددا به خودرو خبرنگار شبکه حمله شد همین طور مشابه این حادثه در شهر عدن تکرار گردید، و تیم خبری العالم در محاصره قرار گرفت.
مدیر شبکه العالم ادامه داد: خبرنگاز زن شبکه العالم در غزه با وجود بارداری مجبور شد 51 روز در دفتر شبکه بماند تا بتواند گزارش زنده از جنایات صهیونیستها مخابره کند. وبه دلیل شدت انفجارات دچار صدمه شد که فرزند این خبر نگار از این بابت آسیب دیده است. و البته وی حاضر به ترک میدان علیرغم درخواستهای مکرر شبکه نگردید.
مدیر شبکه العالم گفت: در بحرین خبرنگار العالم تحت تعقیب بود و با توصیه‌های شبکه مجبور به ترک این کشور شد . دفتر ما در کشورهای اردن، مغرب و سودان تعطیل شده است. همچنین تا به امروز چهار مرتبه به دفتر شبکه در قاهره حمله شده و حتی تجهیزات آن را مصادره کردهاند. خبرنگارمان در لیبی هم به مدت دو ماه در زندان دیکتاتور سابق معمر قذافی محبوس بود.
* مواجه شدن با مشکلاتی مانند آپارتاید ماهوارهای
دکتر سادات تأکید کرد: متاسفانه با وجود این مشکلات شاهد یک آپارتاید ماهوارهای هم هستیم. چهار سالی می‌‌شود که از روی ماهواره‌‌های عرب‌‌ست و نایل‌‌ست حذف‌‌مان کردهاند. برخورد قهرآمیز با شبکه العالم در چهار سطح ماهواره ،خبرنگار، دفتر و سایت همچنان ادامه دارد.
* مخاطبان العالم چه کسانی هستند
دکتر سادات در پاسخ به این سؤال که مخاطبان العالم چه کسانی هستند، گفت: با توجه به زبان عربی شبکه، مخاطبان ما عموم مردم عرب‌‌زبان هستند که در کشورهای عربی، اسلامی، اروپایی و آمریکایی پراکنده شدهاند. اتفاقا مخاطبان بسیار خوب و وفاداری از اروپا و آمریکای شمالی داریم. ما در ابتدای تاسیس بر روی 8 ماهواره بودیم که این تعداد امروز به چهار ماهواره رسیده است.
* العالم رتبه دوم را در کشورهای عربستان، یمن و سوریه دارد
وی افزود: در دوره‌های زمانی مختلف رویکردها و اقبال مخاطبان متفاوت بوده است. در نظرسنجی‌‌ای که شبکه بی بی سی انجام داد العالم در میان چهار شبکه اول خاورمیانه قرار داشت. با بیداری اسلامی اما همه چیز کاملا تغییر کرد. العالم در حال حاضر رتبه دوم را در کشورهای عربستان، یمن و سوریه دارد. العالم درکشور بحرین به دلیل پوشش گسترده انقلاب مردمی، نخستین شبکه مورد اعتماد مردم این کشور می‌باشد.
سادات تأکید کرد: شبکه العالم در کشور عراق هم در میان سه شبکه محبوب و پربیننده جای دارد . ما برخی از نقاط تاریک و مبهمی را که شبکههای دیگر چشم بر روی آن بسته بودند آشکار کردیم. پوشش خبری ما به صورت میدانی است. هنوز هم در مصر برخی از شبکههای این کشور اخبارشان را به نقل از العالم منتشر می‌‌کنند.
دکتر سادات افزود: خبرهای شبکه العالم با گفتمان رسمی کشورها متفاوت است. بسیاری از رسانههای عربی موجود در منطقه در اصل دولتی و حکومتی هستند. با توجه به اختلاف سیاست-ها و راهبردها طبعا فضایی برای همکاری رسانهای میان العالم و این شبکه‌‌ها وجود ندارد. مگر آنکه به دلایلی بخواهند از گزارش‌‌های شبکه استفاده کنند.
وی تأکید کرد: مثلا همین چند روز پیش شبکه سی ان ان گزارش العالم را درباره تونل‌‌های حفر شده در غزه نشان داد. اسرائیلی‌‌ها خیال میکردند در جنگ پیشین اسرائیل در غزه تمام تونل ها منهدم شده است ودیگر چنین تونل‌‌هایی وجود خارجی ندارد. اسرائیلی بلا فاصله پس از پخش این گزارش با دعوت از کارشناسان سیاسی و نظامی در رسانههای خود واکنش نشان داده و از تجدید قوای رزمندگان مقاومت فلسطینی در غزه شگفت زده بودند.
سادات خاطرنشان کرد: همچنین پخش گزارش‌‌ها و تصاویر منحصر به فرد العالم از داخل کشور سوریه معمولا مورد استفاده و استناد سایر شبکه‌‌ها قرار می‌‌گیرد. البته العالم با شبکههای محور مقاومت ارتباط تنگاتنگ و داد و ستد رسانهای فعال دارد.
"در العالم به دنبال نقل واقع و حقیقت هستیم؛ کشف حقیقت بر اساس آن‌‌چه مخاطب می‌‌بیند. شعار شبکه از ابتدا همین بوده است"
* ظرفیتهای رسانهای شبکه العالم
دکتر سادات در خصوص ظرفیتهای رسانهای العالم گفت: سایت اصلی شبکه به سه زبان عربی، فارسی و انگلیسی در دسترس است. ضمن این‌‌که در شبکههای اجتماعی هم حضوری فعال داریم.
* نحوه ارتباط با مخاطبان شبکه
وی درباره نحوه ارتباط شبکه با مخاطبان گفت: طبعا هر شبکه مخاطب‌‌محوری علاقه دارد که بداند اقبال مخاطبانش به سمت و سوی کدام برنامه است تا ضمن تشخیص نقاط ضعف و قوت تولیدات، برنامهها را بر اساس خواسته‌‌ها، نظرات و نیازهای آنها تنظیم و ساماندهی کند. در شبکه العالم هم کانال‌‌های متعددی برای ارتباط با مخاطبان پیش‌‌بینی شده است. بخشی از این ارتباط از طریق دفاتر و خبرنگاران است. بخش دیگر از مسیر روابط عمومی و راه‌‌های ارتباطی آن صورت می‌‌گیرد.
دکتر سادات تأکید کرد: قسمت عمده و اصلی اما به واسطه حضور در شبکههای اجتماعی حاصل می‌‌شود. العالم فقط در فیسبوک 20 صفحه اصلی دارد که بیش از 6 میلیون نفر این صفحات را پسندیده و نشانه‌‌گذاری کردهاند. در برخی از فصول هم از طریق این شبکههای اجتماعی نظرسنجی‌‌هایی صورت می‌‌گیرد که معمولا با استقبال خوب و مناسب مخاطبان مواجه می‌‌شود. برای مثال، اخیرا درباره قضایای یمن یک نظرسنجی برگزار کردیم.
* در العالم به دنبال نقل حقیقت هستیم
دکتر سادات درباره بی طرفی شبکه العالم در حوادث و رویدادهای خبری گفت: ما از همان آغاز به کار شبکه یک اصل را مد نظر قرار داده و تا به امروز به عنوان میثاق و عهدنامه رسانهای به آن وفادار بوده‌‌ایم. در العالم به دنبال نقل واقع و حقیقت هستیم؛ کشف حقیقت بر اساس آن‌‌چه مخاطب می‌‌بیند. شعار شبکه از ابتدا همین بوده است.
مدیر شبکه العالم اظهار داشت: در برخی از وقایع، اخباری توسط سایر رسانه‌‌ها مخابره می‌‌شود که العالم اصولا خود را وارد این کارزار و رقابت نمی‌‌کند. به عنوان مثال، رسانههای غربی و مرتجع عربی در خصوص قدرت و نفوذ داعش در حال بزرگنمایی هستند.
وی افزود: العالم در خصوص سیاست‌‌ها، تاکتیک‌‌ها و ترفندهای رسانهای هوشیار است و شاید تفاوت این شبکه با الجزیره و العربیه در همین باشد. اما در مورد سوال‌‌تان باید بگویم حتی زمانی که خبر یا گزارشی را در مورد قضایای سوریه به مخاطبان ارائه می‌‌کنیم ملاک‌‌مان فقط نقل قول از مسؤولان حکومتی و نظامی این کشور نیست، بلکه به معارضان هم فرصت صحبت و اظهار نظر می‌‌دهیم.
سادات خاطرنشان کرد: در عربستان هم به همین‌‌گونه است؛ اگر بخواهیم درباره اتفاقات این کشور گفتگویی برگزار کنیم حتما یک طرفدار و یک مخالف حکومت حضور خواهند داشت. البته گاهی پیش می‌‌آید که نماینده حکومت، دولت یا یک جناح خودش حاضر به اظهار نظر نیست. برای مثال، در مورد شکنجه در زندان‌‌های بحرین با وجود گزارش‌‌های خارجی و داخلی و تایید آن خود حکومت این کشور حاضر نشد موضعی اتخاذ کند. به هر حال ما به همه مجال و فرصت می‌‌دهیم. برخی از مهمانان و کارشناسان برنامه حتی علیه نظام جمهوری اسلامی هم موضع می‌‌گیرند.
"برخی از نقاط تاریک و مبهمی را که شبکههای دیگر چشم بر روی آن بسته بودند آشکار کردیم"
سادات گفت: سؤال این‌‌جاست که چرا شبکه‌‌ای مانند الجزیره که با سرمایه و کمک مستقیم امیر قطر راه‌‌اندازی شده، از گروه داعش حمایت میکند؟ این گروه واپس‌‌گرا اگر پایش به قطر برسد چهره این کشور را دگرگون خواهد کرد.
وی افزود: البته این‌‌که بگوییم شبکه الجزیره از گروه داعش حمایت میکند شاید کمی بی‌‌طرفانه نباشد.
سادات تأکید کرد: البته الجزیره هم به نوعی از داعش پشتیبانی میکند. برخی از کشورها با اعضای این گروه ارتباط تشکیلاتی و قدیمی دارند. در خصوص حمایت از این گروه دو دیدگاه در کشورهای عربی و اسلامی وجود دارد؛ گروهی تقویت این نیروها را نوعی خودزنی تلقی کرده و هشدار می‌‌دهند که تکفیری‌‌ها ممکن است روزی بلای جان خودمان شوند. اما دیدگاه دیگری هم وجود دارد که بر ممانعت از شکل‌‌گیری هلال شیعی در منطقه تاکید دارد و هشدار می‌‌دهد که شیعیان، فارسیان و صفویان در حال گستره نفوذ خود در منطقه هستند و اولویت، جلوگیری از این پیشروی و نفوذ است. برای مثال، سعودی‌‌ها معتقد هستند که اگر حوثی‌‌ها در یمن به قدرت برسند الگوی حکومت مردمی تا حیاط خلوت حکومت پادشاهی عربستان نفوذ کرده و با وجود حضور شیعیان در مناطق شرقی و جنوبی این کشور، خطر سقوط حاکمیت خانوادگی آل سعود دو چندان می شود آنها هم از همین موضوع می‌‌ترسند لذا ممانعت و سرکوب وحشیانه کشور یمن را اولویت اصلی خود قرار داده‌‌اند.
* دلیل انتقاد از شبکههای داخلی در ارتباط با اخبار سوریه
سادات در خصوص انتقادهای مطرح از شبکه های داخلی در پوشش خبرهای سوریه گفت: متاسفانه گزارش‌‌هایی که در شبکههای داخلی کشورمان از سوریه پخش می‌‌شود کامل و جامع نیست. گاهی رسانههای داخلی فقط نقش مترجم را برای شبکههای خارجی بازی می‌‌کنند. مثلا به نقل از این شبکه‌‌ها اعلام می‌‌شود که داعش 50 درصد از خاک سوریه را در تصرف دارد. اما نقشه این کشور نشان می‌‌دهد که بسیاری از این مناطق صحرا و بیایان هستند و خالی از سکنه و فاقد ارزش نظامی و استراتژیک می باشد.
سادات تأکید کرد: متاسفانه شبکههای داخل کشور به این نکات اشاره‌‌ای نمی‌‌کنند و همین مخاطب را دچار دوگانگی و تضاد میکند. البته انتقادی هم به مسؤولان سوری وارد است که اطلاع‌‌رسانی کافی در این زمینه صورت نمی‌‌دهند. به هر حال آنها هم با کمبود امکانات مواجه هستند.
* مشکلاتی که العالم با آنها دست به گریبان است
سادات درباره مشکلات شبکه گفت: ببینید ما با یکسری مشکلات دست به گریبان هستیم. شبکه به دلیل کمبود امکانات فنی و سخت‌‌افزاری در پوشش ماهوارهای ضعف دارد. به دلیل فشارهای خارجی در برخی از مناطق از جمله کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس مثل قطر، امارات و عربستان خبرنگار نداریم. کیفیت پخش تصاویر شبکه هنوز به صورت HD درنیامده است. درخواستهای زیادی هم از این بابت از سوی بینندگان‌‌مان داریم. در عین حال باید بتوانیم از کادرهای بهتری هم استفاده کنیم. نیروهای ما در بخش‌‌های محتوایی، لجستیکی و مدیریتی بیشتر ایرانیان عرب‌‌زبان هستند اما گویندگان را از کشورهای دیگر جذب می‌‌کنیم. پروسه جذب این نیروها هم از طریق دفاتر شبکه صورت می‌‌پذیرد.
دکتر سادات افزود: امروزه بازار رقابت رسانهای داغ است و نباید از دیگران عقب ماند. کسانی هم که با شبکه همکاری می‌‌کنند به انحای مختلف تحت فشار هستند. از سوی دیگر، در بحث گفتگو و مصاحبه با سران کشورها هم در مضیقه هستیم. بسیاری از مقامات واهمه دارند که با شبکه العالم گفتگو کنند و این باعث عقب ماندن در کارزار رسانهای می‌‌شود. به لحاظ مالی هم در تنگنا هستیم. حقوق برخی از عوامل و شرکتها ماه‌‌ها است که عقب افتاده و هنوز پرداخت نشده است .
* برنامهها و چشم انداز شبکه العالم
دکتر سادات در خصوص برنامهها و چشم انداز درنظر گرفته برای شبکه العالم گفت: ما در بخش ساخت مستندات خبری ضعف داریم و در صورت بهبود وضع مالی شبکه باید بیشتر به آن بپردازیم. همچنین لازم است که کادر انسانی جدیدی به نیروهای ما اضافه شود و از عوامل بهتر و مجرب‌‌تری بهره بگیریم. در دکور و کارهای بصری هم طرح‌‌هایی را آماده کرده و به سمت به فعلیت درآوردن آنها خواهیم رفت.
وی افزود: امیدواریم کیفیت پخش ما هم HD شود. توسعه استودیوها، استفاده از استودیوهای مجازی، توسعه سایت شبکه، حضور بیشتر در شبکههای اجتماعی و تولید اپلیکشن‌‌های تلفن همراه از جمله دیگر طرح‌‌های در دست بررسی و اقدام است. بیش از 70 درصد مخاطبان سایت شبکه العالم از طریق تلفن‌‌های همراه خود به آن مراجعه می‌‌کنند.