العالم ـ عراق
ماجرای پرچم ، از 14 مارس گذشته و زمانی که نجم الدین کریم استاندار کرکوک به ادارات دولتی استان دستور داد پرچم کردی را بالا ببرند ، شروع شد و با بالا گرفتن تنش ها، سرانجام روز چهارشنبه یک هیات به نمایندگی از دو حزب دمکرات و اتحادیه میهنی کردستان عراق، وارد بغداد شد.
دیدار با سران در بغداد
هیات کردی در بغداد ابتدا با فواد معصوم و سپس با سلیم الجبوری دیدار کرد که در هر دو دیدار مقام های دولت مرکزی به هیات کردی گفتند که برای حل مشکلات پای میز مذاکرات و گفت وگو حاضر شوند.
آخرین ساعات روز چهارشنبه دفتر نخست وزیری عراق در بیانیه ای از دیدار این هیات با حیدرالعبادی نخست وزیر این کشور خبر داد و اعلام کرد که طرفین برای حذف موانعی که بر سر راه اجرایی شدن ماده 140 قانون اساسی عراق قرار دارد، توافق کرده اند.
ماده 140 قانون اساسی عراق مربوط به مناطق مورد منازعه میان دولت مرکزی و اقلیم کردستان عراق است که طی آن ابتدا باید ساکنان اصلی این منطقه به خانه های خود بازگردند و پس از سرشماری عمومی و آماده سازی منطقه، اقدام به همه پرسی کنند تا سرنوشت این مناطق مشخص شود.
بیانیه نخست وزیری عراق هم چهارشنبه شب خبر داده که طرفین، بر اهمیت سازماندهی جهت آماده کردن الزامات سرشماری، در پایان عملیات پاکسازی کشور از گروه های تروریستی و همچنین توسل به گفت وگو و تمرکز بر مشترکات و پایبندی به چارچوب های قانونی که وحدت عراق را تضمین می کند، تاکید کرده اند.
از دیگر مواردی که در بیانیه نخست وزیر عراق آمده، اینکه طرفین توافق کرده اند ، اجازه ندهند کشور به سمت جنگ کشیده شود.
بررسی بحران میان سران عراق
رسانه های عراقی پیش از ورود هیات کردی به بغداد، از دیدار العبادی و فواد معصوم رئیس جمهور عراق خبر دادند که طرفین در این دیدار بر وحدت گفتمان و اجتناب از دامن زدن به مشکلاتی که بر روحیه نیروهای امنیتی در نبرد با داعش ضربه وارد می کند، تاکید کردند.
این دو رئیس از روسای سه گانه عراق ، همچنین گفتند که در خصوص حل بحران کرکوک از طریق گفت وگو اتفاق نظر و تفاهم دارند.
در عین حال حیدرالعبادی و سلیم الجبوری نخست وزیر و رئیس پارلمان عراق هم با یکدیگر دیدار کردند و براساس بیانیه صادره از سوی نخست وزیری عراق، طرفین بر اهمیت هماهنگی و همکاری با کشورهای همسایه و گشودن افق های جدید برای گفت وگو با کشورهای منطقه و جهان تاکید کردند.
گوران، هیات کردی را نماینده کردها ندانست
رایزنی ها در حالی در روز چهارشنبه در بغداد جریان داشت که حزب تغییر(گوران) به رهبری نوشیروان مصطفی از احزاب کرد عراقی، هیات کردی اعزامی از اربیل، شامل نمایندگان اتحادیه میهنی و دمکرات را هیات حزبی خواند و اعلام کرد که این هیات از نظر قانونی و حتی سیاسی از اعتبار لازم برای مذاکره با بغداد برخوردار نیست و مردم کردستان را نمایندگی نمی کند.
کاوه محمد رئیس فراکسیون حزب تغییر(گوران) در پارلمان عراق که از جمله مخالفان جدی مسعود بارزانی رهبر حزب دمکرات کردستان ، به عنوان ریاست اقلیم کردستان عراق است، اعلام کرده که هرگونه تلاش در خصوص همه پرسی استقلال و رایزنی با دولت مرکزی باید از طریق پارلمان محلی تعطیل شده کردستان عراق صورت گیرد.
پارلمان اقلیم به دنبال بالا گرفتن اختلافات احزاب دمکرات و تغییر سال گذشته از سوی مسعود بارزانی تعطیل شد.
200 امضاء
در میانه دیدارها و رایزنی های روز چهارشنبه در بغداد، اما مجادلات میان طرفین بحران پرچم در کرکوک ادامه یافت، بطوری که نیازی معمار اوغلو عضو ترکمن پارلمان عراق از جمع آوری 200 امضاء برای انحلال شورای استان کرکوک و برکناری استاندار آن خبر داد.
این شخصیت ترکمن همچنین گفت که ترکمن ها ، در اعتراض به اقدامات یکجانبه گرای استاندار و شورای استان کرکوک به مراجع قضایی و دادگاه فدرال مراجعه خواهند کرد.
عبدالهادی موحان از دیگر نمایندگان پارلمان عراق نیز گفت که از نظر حقوقی برکناری استاندار کرکوک از سوی نخست وزیر عراق امکان پذیر است.
استاندار پشیمان نیست
اما اظهارات نجم الدین کریم استاندار کرکوک که کلید بحران پرچم را هم او زده و عدم پایبندی اش را به مصوبه پارلمان در خصوص پایین کشیدن پرچم کردی اعلام کرده است، از همه عجیب تر بود که در این روز از وزیر خارجه و نخست وزیر عراق درخواست کرد که در قبال اظهارات مقام های کشورهای همسایه واکنش نشان دهند.
او گفته که مساله کرکوک یک مساله داخلی عراق است و کرکوک استان عراقی است و کسی حق دخالت در امور آن را ندارد.
البته نجم الدین که حالا بسیاری از نمایندگان پارلمان عراق به دنبال برکناری وی هستند، این را هم گفته که از اقدام جنجالی خود پشیمان نیست.
طعنه نیچروان به عراقی ها
از دیگر شخصیت های کردی که در این روز وارد معرکه مجادلات لفظی درباره پرچم کردی شد، نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق بود که به طعنه منتی بر سر عراقی ها گذاشت و گفت این پیشمرگه بود که در سال 2014 زیر پرچم کردی در برابر داعش مقاومت کرد و مانع سقوط آن شد.
داستان اما در روز چهارشنبه به همینجا ختم نشد و برخی رسانه های عراقی به نقل از منابع امنیتی خبر دادند که یک نیروی ویژه ازبغداد راهی کرکوک شده تا پرچم عراق را در تمامی ساختمان های دولتی این استان بالاببرد و این اقدام به دنبال هشدارها و درخواست ها از دولت انجام شد.
برخی رسانه های دیگر نیز از معطل ماندن صدها خانواده عرب ساکن کرکوک در ورودی های این شهر خبر داده و اعلام کردند که نیروهای امنیتی کرد به دنبال حوادث اخیر مانع ورود آنان به داخل شهر شده اند.
بحث پرچم به خارج از عراق هم کشیده شد
اما موضوع مربوط به پرچم کردی تنها به بحث و جدل ها در داخل خلاصه نشد و به خارج از مرزهای عراق نیز کشیده شد، بطوری که 'آلا طالبانی' رئیس فراکسیون اتحادیه میهنی در پارلمان عراق، به اظهارات رجب طیب اردوغان که خواستار پایین کشیدن پرچم کردی در کرکوک شده بود، پاسخ داد و گفت که مساله پرچم کرکوک یک مساله عراقی و کرکوکی است و از دولت ترکیه خواست بجای دخالت در امور داخلی عراق بر مشکلات داخلی خودش متمرکز شود.
از آن طرف ، امید اوزداغ نماینده پارلمان ترکیه نیز در حمله به اردوغان رئیس جمهور ترکیه ، گفت که عراق در مقابل چشم آنکارا درحال تقسیم شدن است و روزی که پرچم کردی در کرکوک برافراشته شد، روزی شرم آور در تاریخ ترکیه است.
بحران پرچم زودتر از حد انتظار
بحران سیاسی اخیر در شمال عراق که از مدت ها قبل از سوی بسیاری از کارشناسان پیش بینی شده بود، اما بسیار زودتر از حد انتظار خود را نشان داد.
ماجرا از آغاز عملیات موصل با طرح مساله ، آینده موصل بعد از داعش کلید زده شد، اما کسی باور نداشت که برخی جریان های کرد درحالی که هنوز نبرد در کوچه پس کوچه های موصل ادامه دارد، دست بکار شوند.
14 مارس گذشته ، نجم الدین کریم استاندار کرکوک با صدور دستوری به ادارات تابعه در استان از آنان خواست پرچم کردی را در کنار پرچم عراق بالا ببرند؛ موضوعی که باعث واکنش های تندی شد.
مجادلات در خصوص پرچم کردی درحالی جریان داشت که یکشنبه این هفته، دو حزب دمکرات و اتحادیه میهنی ، تصمیم گرفتند با تشکیل کمیته ای مشترک ، موضوع همه پرسی استقلال کردستان عراق و جدایی از بغداد را پیگیری کنند که این موضوع نیز با واکنش هایی در بغداد روبه رو شد و آتش تنش ها را تشدید کرد.
شورای استان کرکوک هم در غیاب نمایندگان ترکمن و عرب روز سه شنبه گذشته طرحی را به تصویب رساند که براساس آن کرکوک به اقلیم کردستان عراق منضم شود.
این شورا روز سه شنبه درحالی که التهاب و تنش ها پی در پی با حرکات کردها بالا می گرفت، با مصوبه ای دیگر اعلام کرد که در همه پرسی استقلال کردستان عراق، شرکت خواهد کرد.
درخصوص تحرکات اخیر کردها، برخی کارشناسان معتقدند که هدف اصلی کردها تاثیر گذاری بر انتخابات 2018 پارلمانی و برخی نیز می گویند، نوعی فرافکنی در قبال مشکلات و معضلات قفل کرده اقلیم است که طی یک سال و نیم گذشته منجر به بروز بحران های جدی سیاسی و اجتماعی در کردستان عراق شده است.
با اینحال فعلا آنچه ماحصل این تنش های دو هفته ای بوده، تاثیر آشکاری است که بر جنگ علیه داعش گذاشته است و این موضوع هم مورد تایید کارشناسان امنیتی عراقی است و هم ناظران و دیپلمات های غربی به آن اذعان کرده اند، بطوری سفیر آمریکا هم این هفته اعلام کرد که تنش های موجود تاثیر منفی بر روند جنگ علیه داعش خواهد داشت.
به گزارش ایرنا، چنین التهاباتی پیش از این نیز سابقه داشته است، بطوری که مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق، هنگام هجوم برق آسای داعش در ژوئن 2014 که بغداد از وی درخواست کمک کرده بود، با این جمله تاریخی که 'جنگ جاری جنگ شیعه و سنی است و ما در آن دخالت نخواهیم کرد'، به دولت مرکزی عراق پاسخ منفی داد و تا هنگامی که داعش به سمت اربیل حرکت کند، سکوت کرد.
وی همان روزها، بارها دولت مرکزی را به اعلام استقلال و جدایی از بغداد تهدید کرد و بسیاری از شهرهای اشغالی نیز مانند سنجار و یا سد موصل، پس از عقب نشینی نیروهای تحت امر وی سقوط کرد و به دست داعش افتاد.