رسانه‌های ترکیه روز یکشنبه تنها ساعاتی پس از پایان رأی‌گیری در همه‌پرسی تغییر قانون اساسی این کشور، از رأی مثبت اکثر مردم ترکیه خبر داد.
این رأی ضمن افزایش قابل توجه اختیارات رئیس‌جمهور، راه را برای تداوم حضور «رجب طیب اردوغان» در قدرت تا سال 2029 و حتی فراتر از آن باز می‌کند.
برخی از آثار تغییر قانون اساسی ترکیه که از سال 2019 اجرایی می‌شود، عبارتند از:
-
نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی تبدیل می‌شود.
-
با تعریف دو دوره پنج ساله برای حضور رئیس‌جمهور در قدرت، راه برای ریاست‌جمهوری اردوغان تا سال 2029 باز می‌شود.
-
سمت نخست‌وزیری حذف شده و رئیس‌جمهور اعضای کابینه را معرفی می‌کند.
-
رئیس‌جمهور می‌تواند بدون اخذ مجوز از پارلمان، سمت‌ها یا وزارتخانه‌های جدیدی ایجاد یا آن‌ها را اصلاح کند.
-
رئیس‌جمهور می‌تواند عضویت خود در حزبش را حفظ کند.
-
رئیس‌جمهور می‌تواند بدون دریافت تائیدیه از کابینه، وضعیت اضطراری اعلام کند.
-
اختیار تدوین بودجه از پارلمان به ریاست‌جمهوری منتقل می‌شود.
-
هیئت نظارت دولتی که تحت نظر رئیس‌جمهور است، می‌تواند مستقل از قوه قضائیه، در مورد افراد پرونده باز کند.
-
تعداد اعضای هیئت عالی قضات و دادستان‌ها از 22 به 13 کاهش می‌یابد. رئیس‌جمهور 4 نفر از قضات را تعیین می‌کند، 7 نفر را هم پارلمان. وزیر دادگستری و معاون او هم که منصوبان دولت هستند، دو عضو دیگر این هیئت خواهند بود.
-
پارلمان می‌تواند با اکثریت ساده، از قوه قضائیه بخواهد در مورد اتهامات احتمالی در مورد رئیس‌جمهور تحقیق کند.
-
دیوان قانون اساسی، اختیار محاکمه رئیس‌جمهور را خواهد داشت. 12 نفر از اعضای این دیوان را رئیس‌جمهور و سه نفر را هم پارلمان تعیین می‌کند.
-
شمار اعضای پارلمان از 550 به 600 افزایش می‌یابد و سن رأی‌دهی هم از 25 به 18 سال کاهش می‌یابد.
-
انتخابات پارلمانی به جای هر چهار سال، هر پنج سال یک بار و همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود.
-
رئیس‌جمهور اختیار انحلال پارلمان را دارد، اما انحلال پارلمان به برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری منجر می‌شود.
-
هرچند حداکثر حضور یک فرد در سمت ریاست‌جمهوری دو دوره پنج ساله تعیین شده، اما بر اساس یک تبصره، اگر پارلمان در دوره دوم یک رئیس‌جمهور تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام بگیرد، رئیس‌جمهور مستقر می‌تواند در انتخابات شرکت کند. این تبصره راه را برای ادامه ریاست‌جمهوری اردوغان حتی فراتر از سال 2029 باز می‌کند.
ساعتی پیش از اعلام نتایج، هیئت انتخابات ترکیه با صدور بیانیه‌ای که جنجال زیادی به راه انداخت، اعلام کرد آرای صندوق‌هایی که روی آن‌ها مهر تائید شعب هم نخورده، به عنوان آرای معتبر شمارش می‌شوند.
این هیئت اعلام کرد تنها صندوق‌هایی باطل می‌شوند که افراد بتوانند ثابت کنند در محلی به جز شعب رأی‌گیری پر شده است.
مخالفان «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه می‌گویند این کار راه را برای تغییر در نتایج انتخابات باز کرده است.
یک مقام «حزب خلق جمهوری‌خواه» ترکیه گفته است که این تصمیم هیئت انتخابات «نگرانی جدی در مورد مشروعیت» این همه‌پرسی ایجاد می‌کند.
منبع: فارس