العالم ـ یادداشت
مجله اینترنتی تِله پُولیس در مطلبی به بررسی تنش‌های ایجاد شده میان عربستان و قطر پرداخت که متن آن در زیر آمده است:
وقتی سیاستمداران نام‌آشنای از کار برکنار شده، با زبان تهدید سخن می‌گویند اغلب به عنوان نیروی پیشرو عمل می‌کنند تا آن حرفی را بزنند که درسطح رسمی، هنوز اجازه گفتنش نیست. به عنوان چنین بلندگوهایی، به فاصله کم ازهم وزیردفاع سابق آمریکا رابرت گیس و اکنون، دیپلمات شناخته شده درمحافل خاورنزدیک، دنیس راس، اقدام کردند.
وبگاه عرب نیوز به نقل از این دو مقام پیشین نوشت که اگر قطر سیاست دیگری در پیش نگیرد، آمریکا ممکن است از پایگاه نظامی خود در این کشور (فرودگاه نظامی العدید) چشم پوشی کند و از این گذشته ممکن است قطر مورد تحریم قرار گیرد.
نمی توان قاطعانه گفت این دو تا چه حد نظرات دولت فعلی آمریکا را باز می‌تابانند – برای نمونه، دنیس راسِ نومحافظه کار، مشاور وزیرخارجه اسبق آمریکا هیلاری کلینتون بود – اما این‌ها طرفدار جناحی هستند که در پی ایجاد جبهه قویِ ضد ایرانی است. خود ترامپ در اجلاس ریاض نشان داد که خواهان اتحادی علیه ایران است که برای اسرائیل و عربستان سعودی مهم است.
نبود تفاهم در دشمن بودن ایران
اکنون تَرَک‌هایی در اتحاد ضد ایرانی کشورهای عرب خلیج (فارس) پدیدارمی‌شود، گیتس و راس با اظهارات خود، همچون نیروهای پیشرو در جبهه بزرگتری علیه قطر عمل می‌کنند. دو رقیب اصلی دراین اختلاف، عربستان سعودی و قطرهستند. اختلاف درباره مناسبات با ایران و اخوان المسلمین و حماس است، قطر در این سه مورد از صف خارج می‌شود، این کشور مدتهاست که از اخوان المسلمین و حماس حمایت می‌کند. ترامپ، داعش، القاعده، حزب الله و حماس را افراطی‌هایی نامید که درمقابل خوب‌ها قرار دارند و ایران را قدرتی دانست که از تروریسم حمایت می‌کند.
ظاهرا امیر قطر بعد از اجلاس نظر دیگری درمورد ایران داشته است. در رسانه‌های بین المللی اظهارات شیخ تمیم بن حمد الثانی منتشر شد که وی از قرار در یک مراسم نظامی بیان کرده بوده که ایران، یک قدرت بزرگ است. بعد از انتشار این اظهارات، عربستان سعودی و امارات، وبسایت‌های قطری، ازجمله الجزیره را فیلتر کردند.
امیرقطر همچنین ظاهراً ازموضع ترامپ درباره ایران انتقاد کرده است. امیرگفت وی به روحانی تلفن زده تا پیروزی‌اش را در انتخابات به او تبرک بگوید.
در رسانه‌های عربستان سعودی به عنوان پاسخگویی مقاله‌هایی مانند "درباره شباهت زیاد بین سیاست قطر و تندروهای ایران" و "حزب الله و قطر – داستان عشق ممنوعه" منتشر شد. یک وزیر اماراتی که خواست نامش فاش نشود از "بحرانی جدی" در داخل کشورهای عرب خلیج( فارس)، بین جناح وابسته به عربستان سعودی و قطر صحبت کرد.
از سوی قطر ادعا شد اظهارات امیر واقعی نیست زیرا وبگاه‌ها هک شده و حرف‌هایی در دهان او گذاشته شده که وی نگفته است. و از سوی عربستان سعودی اظهار تردید شد که خانواده حاکم در قطر می‌تواند به خویشاوندی با بنیانگذار وهابی‌گری استناد کند.
گفته می‌شود چون این حرف از بالاترین مقام عربستان است و نظیرآن قبلا گفته نشده می‌توان آن را به عنوان نشانه دیگری از اخلالِ جدیِ در مناسبات دو کشور عرب خلیج (فارس) ارزیابی کرد.
مواضع متفاوت درعمان و دوبی و کویت
المونیتور درگزارشی به یک نکته دیگه توجه می‌دهد؛ اینکه قطر با موضعش مبنی بر داشتن مناسبات با ایران به دلیل منافع خود، تنها نیست. عمان نیز موضع متفاوتی نسبت به عربستان و امارات دارد.
در مقاله‌های رسانه‌های آمریکایی درباره بحران تأکید می‌شود نظرات وزیردفاع آمریکا ماتیس و رئیس سیا پومپئو، با نظرات ریاض و ابوظبی همپوشانی دارد. بحرین با حمایت آمریکا خود را دراین موضع می‌بیند که همچنان با شدت علیه مخالفان که گفته می‌شود ارتباطاتی با ایران دارند عمل کند. ظاهراً بحرین می‌خواهد ببیند دولت ترامپ تا کجا پیش می‌رود.
در این فاصله خبرنگار خاورنزدیک، شارمین ناروانی، در راشا تودی، به یک گسستِ دیگر در شورای همکاری خلیج (فارس) اشاره می‌کند. به تعبیر وی بین دوبی و ابوظبی نیز اختلاف‌هایی درخصوصِ مناسبات با ایران وجود دارد. دوبی یک اقلیتِ بزرگ ایرانی تبار دارد و تجارت مهمی با ایران می‌کند. در دوبی کمتراز ابوظبی از همسایه نگرانی وجود دارد.
در کویت نیز درموضوعِ ایران محتاط ترند. شیعیان کویت 40 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. بی جهت نیست که امیر قطر در اختلاف با عربستان، برای میانجیگری سراغ کویت می‌رود. نکته اصلی مقاله ناروانی: " اتحاد سنی" زیر بیرق " قدرت سعوی – آمریکایی" آنچنان توانا که فرض می‌شود نیست.
ایسنا