العالم - گوناگون
بیماری در مطب دکتر نشسته و درباره تجویز «وارفارین» که از لخته شدن خون جلوگیری می کند حرف می زند، دکتر از او می پرسد که اگر چیز دیگری مصرف می کند، او لازم است بداند. بیمار به ویزیت دیگر پزشکان فکر می کند اما به رفتن داروخانه جایی که مکمل ها و همین طور مسکن های بدون نسخه خریده است اشاره ای نمی کند و در نتیجه می گوید: «نه.»
در تحقیقی از که از صد نفر که وارفارین مصرف می کردند، مشخص شد که سه چهارم شان از داروهای مکمل هم استفاده می کردند که این موضوع در پرونده شان قید نشده است اما این نکته را باید مورد نظر قرار داد که بسیاری از مکمل های می تواند آنها را در خطر جدی فعل و انفعالات شیمیایی قرار دهد.
پزشکان نگران تاثیرات منفی احتمالی اختلاط داروهای تجویزی با داروهای بدون نسخه و مکمل ها هستند اما نگرانی آنها بهار گذشته، با انتشار مطالعه ای در یک مجله پزشکی بسیار برجسته تر شد. د راین تحقیق، تعداد بیمارانی که ترکیبات بالقوه خطرناک را مصرف کرده بودند تقریبا در یک دوره 6 ساله گستردگی دو برابر داشت.
از این مطالعه که از مصاحبه با بیش از 2200 بزرگسال بین سن های 62 تا 85 به دست آمده است همچنین مشخص شد: نسبت افرادی که پنج یا بیشتر نسخه گرفته اند از 31 درصد تا 36 درصد افزایش یافته است. در همین زمان، 64 درصد افرادی که با آنها مصاحبه شد داروهای مکمل مصرف کرده و 38 درصد داروهای بدون نسخه مصرف کرده اند.
این روند دلیلی برای نگرانی است. میلیون ها نفر از افراد سالمند خود را در خطر نادر، اما جدی فعل و انفعالات ترکیب داروهای مکمل با داروهای تجویز شده درمانی قرار می دهند. اگر داروهای بدون نسخه به اشتباه مصرف شوند، آسیب های شان باقی می مانند. داروی «بدون نسخه» به معنای «بدون ضرر» نیست. این مشکلی است که با پیر شدن افراد، تجویز داروها برای شان رشد می کند و از سوی دیگر این افراد سالمند داروهای مکمل و بدون نسخه هم مصرف می کنند، در نتیجه خودشان را به دام می اندازند.
خطرات رو به افزایش
پزشکان نگرانی بیشتری نسبت به افراد مسن دارند، چرا که برای آنها داروهای بیشتری تجویز می شود. هر فردی که یک ترکیب بد را مصرف کند می تواند در خطر قرار گیرد. بعضی مکمل های غذایی که با داروهای تجویز شده استفاده می شوند، می توانند تهدید کننده زندگی بوده و منجر به صدمه به کبد یا آسیب به دیگر اندام ها یا خونریزی بیش از حد یا در مواردی مکمل هایی که حاوی موادی چون «جنیستئن» (که معمولا برای سلامت استخوان مصرف می شود) هستند به جای تاثیرگذاری بر زندگی افراد، بر عکس عمل کرده و تبدیل به قاتلانی مخفی شوند.
اغلب یک مکمل غذایی ممکن است به سادگی یک عارضه جانبی شناخته شده مثل خواب آلودگی را که با تجویز در ارتباط است تشدید کند. مطمئن هستیم که بسیاری از مردم نمی دانند چه زمانی به داروهای فعل انفعال دارند. وقتی مشکلی ظاهر می شود، ممکن است نسخه تجویز شده سرزنش شود؛ اما باید در نظر گرفت یک پزشک ممکن است نداند چه چیز دیگری در جعبه داروی بیمار وجود دارد. داروهای مکمل به خصوصی می توانند اثربخشی داروهای تجویز شده را با مداخله در سوخت و ساز دگرگون کنند. مصرف یک داروی جایگزین برای افسردگی باعث می شود که بدن آنزیمی را تولید کند که قدرت بعضی از تجویزها را کم کند.
ژورنال پزشکی حتی بیماران پیوندی را شرح داده که بدن شان اندام دریافتی را پس زده است. مکمل ها تاثیر داروهای ضد درد را تضعیف می کنند. برای درمان نارسایی قلبی «دیگوسین» و داروهای «استانین» کاهش دهنده کلسترول خون وقتی که با هم مصرف شوند تاثیر کمتری دارند اما اگر بیمار به پزشک درباره مکمل ها نگوید او احتمالا درمان متفاوتی را در پیش می گیرد زیرا درمان اولیه به سادگی خوب عمل نکرده است و او درمان دیگری را باید انتخاب کند.
مطالعه ای که بهار گذشته منتشر شد یک نمونه را برجسته کرده که شامل روغن ماهی است که مزایای آن برای قلب و سیستم عصبی توصیه می شود اما شواهدی وجود دارد که روغن ماهی مثل «وارفارین» و «کلوپیدوگرل» رقیق کننده خون هستند و تاثیر دارو را تشدید کرده و خطر خونریزی های داخلی را بالا می برند. مکمل هایی مثل کرن بری، گلوکوزامین، سیر و جینکو یا داروهای بدون نسخ9ه مثل آسپرین هم رقیق کننده قوی خون هستند.
محافظت از خود
مطالعات می گویند که کمتر از 40 درصد از بیماران درباره مکمل های دارویی شان با پزشک شان حرف زده اند، در حالی که این راهی آشکار برای جلوگیری از مشکلات است. بسیاری از افراد فکر می کنند که پزشک شان ممکن است وقتی بفهمد که آنها چیزی که او تجویز نکرده را مصرف می کنند ناراحت شود یا آنها فکر می کنند که این موضوع طبیعی است. این یک داروی بدون نسخه است و چرا باید این موضوع را به پزشکم اطلاع دهم؟
از سوی دیگر بسیاری پزشکان این موضوع را نمی پرسند، لیستی از بیماران،کاغذبازی های زیاد به آنها اغلب اجازه نمی دهد که سوالات بیشتری درباره داروهای قفسه داروی بیماران بپرسند. این مخلوط سوال نکردن و نگفتن می تواند باعث مشکل شود؛ چه بکنیم:
دوباره به ضررها فکر کنیم
با هر مکمل به همان جدیتی برخورد کنید که با یک قرص که از داروخانه می گیرید. به کسی که فکر سلامت شما است درباره آن بگویید و مطمئن شوید که این اطلاعات در پرونده شما ثبت شود. این موضوع می تواند در سیستم سلامت چالش برانگیز باشد، چرا که امکان دارد بیمارانی باشند که چند دکتر آنها را می بینند و هر کدام یک بانک اطلاعاتی جداگانه دارد.
لیستی از چیزهایی همیشگی
این لیست شامل مکمل ها و داروهای بدون نسخه است. می توانید این داروها را نوشته و آنها را مرتب کنید و این لیست مفید را هنگام رفتن پیش پزشک یا اورژانس ببرید.
خودتان تداخل های دارویی را چک کنید
در سایت هایی مثل «دارویاب» می توانید دارویی مصرفی را جستجو کرده و در مورد تداخل دارویی بخوانید. در این سایت می توانید بعضی داروهایی که با داروهای دیگر تداخل دارند را جستجو کنید.
نصب نرم افزار
«داروخانه بنفش» یک اپلیکیشن کامل و مرجع در زمینه ویژگی ها و خواص انواع داروهاست، که برای سیستم عامل اندروید عرضه شده است. این برنامه دارای بخش هایی چون: گروه دارویی، موارد مورد مصرف مکانیزم اثر دارو، عوارض جانبی، هشدارهای مصرف، تداخل دارویی و نکاتی برای مصرف است.
داروساز شما هم یک متخصص است
هر زمانی که برای خریدن داروی بدون نسخه به داروخانه می روید اصلا ضرری ندارد که بپرسید شما چه فکر می کنید؟ وقتی که تداخل دارویی پیش می آید انتظار نداریم که همه کارشناس باشند، اما از بیماران می خواهیم که خودشان مواظب سلامت خودشان باشند.
قفسه داروها
یکی از دلایل افزایش خطر این نوع فعل و انفعالات اعداد محض هستند. با افزایش جمعیت مسن بالای 65 سال و مصرف زیادتر نسخه ها، آنها به بزرگ ترین مصرف کنندگان مکمل ها تبدیل می شوند. آنهایی که به احتمال زیاد برای شان دارو تجویز می شود، همان قدر هم از مکمل ها استفاده می کنند و به همان میزان آنها با هم ترکیب می شوند. با مصرف این مکمل ها، شما هیچ هشداری درباره فعل و انفعالاتش روی جعبه دریافت نمی کنید زیرا سازمان غذا و دارو مقررات مشابهی برای این مکمل ها مانند چیزی که برای داروها دارد، تنظیم نکرده است و آنها در رده های غذایی تنظیم شده اند. با این همه روی بسته داروهای بدون نسخه، هشدارهایی آمده است.
بسیاری از داروهای سرماخوردگی خودشان محصولات ترکیبی شامل استامینوفن هستند که اگر به میزان بالایی مصرف شوند، باعث آسیب های کبدی می شوند. این موضوع باعث به وجود آمدن سناریویی می شود که کارشناسانی مثل کارشناس واشنگتن دی سی نگران آن هست. او میداند که بسیاری از مردم که دچار التهاب مفصل یا دیگر دردهای عضلانی هستند، مسکن های تجویز شده پزشک شامل استامینوفن را مصرف می کنند. وقتی این افراد سرما می خورند یا آنفولانزا می گیرند، آنها ترکیبی مایع شامل استامینوفن را بدون دانستن مصرف می کنند و دوز آن را دو برابر می کنند. با این که مصرف کم استامینوفن عوارض جانبی کمی دارد، اما مصرف بیش از حد آن در بیش از نیمی از افراد باعث آسیب های کبدی شده است.
چند توصیه
اینها را مخلوط نکنید
قبل از ترکیب کردن نسخه پزشک با هر نوع داروی دیگر یا مکمل با پزشک تان حرف بزنید. اینجا داروهای خطرناک مرسومی هستند که باید مراقب شان بود.
* رقیق کننده های خون مثل وارفارین یا ضد پلاکت هایی مثل کلوپیدوگرل: مسکن های بدون نسخه مثل آسپرین و دیگر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و مکمل هایی مثل کهن دار یا جینگو، زردچوبه، روغن ماهی و گل مینا.
چه اتفاقی می افتد: آنها خطر خونریزی را به خصوص اگر روزانه مصرف شوند افزایش می دهند.
* داروهای فشار خون: داروهای مثل مهار کننده آنزیم، تبدیل کننده آنژیوتانسین یا عوامل مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل آسپرین، ایبورپروفین و ناپروکسن.
چه اتفاقی می افتد: هر دوی داروهای نسخه ای و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی روی کلیه تاثیر می گذارند؛ اختلاط آنها باعث افزایش آسیب های کلیوی می شود.
* تجویز مسکن ها: مسکن هایی مثل ویکودین یا پرکوست، خود استامینوفن یا در داروهای سرفه و سرماخوردگی.
چه اتفاقی می افتد: این مسکن ها خودشان حاوی استامینوفن هستند؛ اضافه کردن استامینوفن بدون نسخه، آسیب های کبدی را افزایش می دهد.
* نسخه های آرام بخش و عوارض جانبی: داروهایی مسکن یا ضد تشنج، داروهای بدون نسخه آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین و دوکسی لامین.
چه اتفاقی می افتد: داروهای بدون نسخه می تواند اثرات آرامبخش تجویز را بالا برده و باعث افزایش خطر سقوط فرد شود.
* انواع خاصی از داروهای شیمی درمانی: میزان بالای آنتی اکسیدان ها (مثل ویتامین سی یا ای) یا دیگر مکمل ها (مانند زردچوبه یا کوآنزیم کیو 10).
چه اتفاقی می افتد: ویتامین ها و مکمل ها می توانند با داروهای تداخل یافته و درمان سرطان را کم اثرتر کنند.
ماهنامه همشهری تندرستی