العالم - گوناگون
ماهیهای کاراسیوس، برای اطمینان از بقای خود در شرایط سخت در سلولهای خود الکل تولید میکنند.
محققان دانشگاه اُسلو کشف کردهاند که ماهی قرمز از طریق انتشار اسید لاکتیک خطرناک به عنوان الکل، میتواند از مرگ بگریزد. ظاهرا این ماهیها به واسطه روند تکامل، تبدیل به متخصصان تولید الکل شدهاند.
کاراسیوس نام یک جنس از تیره کپورماهیان است. بزرگترین گونه این جنس، "کاراس" نام دارد و مشهورترین گونه این جنس، ماهی قرمز است.
"کاراس" دارای دندانهای حلقی به فرمول ۴-۴ است. فاقد سبیلک و دارای فلسهای درشتی است. باله پشتی ممتدی داشته و ماده زایی در آنها رایج است. برای کشور ایران یک گونه غیر بومی است اما بین محققان بر سر وجود این گونه در ایران اختلاف نظر وجود دارد.
حداکثر اندازه در این ماهی ۶۴ سانتی متر میباشد. این ماهی کف زی بوده و در آبهای شیرین و لب شور به سر میبرد.
در استان گیلان به این ماهی، ماهی اوشین گفته میشود و آفت استخرهای ماهیهای گرمابی است، زیرا غذای ماهیان پرورشی را میخورد و بعلت رشد کم وجثه کوچکش ارزش پرورش اقتصادی را ندارد.
ماهی قرمز به صورت طبیعی در آبهای شیرین ساکن و تقریبا ساکن، با سرعت ناچیز که پوشیده از گیاهان آبزی و دارای بستر نرمی هستند، زندگی میکند و غالباً همراه ماهیان برکهای دیده میشود.
زیستگاه اصلی آن معمولا در سیبری و آسیای جنوب شرقی است. گسترش این ماهی توسط انسان صورت گرفته و به این علت در رودخانههای اروپا دیده میشود.
ماهیان قرمز از جمله گونههای غیر بومی بسیاری از مناطق جهان هستند و در مقابل شرایط نامساعد محیطی مقاومند.
محققان به منظور تعیین چگونگی تولید الکل توسط ماهیان کاراسیوس، گروهی از آنان را به مدت یک هفته در مخزنهای بدون هوا قرار دادند. سپس نمونه DNA آنها را برداشتند تا توالی آنها را برای شناخت آنچه در سلولهای آنان اتفاق میافتد، بررسی کنند.
آنچه محققان کشف کردهاند این است که ماهیها در سلولهای خود دو دسته پروتئینی دارند که مسئول تجزیه کربوهیدراتها هستند. آنها همچنین دریافتند در حالی که یک دسته به طور مشابه برای تولید انرژی عمل میکند، دسته دیگری به شدت به علت فقدان یا عدم وجود اکسیژن به وجود میآید.
به گفته محققان، ماهی قرمز هنگامی که با فقدان اکسیژن مواجه شده و اسید لاکتیک ترشح میشود، آنزیمی شبیه به مخمر تولید میکند.
این آنزیم اساسا تضمین میکند که ماهی قرمز در فرایند تخمیر به جای اسید لاکتیک خطرناک، تنها اتانول آزاد کند.
ماهیان کاراسایوس پس از آن قادر خواهند بود الکل تولید شده را به راحتی در تمام بدن خود توزیع کنند تا امکان زنده ماندن آنها را حتی برای ماهها بدون اکسیژن ماندن فراهم کنند.
با این حال، از آنجا که ماهیها هنگام وقوع این فرایند به سختی یا خیلی کم حرکت میکنند، محققان مطمئن نیستند که این امر به دلیل اثرات الکل یا فقط حرکتی در راستای ذخیره انرژی است.
با این که مخمرها از گیاهان به دست میآیند، اما ماهی قرمز به نحوی موفق به تولید آنزیمی مشابه شده است.
این بسیار شگفت انگیز است که ژنهای ماهی کاراسیوس در طول زمان جهش یافتهاند.
"کاترین الیزابت فگرن"، محقق دانشگاه اسلو و سرپرست این پژوهش اظهار داشت: این تحقیق بر نقش تکثیر کلی ژنوم در تکامل زیستی و تطبیق گونهها با محیطهایی که قبلا غیر قابل زیست بودهاند، تأکید دارد.
تیم تحقیقاتی امیدوار است که سایر محققان به مطالعه و مقایسه گونههای دیگر برای تعیین اینکه آیا در فرآیند تولید الکل اختلاف وجود دارد یا خیر، بپردازند.
این پژوهش در "Scientific Reports" منتشر شده است.
منبع : isna