ديدگاه تركيه در خصوص بحران اين كشور با عراق

ديدگاه تركيه در خصوص بحران اين كشور با عراق
سه شنبه 5 ارديبهشت 1391 - 10:02

بحران بين نوري المالكي و رجب طيب اردوغان نخست وزيران عراق و تركيه كه به تازگي شدت يافته است با وجود تلاش برخي در تركيه براي محدود كردن آن به شخص مالكي به اتهام "تلاش براي افزايش قدرت خود به ضرر شركاي خود و بقيه مذاهب عراق" پرونده‌هاي قديمي را باز مي‌كند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه العالم، اتهامات اين دو به يكديگر همان اتهامات قبلي است: اردوغان معتقد است كه مالكي با ديدگاهي فرقه‌اي حكومت مي كند و خشم شركاي خود در حكومت يعني عربهاي سنّي و كردها را بر مي انگيزد. مالكي نيز در پاسخ تاكيد مي كند كه اردوغان و دولت وي آشكارا و از ديدگاهي فرقه‌اي در امور داخلي عراق مداخله مي‌كنند.

روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی در رابطه با این اختلافات به قلم فاطمه کایال نوشته است: ناظران در بازنگري سريع سياست تركيه در خصوص عراق در سايه حزب عدالت و توسعه در مي يابند كه تركيه تلاش كرده است ديپلماسي‌اي مستقل از منازعه سني- شيعي در منطقه داشته باشد. اردوغان براي نشان دادن اين مسئله (آيت‌الله سيد) علي سيستاني مرجع برجسته شيعيان در نجف را در ماه مارس سال گذشته زيارت كرد.

نكته‌اي كه تعداد زيادي از ناظران ترك بر آن اتفاق نظر دارند اين است كه مهمترين رويداد، انتخابات پارلماني عراق در مارس 2010 بود كه آنكارا از رقباي مالكي و رقباي ائتلاف "دولت قانون" حمايت كرد و بر توانایی فهرست العراقيه به رهبري اياد علاوي در تشكيل دولت جديد اصرار ورزيد. در اين زمان بحران بزرگ آغاز شد چون به گفته منابع رسمي تركيه، مالكي با به دست گرفتن رياست دولت جديد به وعده‌اي كه به رهبران تركيه مبني بر مشاركت فهرست العراقيه در دولت پايبند نماند و به جاي آن تلاش كرد همه قدرت را در دست خود داشته باشد و دليل آن انحصار وزارت دفاع و كشور به خود بوده است؛ البته در این میان نباید از یاد برد که فهرست العراقیه و شخص علاوی حاضر به مشارکت گسترده در دولت نشد و با این وجود هشت وزارتخانه را در اختیار گرفتند.

با وجود اين، تركيه حداقل در سطح رسانه‌اي تلاش كرد شعار برگزاري كنفرانس ملي براي آشتي و براي حل و فصل بحران طارق الهاشمي معاون رئيس جمهور عراق را سر دهد. از اين رو، منبعي در وزارت خارجه تركيه در گفتگو با الاخبار گفت: خلف وعده مالكي به شركاي خود در حكومت، شكاف فرقه اي را افزايش مي دهد كه ناديده گرفتن آن از سوي تركيه غير ممكن است چون كه اين مسئله خطر تشديد منازعات فرقه‌اي در كل منطقه را افزايش مي دهد!!

اما اين منبع اعتراف مي‌كند بخش داخلي عراقي بحران شدت يافته بين بغداد و آنكارا بدون اشاره به اختلاف بزرگ بين دو كشور در خصوص سوريه، براي روشن شدن همه جوانب اين بحران كافي نيست.

خانم كران كارشناس مسائل خاور ميانه در شبكه تلويزيوني "خبر ترك" در گفتگو با الاخبار گفت: بحران سوريه مشكل بزرگي بين دو كشور ايجاد كرده است به خصوص كه رويدادهاي جاري منطقه باقي ماندن تركيه بر اصل دوري از منازعه سني - شيعي را دشوارتر مي‌كند به اين دليل كه مالكي مانند بسياري از شيعيان منطقه معتقد است كه در صورت به قدرت رسيدن عرب‌هاي سني در دمشق، آنها در بغداد نيز به قدرت خواهند رسيد.

علاوه بر اين، به گفته كران، تركيه از آن بيم دارد كه مالكي همه قدرت را به دست گيرد و اين مسئله ممكن است به علت مسائل متعدد مانند تقسيم درآمدهاي نفتي، عرب‌هاي سني را با كردها بر ضد شيعيان متحد سازد. تركيه پس از آلمان دومين شريك اقتصادي عراق است و سالانه 12 ميليارد دلار مبادلات تجاري با اين كشور دارد كه نصف اين مبلغ با اقليم كردستان مبادله مي شود.

به نوشته الاخبار، در مجموع با وجود تعدد داده‌ها، به گفته سميح ايديز نويسنده معروف روزنامه "مليت" مخالف تركيه، نتيجه همچنان يكي است: تركيه "نيروي نرم" يعني توانايي گفت‌وگو با همه طرف‌ها در جهان عرب را كه مهمترين برگه آن است از دست داده است. وي مي گويد ديپلمات‌هاي غربي مقيم آنكارا در گزارش‌هاي خود به پايتخت‌هاي كشورهايشان از تركيه به عنوان كشوري كه طرفدار اردوگاه سني است، نام مي برند. آنها مي نويسند: تركيه ديگر عنصر بي‌طرف مطلوبي براي كاهش شدت منازعه سني - شيعي در منطقه نيست.

بلند اراس مشاور برجسته احمد داود اوغلو وزير خارجه تركيه و رئيس مركز مطالعات استراتژيك وابسته به وزارت خارجه با اين ديدگاه موافق نيست. وي در مصاحبه با روزنامه "بوگون" تركيه طرفداري اين كشور از اردوگاه سني در منازعه حاكم بر منطقه را تكذيب مي كند.

وي يادآور شد چگونه كشورش از ابتدا تلاش كرد از تنش شيعي سني بكاهد و آنرا در چارچوب ديپلماتيك خود محدود كند چون كه حل و فصل آن ممكن نبود. به عنوان مثال اردوغان مساجد شيعيان عراق در كربلا را زيارت كرد تا اين پيام را ارسال كند كه وي نه به عنوان سني يا شيعي بلكه به عنوان يك مسلمان به آنجا رفته است.

<

پربیننده ترین خبرها