ایران خود را برای خروج آمریکا از برجام آماده کرده است

العالم ـ ایران ـ سیاسی

مهدی سنایی سفیر ایران در گفت وگو با خبرگزاری تاس روسیه به پرسش های مختلف خبرنگاران روسی پاسخ داده است. در ادامه، پرسش و پاسخ های سفیر ایران با خبرنگاران روسی را بخوانید:
آیا ایران برنامه ای درصورت خروج احتمالی آمریکا از برجام طراحی کرده است؟ از دیدگاه ایران خسارات این تصمیم آمریکا چگونه خواهد بود؟ آیا ایران ادامه اجرای برجام را در صورت خروج یکجانبه آمریکا از این توافق، ممکن می‌داند؟
نحوه رفتار آمریکا با برجام پیامدهای جدی بر روند حل و فصل منازعات بین المللی و حتی حقوق بین الملل خواهد داشت. 
شما تصور کنید که با انجام انتخابات در هر کشوری، رئیس جمهور جدید توافقات رئیس جمهور قبلی را مردود اعلام کند. در چنین فضایی هیچ توافقی امکان شکل گیری نخواهد داشت. 
نکته اول اینکه کشورها به دقت رفتار آمریکا و سایر طرف های دخیل در برجام را زیر نظر دارند.
وقتی چنین توافقی که توسط مهمترین قدرت های بین المللی و اعضای دائم شورای امنیت شکل گرفته و قطعنامه سازمان ملل نیز موید آن است، تنها توسط یک طرف براحتی زیر پا گذاشته شود، چگونه می توان به اعتبار و پایداری هر گونه توافقی اعتماد کرد؟
نکته دوم اینکه رئیس جمهوری آمریکا، مسائل داخلی و رقابت های حزبی این کشور را بر تعهدات بین المللی آن کشور مقدم می داند.
در نتیجه هر گونه تحول داخلی در آمریکا می تواند منجر به تغییر نظر آمریکا در تعهدات بین المللی اش شود.
از طرف دیگر، خروج آمریکا از برجام بدون تردید منجر به انزوای این کشور در جامعه جهانی خواهد شد. البته آمریکایی ها تلاش دارند ایران را تحریک کنند تا از برجام خارج شود، نهایتا باید تصریح کرد که اولا برجام توافقی چندجانبه است و ایران تا زمانی به برجام پایبند خواهد بود که همه طرف ها خود را متعهد بدان بدانند و دیگر اینکه ایران بتواند در کنار تعهدات خود، از فواید برجام نیز بهره ببرد. 
اگر قرار باشد تحریم ها به وضعیت قبل از برجام باز گردد، دیگر چگونه می توان انتظار داشت ایران به تعهدات برجامی خود پایبند باشد؟ 
در عین حال جمهوری اسلامی ایران روند مذاکره برجام را با بدبینی به طرف های غربی، پیش برد و طبیعتا همواره احتمال نقض عهد از طرف غربی خصوصا آمریکا را در نظر داشته و خود را برای شرایط خروج آمریکا از برجام آماده کرده است. 
آیا ایران با روسیه در خصوص برجام در تماس است؟ آیا همه مواضع مشترکی در این خصوص دارند؟ آیا ایران و روسیه با اقدام های مشترک می توانند برجام را حفظ کنند؟ 
هم اکنون، همه طرف های برجام، بجز ایالات متحده، بر موضع واحد خود مبنی بر حفظ و پایبندی به توافق هسته ای تصریح دارند و هیچ یک از این کشورها موضع ترامپ در خصوص کنار گذاشتن برجام را نمی پذیرند. 
طبیعتا پایبندی ایران به برجام که بارها از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفته، نشان دهنده کار آمدی این توافق است. 
ایران و روسیه به طور پیوسته در خصوص حفظ برجام و پایبندی همه طرف ها به آن با یکدیگر در تماس و گفت وگو است. 
یکی از پیامدهای این توافق، چندجانبه گرایی بود که به یک توافق تاریخی و بازی برد- برد برای همه طرف ها منجر شد و این راهبرد مطلوب ایران و روسیه در مسائل بین المللی است. 
برجام به معنای پیروزی دیپلماسی بود و این دستاوردی برای ایران و روسیه و جامعه جهانی است، فدراسیون روسیه در شکل‌گیری و اجرای برجام نقش به سزایی داشت و مواضع اصولی آن در حمایت از حفظ این قرارداد بین‌المللی قابل تقدیر است. 
اجرایی شدن برجام چه تاثیری بر گسترش روابط تهران ومسکو داشت؟ آیا با برجام همکاری‌های فنی- نظامی بین ایران و روسیه ایجاد شد؟ 
در حوزه مناسبات اقتصادی، همکاری دو کشور در فضای پسابرجام از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است. 
افزایش 70درصدی حجم مبادلات تجاری دوجانبه درسال 2016 و افزایش 13درصدی صادرات ایران به روسیه درشش ماهه نخست امسال درمقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایش 7/21 درصدی حجم تبادل جاده ای بار بین دو کشور در سه ماهه نخست سال 2017 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایش 105 درصدی آمار گردشگران ایرانی و 35 درصدی گردشگران روسی دو کشور، صادرات محصولات لبنی و آبزی ایران به روسیه، انجام آزمایشی حمل ترکیبی بار در مسیر کریدور شمال - جنوب، مصوبه سران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای انعقاد قرارداد تجارت آزاد با ایران و پیشرفت مذاکرات مربوطه ( توافق در مورد کاهش تعرفه 530 قلم کالای صنعتی و دهها مورد کالاهای کشاورزی)، افزایش چشمگیر حضور شرکت های ایرانی در روسیه وبالعکس، گشایش چند صد میلیون دلاری اعتبار اسنادی طی سال های 2016 و نیمه نخست سال 2017 و تبادل متعدد پیام های سوئیفتی، کاهش رتبه ریسک اعتباری ایران از 7 به 4 از سوی موسسه بیمه ای اکسیار، افزایش کم سابقه تبادل هیات های اقتصادی در سطوح مختلف، تسهیل فرایند ثبت داروهای ایرانی جهت صادرات به بازار روسیه و بستر سازی برای ورود این قبیل محصولات به بازار پر رقابت روسیه، توافق برای تولید مشترک واگن های باری، افزایش تعداد گردشگران دو کشور و دهها مورد دیگر از جمله بخش هایی از دستاوردهای عینی دو کشور درحوزه همکاری های اقتصادی دوجانبه در فضای پسا برجام است. 
همکاری های فنی و نظامی بین دو کشور از قبل وجود داشته و تحویل سامانه اس 300 نقطه مهمی در تعاملات دفاعی- نظامی دو کشور بود. 
طبیعتا همکاری دو کشور در مقابله با تروریست ها در سوریه زمینه مساعدی برای توسعه همکاری های فنی و نظامی بین دو کشور ایجاد کرد. 
آیا قراردادهای ایران با روسیه و یا اتحادیه اروپا در نتیجه مواضع جدید آمریکا در خصوص توافق هسته‌ای، تهدید نشده اند؟ 
آمریکایی ها با ایجاد فضای هراس تلاش کردند مانع از تعامل شرکت ها و بانک ها با ایران شوند و این به معنی کارشکنی‌ آمریکا در روند اجرای برجام است و به همین دلیل است که جمهوری اسلامی ایران نتوانسته است به طور کامل از منافع اقتصادی برجام بهره‌مند شود. 
می توان به قراردادهای خرید هواپیماهای ایرباس و بوئینگ اشاره کرد که آمریکایی‌ها مانع از تحقق آن‌ها شده‌اند. 
تجربه تحریم ها نشان داد که باید تلاش شود راهکارهایی خارج از سیستم غربی برای تعاملات مالی و تجاری ایجاد کرد. 
اکنون که روسیه نیز با امواج تحریمی از سوی غرب مواجه شده است، ضرورت همفکری و همکاری بین ایران و روسیه بیشتر احساس می شود. 
در واقع ما باید به سازوکارهای مشترک ضد تحریمی برسیم تا بتوانیم تحریم ها را بی اثر و یا اثر آن را به حداقل برسانیم. 
آمریکایی ها در حال گسترش دامنه تحریم هایی هستند که بسیاری از آنها با هدف رقابت غیر منصفانه و خارج ساختن رقبا ازصحنه برقرارمی شوند که این امر در حوزه انرژی در حال بروز و ظهور است. 
با همه این فشارها شرکت های اروپایی به کار با ایران و سرمایه گذاری در ایران علاقه مند هستند. 
شرایط اقتصادی در ایران در نتیجه توافق هسته ای تغییری کرده؟ آیا تهدیدی برای بدتر شدن و یا برهم خوردن شرایط داخلی بدلیل اقدام های آمریکا در رابطه با برجام وجود دارد؟ 
طبیعتا برداشته شدن تحریم ها اثرات مثبتی دراقتصاد ایران داشته است زیرا با افزایش صادرات نفتی و غیر نفتی و نیز سرمایه گذاری خارجی در کشور، اقتصاد ایران رشد را تجربه کرد. 
درعین حال آمریکا تلاش دارد بر خلاف روح ومتن برجام، فضای ترس و نگرانی از همکاری مراکز اقتصادی و مالی با ایران ایجاد کند تا تعامل اقتصادی، تجاری و مالی بانک ها و سایر مراکز اقتصادی با ایران با نوعی دغدغه همراه باشد. 
به نظر می رسد خروج آمریکا از برجام نمی تواند وضعیت اقتصادی را به قبل از آن بازگرداند چرا که فضای بین المللی بعد از برجام، بخصوص از سوی اروپا بعد از برجام، دیگر همصدا با آمریکا نیست و آنها حاضر به قربانی کردن منافع خود در برابر یکجانبه گرایی واشنگتن نیستند. 
بدیهی است همانگونه که اجرای برجام به منزله برد - برد برای تمامی طرف ها تلقی می گردد، پیامدهای منفی شکست آن نیز متوجه تمامی طرف ها بویژه اروپا و آمریکا خواهد بود. 
تمرکز کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه بر چه موضوعاتی است؟ 
در سه سال گذشته کمیسیون مشترک اقتصادی یازدهم، دوازدهم و سیزدهم به صورت منظم و متناوب و بدون وقفه بین دو کشور برگزار شد. 
خوشبختانه کمیسیون های یادشده و به ویژه کمیسیون سیزدهم به لحاظ تعداد شرکت های مشارکت کننده از سوی دو طرف و تعداد اسناد امضاء شده رکورد زد و توافق های خوبی نیز حاصل شد. 
در اجلاس سیزدهم مجموعا 570 نفر از طرف روس برای شرکت در اجلاس و همایش جانبی مشارکت کردند. 
دراجلاس چهاردهم تمرکز اصلی روی نحوه تامین مالی پروژه های کلان و در دست اقدام، توسعه همکاری های حمل و نقلی، تجارت برق و تسهیل و روان سازی تجارت دوجانبه خواهد بود. 
مسائل مربوط با حوزه انرژی، حمل و نقل، بانک، گمرک و بهداشت از جمله مهمترین محورهای گفت وگوها خواهد بود. 
در حوزه حمل و نقل قرار است نهمین اجلاس کمیته کاری مشترک همکاری های حمل و نقلی در حاشیه کمیسیون مشترک برگزار شود. 
در خلال آن سند یادداشت تفاهم اجلاس کمیته به همراه یادداشت تفاهم سفرهای نزدیک به ساحل و به روز رسانی موافقتنامه شناسایی گواهینامه های شایستگی دریانوردان در سفرهای نامحدود به امضاء مسوولان دو کشور خواهد رسید. 
در حوزه انرژی عملیاتی شدن پروژه نیروگاه 1400 مگاواتی هرمزگان و اجرای طرح بازتوانی نیروگاه رامین اهواز در جمهوری اسلامی ایران مورد گفت وگو قرار خواهد گرفت. 
در بحث همکاری های گمرکی، نمایندگان دو کشور موانع موجود در مسیر اجرایی شدن یادداشت تفاهم کریدور سبز را مورد بررسی قرار خواهند داد. همچنین در بخش بانکی، مسئولان دو کشور موضوع های مختلفی همچون آغاز اتصال کارتهای بانکی در سال 2018 را در دستور کار دارند. 
در حوزه بهداشت نیز همکاری های داروئی در زمینه هایی همچون ثبت دارو و فناوری های داروئی همراه با همکاری های آموزشی مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد. 
پیشتر اعلام شده بود که روسیه برنامه دارد تا سرمایه گذاری گسترده ای در اقتصاد ایران انجام دهد از جمله در زمینه انرژی هسته ای و حوزه نفت و گاز، درباره پروژه های مشخص که این سرمایه گذاری ها در آنها صورت خواهند گرفت، توضیح می دهید؟ 
به نظر می رسد در حوزه نفتی شاهد تغییراتی در نوع رویکرد مسئولان نفتی دو کشور هستیم. 
امضای تفاهمنامه بهینه سازی میادین نفتی پایدار غربی و آبان بین شرکت زاروبژنفت و شرکت ملی نفت ایران و میادین چشمه خشک، چنگوله، دهلران، منصوری، آب تیموری و میادین گازی فرزاد دو آزادگان با شرکت های نفتی و گازی گاز پروم، گازپروم نفت، لوک اویل، تات نفت و نیز امضای 15 یادداشت تفاهم همکاری با روس نفت از مصادیق بارز این تغییر رویکرد است که تا سه سال پیش سابقه نداشته است. 
یکسان سازی شبکه های برق دو کشور برای ورود به فاز جدید همکاری در حوزه ترانزیت برق و ساخت نیروگاه های حرارتی در بندر عباس، توافق برای احداث نیروگاه‌های هسته ای بلوک 2 و 3 نیز از دیگر مصادیق همکاری های جدید در حوزه انرژی محسوب می شود که افق های همکاری نوید بخشی را در حوزه نیروگاهی، انرژی و هسته ای ترسیم کرده است. 
مذاکرات با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در راستای ایجاد منطقه آزاد تجاری چه پیشرفتی داشته است؟ آیا اکنون می توان درخصوص تاریخ امضای این تفاهمنامه صحبت کرد؟ 
این مذاکرات از دو سال پیش آغاز شد و اکنون جدولی از کالاهایی که قرار است شامل کاهش یا حذف تعرفه شود، تهیه شده و طرفین با رایزنی فراوان، نهایتا به توافق رسیدند. 
در واقع اکنون می توان گفت مذاکره های کارشناسی مربوط به قرارداد موقت تجارت آزاد (تعرفه ترجیحی) رو به اتمام است و پس از حل چند مسئله باقی مانده موافقت روسای جمهور کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، آماده امضاء است. 
این مساله پس از اجرایی شدن، تاثیر به سزایی در روان سازی تجارت منطقه ای بر جای گذاشته و با کاهش تعرفه های گمرکی به توسعه مبادلات تجاری بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا کمک زیادی می کند. 
نظر شما درباره وتوی قطعنامه انگلیس در شورای امنیت توسط روسیه، چیست؟ و این اقدام مسکو چه تاثیری در حل مشکل یمن دارد؟ 
هفته های گذشته با مدیریت نماینده دولت آمریکا و همراهی برخی کشورها در شورای امنیت سازمان ملل، توطئه ای در جریان بود و در نظر داشتند به اتهامات واهی و خارج از واقعیت موجود و مبانی حقوق بین المللی، ایران را بخاطر نقض محاصره تسلیحاتی یمن محکوم کنند اما فدراسیون روسیه با این قطعنامه مخالفت کرد و همانطوری که رئیس جمهوری اسلامی ایران دیروز در سخنرانی خود، تاکید کرد، ما از مواضع داهیانه و به حق همسایه‌مان فدراسیون روسیه و برخی کشورهای دیگر که مواضع صحیح و درستی را در شورای امنیت سازمان ملل اتخاذ کردند، تقدیر می‌کنیم. 
ملت یمن، مدتهاست که گرفتار محاصره اقتصادی و انسانی از سوی همسایگان خود است، بحران یمن با راهکار نظامی، تحریم و ایجابی محاصره و محرومیت مردم از نیازهای اولیه انسانی، حل نخواهد شد. 
جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه همواره از راهکار سیاسی و برقراری گفت وگوهای ملی یمنی – یمنی حمایت می کند و امیدواریم که برای رفع محاصره ملت یمن در شورای امنیت، گامی برداشته شود. 
وتوی قطعنامه مذکور در شورای امنیت از سویی نقش فزاینده روسیه در خاورمیانه و از سوی دیگر نگاه واقع بینانه این کشور به حل و فصل مسائل منطقه را نشان می دهد و در عین حال این موضوع از سطح راهبردی روابط دو کشور حکایت دارد.