العالم - امریکا - اروپا - ایران - سیاسی
خبرگزاری «آسوشیتدپرس» روز یکشنبه به نقل از مقام‌ها و مشاوران دولت آمریکا نوشته مذاکرات میان واشنگتن و کشورهای اروپایی درباره برجام پیشرفت داشته و طرفین در مسائلی هم به توافق رسیده‌اند.
به نوشته این خبرگزاری مقام‌های آمریکایی و اروپایی هفته گذشته برای بحث درباره توافق هسته‌ای با ایران و تغییرات مد نظر «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در این توافق، در واشنگتن گفت‌وگو کرده‌اند. مقام‌های آمریکایی می‌گویند طرفین در این دیدار که چهارمین دیدار آن‌ها برای بحث درباره برجام بوده، «پیشرفت‌هایی داشته‌اند، اما نتوانسته‌اند بر سر تمام موضوعات به توافق برسند.»
«امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه و «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان قرار است در ماه جاری میلادی به واشنگتن سفر کنند. به نوشته آسوشیتدپرس، سفر این دو مقام اروپایی احتمالا آخرین شانس طرفین برای دستیابی به توافق با آمریکا برای «اصلاح» موضوعاتی است که ترامپ آن‌ها را «نواقص» توافق هسته‌ای با ایران خوانده است.
رفع سقف زمانی محدودیت غنی‌سازی ایران، محدود شدن برنامه موشکی ایران و دسترسی نامحدود و بی‌قید و شرط به اماکن نظامی ایران و مقابله با فعالیت‌های منطقه‌ای ایران درخواست‌هایی است که ترامپ مطرح کرده و گفته در صورتی که این خواسته‌ها محقق نشود، در موعد بعدی تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران یعنی ۱۲ می (۲۲ اردیبهشت) از این توافق کناره‌گیری می‌کند.
دو مقام آمریکایی به آسوشیتدپرس گفته‌اند طرفین در موضوع برنامه موشکی و بازرسی‌ها «در آستانه توافق» قرار دارند، اما هنوز در مسئله سقف زمانی محدودیت غنی‌سازی، موسوم به بندهای «غروب آفتاب»، «هنوز به توافقی نرسیده‌اند.»
به گفته این مقام‌ها که خواسته‌اند نامشان فاش نشود، درباره فعالیت‌های منطقه‌ای ایران هم در جلسه جداگانه‌ای بحث شده، اما این نتیجه بدون جمع‌بندی و نتیجه مشخصی پایان یافته است.
این دو مقام آمریکایی و دو مشاور دولت آمریکا گفته‌اند بحث موشکی و بازرسی‌ها عملا حل شده است. آن‌ها به جزئیات اینکه چه توافقی بین طرفین صورت گرفته اشاره‌ای نکرده‌اند.
بنا بر این گزارش، مهمترین مسئله‌ای که حل‌نشده باقی مانده، بندهای غروب آفتاب است. اروپایی‌ها تاکنون زیر بار درخواست آمریکا برای احیای خودکار تحریم‌ها در صورت از سر گیری فعالیت‌های پیشرفته هسته‌ای ایران، که بر اساس توافق بعد از یک دهه مجاز شمرده شده‌اند، نرفته‌اند.
یک مقام آمریکایی و یک مشاور دولت آمریکا گفته‌اند طرفین برای خروج از این بن‌بست، در حال بررسی راهکاری هستند که بر اساس آن در صورتی که پس از انقضای محدودیت‌های غنی‌سازی ایران، مدت زمان موسوم به «زمان گریز» برنامه هسته‌ای ایران به کمتر از یک سال کاهش پیدا کند، تحریم‌هایی علیه ایران اعمال می‌شوند.
زمان گریز مفهومی نظری است که بر اساس محاسباتی فاصله یک کشور با دستیابی به مواد شکافت‌پذیر کافی برای ساخت یک کلاهک اتمی را مشخص می‌کند. ظرفیت کنونی غنی‌سازی ایران ذیل برجام بر اساس همین زمان گریز یک ساله تعریف شده و در صورت صحت گزارش آسوشیتدپرس، توافق آمریکا و اروپا بر اساس حفظ همیشگی محدودیت کنونی بر ظرفیت غنی‌سازی ایران شکل گرفته است؛ توافقی که آشکارا ناقض مفاد برجام است.
اروپایی‌ها هرچند گفته‌اند مخالف بازمذاکره توافق هسته‌ای هستند، اما به گفته مقام آمریکایی مورد استناد آسوشیتدپرس به صورت اصولی با اینکه در صورت کاهش زمان گریز ایران به زیر یک سال باید دستکم مجموعه‌ای از تحریم‌ها علیه تهران اعمال شود، موافقت کرده‌اند.
با این وجود و با توجه به اختلافات باقی‌مانده، تیم امنیت ملی دولت آمریکا در حال برنامه‌ریزی برای «یک روز بعد» از خروج احتمالی از توافق هسته‌ای هستند؛ از نحوه اعلام خروج به شکلی که این کار از سوی افکار عمومی گامی صحیح تلقی شود تا نحوه برخورد با واکنش احتمالی اروپا و ایران.
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده که توافق هسته‌ای قابل مذاکره مجدد نیست و تغییر مفاد این توافق، از جمله در زمینه سقف زمانی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای را نمی‌پذیرد.