در اجلاس چهارجانبه در مکه چه شروطی بر اردن تحمیل شد؟/ دخالت علنی منطقه ای و خارجی در امور داخلی اردن

در اجلاس چهارجانبه در مکه چه شروطی بر اردن تحمیل شد؟/ دخالت علنی منطقه ای و خارجی در امور داخلی اردن
دوشنبه 21 خرداد 1397 - 14:09

بر اساس بیانیه پایانی نشست چهارجانبه سران کشورهای عربستان، کویت، امارات و اردن که به درخواست پادشاه عربستان در مکه مکرمه برگزار شد سه کشور کویت ، امارات و عربستان به پرداخت کمک مالی به میزان دو میلیارد و پانصد میلیون دلار به اردن متعهد شدند.

العالم- اردن 

امان پایتخت اردن و برخی دیگر از استان های این کشور هفته گذشته صحنه تظاهرات مردمی گسترده در اعتراض به افزایش بهای مواد سوختی، نان و دیگر کالاهای اساسی مورد نیاز مردم بود. از همه طیف ها و قشرهای مردمی اردن در این تظاهرات اعتراض آمیز حضور داشتند. معترضان از دولت خواستند بهای مواد سوختی را افزایش ندهد ولی دیگر کارد به استخوان رسید زمانی که صندوق بین المللی پول قانون مالیات را بر دولت اردن تحمیل کرد و اردن نیز پذیرفت و تصمیم گرفت مالیات بیشتری از مردم بگیرد تصمیمی که خشم اردنی ها را برانگیخت و مردم اردن در دسته ها و گروه های خشمگین به خیابان ها ریختند و شعارهایی مانند ملت خواستار سرنگونی نظام است، سردادند.

معترضان اعلام کردند مردم آرام نخواهند گرفت تا این که دولت از قانون مالیات بر درآمد عدول کند. جنبش و حرکت مردمی در اردن کماکان ادامه یافت و مردم از پادشاه این کشور خواستند دست به اصلاحاتی بزند یا از قدرت کناره گیری کند.

پادشاه اردن نیز در راستای پاسخ به مطالبات مردمی دستور تعلیق تصمیم افزایش قیمت سوخت را صادر کرد. هانی الملقی نخست وزیر (مستعفی) نیز در بیانیه ای اعلام کرد پادشاه تصمیم کمیته بررسی قیمت گذاری بر مواد سوختی را متوقف کرده است.

این دستور پادشاه نه تنها باعث توقف اعتراضات مردمی نشد بلکه تظاهرکنندگان بر ادامه تظاهرات اصرار کردند و استعفای نخست وزیر الملقی را خواستار شدند.

وی نیز استعفا کرد ولی مردم خشمگین باز هم دست از مطالبات خود برنداشتند. پادشاه اردن عمر الرزاز را مامور تشکیل کابینه جدید کرد. هدف از این کار آرام کردن بزرگ ترین اعتراضات اردن در طول چند سال گذشته است تظاهراتی که عامل آن اصلاحات اقتصادی شد که چوبش را طبقه فقیر و مستضعف جامعه می خورد.

دست داشتن کشورهای خارجی در اعتراضات اردن

در بیانیه ای که مدیریت امنیت عمومی اردن صادر کرد آمده است نیروهای امنیتی این کشور و در چارچوب انجام وظیفه رسمی خود ، 5 نفر عرب تبار ( تبعه کشورهای عربی غیر اردنی ) را هنگام حضورشان در فعالیت های اعتراض آمیز در اردن بازداشت کردند. از اینجا بود که مواضع و نگاه ها در خصوص اعتراضات مردمی در اردن تغییر یافت و مشخص شد دستان پنهانی درصدد بهره برداری از اعتراضات مردمی برای تحمیل مطالبات خود و اعمال فشار بر دولت اردن بود زیرا اردن با برخی از کشورهای عربی و انتقال سفارت آمریکا به قدس اختلاف نظر و تفاوت دیدگاه سیاسی داشت تا جایی که محمد المومنی وزیر مشاور در امور رسانه و سخنگوی رسمی دولت اردن در بیانیه ای از رادیو رسمی این کشور در واکنش به توئیت ترامپ در خصوص انتقال سفارت از تل آویو به قدس گفت: تصمیم آمریکا در خصوص انتقال سفارت این کشور از تل آویو به قدس تصمیمی باطل است که وجهه قانون ندارد و به روند سازش ضربه می زند و فقط به سود نیروها ، گروه ها و قدرت های افراطی است.

موضع اردن در قبال معامله قرن

موضع اردن در خصوص معامله قرن به مذاق کشورهای موافق آن خوش نیامد و کامل ابوجابر وزیر امور خارجه اسبق اردن در سخنانی گفت: مردم اردن آن چه را که فلسطینیان قبول کنند و بپذیرند خواهند پذیرفت اگر ملت فلسطین طرح ( معامله قرن ) ارائه شده را بپذیرد اردن نیز با آن موافقت خواهد کرد ولی اگر موضوع تنها اردن باشد به خصوص این که ویژگی ها و مختصات معامله قرن هنوز مشخص نیست با آن موافقت نخواهد کرد.

 دخالت منطقه ای و خارجی در امور داخلی اردن

روزنامه صهیونیستی « یدیعوت آحارنوت » فاش کرد عربستان ، امارات ، مصر و آمریکا با کمک اسرائیل در پس اعتراضات در اردن قرار دارند و موضع اردن در قبال انتقال سفارت آمریکا از قدس به تل اویو باعث خشم سران این چهار کشور شده است.

این روزنامه افزود: به تازگی دو موضوع در اردن رخ داده است. نخست مستثنی کردن اردن از توافقی است که بین آمریکا ، اسرائیل و عربستان و مصر در خصوص انتقال سفارت آمریکا به قدس حاصل شد و دوم تظاهرات اردنی ها علیه افزایش قیمت ها است.

همانگونه که پیشتر اعلام کردیم اقتصاد اردن به کمک های کشورهای خارجی و منطقه ای متکی و اقتصادی ضعیف و متزلزل است. هرچند که کمک های خارجی نیز رایگان نیست و اردن باید با سیاست های کشورهای کمک کننده همراهی کند در غیر این صورت ، آن کمک های مد نظر قطع می شود و این چیزی است که طلال سلمان نویسنده عرب در مقاله ای در روزنامه رای الیوم بدان اشاره کرد که نه آمریکا و نه عربستان و نه دیگر کشورها در صدد کمک به دولت پادشاهی فقیر اردن نیست و دل شان برای این کشور و مردم ان نمی سوزد کشوری که منابع کافی برای ادامه حیات ندارد. شاید حضور ملک عبدالله در کنفرانس کشورهای اسلامی در ترکیه را خروج علیه خود تلقی کردند و تصمیم گرفتن با توقف کمک ها , اردن را تادیب و تنبیه کنند.

آن چه که خشم آل سعود و متحدان را بیش از پیش افزایش داد این که پادشاه اردن به طور اصولی با تفاهم با روسیه و ( ایران به طور ضمنی ) موافقت کرد تا به نظام سوریه برای پاکسازی جنوب سوریه به مرکزیت درعا یعنی در مرزهای با فلسطین از لوث وجود عناصر مسلح که از حمایت علنی آمریکا بهره مند هستند کمک کند.

از همین جاست که می بینیم اردن ممکن نیست که استقلال سیاسی داشته باشد و و تا زمانی که استقلال اقتصادی نداشته باشد، استقلال سیاسی نیز نخواهد داشت. تا زمانی که اردن از بعد اقتصادی ضعیف باشد و ضعیف بماند ناگزیر به همراهی با کشورهای کمک کننده  خواهد بود. پادشاه اردن نشست سران مکه را ترتیب داد تا اردن بداند کلید حل اعتراضاتی که تخت و تاج پادشاهی را لرزانده و باعث بروز مشکلات اقتصادی در این کشور شده است در دستان کشور برادر بزرگی است که اجلاس مکه را ترتیب داده است و 2 میلیارد و پانصد میلیون دلار به اردن کمک کرده است تا همچنان در دامن آنان باقی بماند و در دامن کسی دیگر نیفتد زیرا در صورتی که چنین شود بار دیگر اردن صحنه تظاهرات گسترده مردمی خواهد شد

کلید واژه ها :

پربیننده ترین خبرها