ظاهر زیبای یک بیانیه/ عمل مهم است

العالم- ایران/ سیاسی 

سه‌شنبه شب 18 اردیبهشت ماه سال جاری دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی خروج این کشور از برجام را اعلام کرد و پس از آن سندی را برای بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران امضا کرد و گفت که بالاترین سطح تحریم‌های اقتصادی را اعمال خواهیم کرد و عنوان شد که این تحریم‌ها بعد از دوره‌های 90 و 180 روزه اعمال خواهد شد.

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران به این اظهارات ترامپ واکنش نشان داد و گفت: از این لحظه توافق برجام بین ایران و پنج کشور است از این لحظه 1+5 ، یک را از دست داده است و در این شرایط ما باید منتظر آن باشیم که شش کشور بزرگ جهانی نسبت به این توافق چگونه عمل خواهند کرد.

رئیس جمهور کشورمان تأکید کرد: من به وزارت خارجه دستور دادم که ظرف چند هفته آینده با مذاکرات با کشورهای اروپایی و دو کشور بزرگ دیگر یعنی روسیه و چین رایزنی‌ها، هماهنگی‌های لازم و مذاکرات لازم را انجام دهند. اگر در پایان این مهلت و زمان کوتاه ما به این نتیجه رسیدیم که با همکاری پنج کشور می‌توانیم همه آنچه در برجام خواست ملت ایران بوده به دست آوریم علی‌رغم میل آمریکا و رژیم صهیونیستی و تلاش‌های آنها و حرف‌های بی‌نزاکت امشب ترامپ برجام پایدار خواهد ماند و ما می‌توانیم به نفع صلح و امنیت منطقه و جهان قدم‌های خودمان را برداریم و اگر ببینیم منافع ما تضمین نخواهد شد به زودی من با مردم ایران صحبت خواهم کرد و تصمیمات نظام را در آن شرایط به اطلاع مردم می‌رسانم.

گفتگوها بدون آمریکا آغاز شد

از آن زمان مذاکراتی در سطوح مختلف انجام شد و وزیر خارجه ایران در همین راستا به چین،‌ روسیه،‌ بلژیک (شرکت در نشستی با حضور وزرای خارجه آلمان،‌ فرانسه و انگلیس و موگرینی)، هند، آفریقای جنوبی و عمان سفر کرد و از سوی دیگر پیام‌های روحانی درباره خروج آمریکا از برجام توسط فرستادگان ویژه رئیس جمهور به مقامات کشورهای مختلف ابلاغ شد.

هشدار رهبری  انقلاب

مقام معظم رهبری چهارشنبه دوم خرداد ماه در دیدار سران قوا و جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام، عنوان کردند: ما بنای دعوا با اروپا را نداریم، اما این سه کشور اروپایی نشان داده اند که در حساس‌ترین مواقع، با آمریکا همراهی می کنند.

رهبر انقلاب اسلامی حرکت زشت وزیر امور خارجه فرانسه در مذاکرات هسته ای و تقسیم نقش پلیس بد و پلیس خوب با آمریکا و همچنین مانع تراشی دولت انگلیس در قبال حق خرید کیک زرد براساس برجام را نمونه هایی از همراهی اروپا با آمریکا برشمردند و تأکید کردند: اروپایی ها حرفهایی می زنند اما تاکنون ندیده ایم که به معنی واقعی کلمه در مقابل آمریکا ایستاده باشند.

رهبر انقلاب اسلامی در جمع بندی مباحث مربوط به تجربه های برجام تأکید کردند: باید در قضایای بعدی مراقب بود تا این تجربه ها تکرار نشوند و از یک سوراخ، دو بار گزیده نشویم.

رهبر انقلاب دلخوش کردن به مسائلی نظیر بی آبرو شدن آمریکا و یا بروز اختلاف ظاهری میان آمریکا و اروپا در ماجرای اخیر را نافی استفاده از تجربیات خواندند و افزودند: اینها واقعیات است اما مگر ما برای این چیزها مذاکره کردیم که حالا به آنها دلخوش کنیم.

ایشان خاطرنشان کردند: هدف از مذاکرات هسته ای برداشته شدن تحریم ها بود که بسیاری از آنها برداشته نشد، ضمن اینکه اخیراً تهدید می کنند تحریم ها را با وجود تأکید قطعنامه سازمان ملل باز می گردانند.

حضرت آیت‌الله خامنه ای در بخش دیگری از اظهاراتشان عنوان کردند: برجام اروپایی البته مسئله ای است اما قرائن فراوان از جمله انصراف و تردید شرکت های بزرگ اروپایی و نیز سخنان مسئولان سه کشور اروپایی نشان می دهد اقتصاد کشور را از راه برجام اروپایی نمی توان به جلو برد.

ایشان با اشاره به بدعهدی و بی صداقتی 3 کشور اروپایی در اوایل دهه 80 بر سر مسئله هسته ای افزودند: اروپایی ها باید ثابت کنند که این بار قصد تکرار آن بدعهدی را ندارند.

رهبر انقلاب اعتراض نکردن 3 کشور اروپایی به آمریکا در نقض مکرر روح و جسم برجام را مورد انتقاد قرار دادند و افزودند: اگر آنها به آمریکا اعتراض می کردند ممکن بود کار به اینجا نرسد، اروپایی ها باید این غفلت را جبران کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه ای خروج آمریکا از برجام را نقض قطعنامه 2231 سازمان ملل خواندند و افزودند: اروپایی ها باید قطعنامه ای علیه آمریکا به شورای امنیت ببرند و به این حرکت آمریکا اعتراض کنند.

رهبر انقلاب اسلامی در تبیین شرایط لازم برای ادامه برجام با اروپایی ها تأکید کردند: سران 3 کشور باید متعهد شوند و قول دهند که بحث موشک و حضور منطقه ای ایران را مطلقاً مطرح نخواهند کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه ای مقابله صریح اروپایی ها با هرگونه تحریم آمریکا علیه ایران را از دیگر شرایط ضروری برشمردند و خاطرنشان کردند: همه بدانند جمهوری اسلامی از مؤلفه های قدرت خود از جمله دفاع از راه دور قطعاً دست نمی کشد.

رهبر انقلاب اسلامی در باب تضمین های لازم اروپایی ها برای ادامه برجام افزودند: اگر آمریکایی ها توانستند در فروش نفت ایران خلل وارد کنند اروپایی ها باید خرید نفت از ایران به مقدار مورد نیاز ما را تضمین کنند.
 تضمین بانکهای اروپایی درباره دریافت و پرداخت وجوه تجارت دولتی و خصوصی با جمهوری اسلامی از دیگر نکاتی بود که حضرت آیت‌الله خامنه ای در همین زمینه بیان کردند.

ایشان خاطرنشان کردند: ایران با 3 کشور اروپایی دعوا ندارد بلکه با توجه به سابقه اروپایی ها، ما به آنها اعتماد نداریم و به همین علت آنها باید تضمین های واقعی بدهند.

رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: اگر اروپایی ها در پاسخ به مطالبات ما تعلل کردند حق ایران برای آغاز فعالیتهای تعطیل شده هسته ای محفوظ است.

ایشان مسئولان سازمان انرژی اتمی را به آمادگی برای شروع احتمالی اینگونه فعالیتها فراخواندند و افزودند: الان غنی سازی 20 درصد را آغاز نمی کنیم ولی باید آماده باشید که اگر لازم شد و دیدیم برجام فایده ندارد فعالیتهای تعطیل شده بواسطه برجام از سرگرفته شود.

هشدار اول؛ بسته نا امید کننده

بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا به ایران پس از خروج آمریکا از برجام و بعد از حدود دو ماه ارائه شد. اما رئیس جمهور ایران این بسته را ناامیدکننده خواند و اعلام کرد این همه خواسته های ایران نیست .

فرانسه هشدار میدهد

وزیر خارجه فرانسه هم خطاب به طرف ایرانی میگوید: ایرانی‌ها «باید این تهدیدها را متوقف کنند، تا ما بتوانیم راه‌حل‌هایی را بیابیم که ایران بتواند (امتیازات جبرانی) اقتصادی لازم را داشته باشد.»

هشدار دوم؛ بازی اروپا تا ماه نوامبر؟

وزیر خارجه فرانسه در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت احتمال کمی وجود دارد که کشورهای اروپایی بتوانند پیش از ماه نوامبر (آبان‌ماه) یک بسته اقتصادی را به ایران ارائه دهند که بتواند برجام را حفظ کند.این تاریخ همان زمانی است که آمریکا اعلام کرده تحریم های ضد ایرانی خود را اغاز میکند.

حال این سوال مطرح میشود که آیا اروپا سعی دارد با بازی کلمات عملا پاسخی کلی و نامفهموم به درخواست ایران دهد ؟ بازی که در پس آن ترامپ و تهدید هایش نهفته است.

نشست وین؛  همه چیز قبل از تحریم های آمریکا عملیاتی شود

وزیر خارجه ایران هم هشدار دوم را مدنظر قرار میدهد و پس از نشست وزیران می گوید"  آنچه به‌عنوان تعهد و اقدامات مطرح شده که الزاما همه‌اش علنی اعلام نشده، باید عملی شود تا ببینیم منافعش را می‌بریم. زمان‌بندی هم وجود دارد که مطابق زمان‌بندی تحریم آمریکاست. یعنی قبل از تحریم آمریکا باید اعمال شده باشد. باید تا قبل از اجرای تحریم‌های آمریکا عملیاتی شود. "

او می گوید" اروپا آماده حمایت از شرکت‌ها و هموارکردن مسیر تبادلات بانکی است و این پیام مهمی برای جامعه اقتصادی است که با اطمینان به آینده کار کنند. بقیه کشورهای جهان در کنار آمریکا برای اعمال فشار نیستند و حتی در برابر آنها هستند. ما می‌توانیم با استفاده از ظرفیت داخلی و همکاری بین‌المللی مسیر شکوفایی ایران را با سربلندی دنبال کنیم. آنها تعهد کردند، بالاترین کاری که یک دولت می‌تواند بکند. اما اینکه آیا این تعهد کافی است، حتما کافی نیست. تضمین‌ها اقدامات متقابلی هستند که ما می‌توانیم انجام دهیم در صورتی که آنها اقداماتشان را انجام ندهند."

ظاهر زیبای یک بیانیه / عمل مهم است

. اعضای برجام بر تعهد خود در رابطه با موارد زیر، با حسن‌نیت و در یک  فضای سازنده، تاکید کردند:

   حفظ و ارتقای روابط گسترده‌تر اقتصادی در حوزه‌های مختلف با ایران

   حفظ و استمرار کانال‌های موثر مالی برای تعامل با ایران

   تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی

   تداوم روابط حمل‌ونقل دریایی (از جمله کشتیرانی و بیمه)، زمینی، هوایی و ریلی

   تقویت پوشش‌های اعتبار صادراتی

   حمایت روشن و موثر از کنشگران اقتصادی که با ایران تجارت می‌کنند، به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط که شاکله اصلی بسیاری از اقتصادها محسوب می‌شوند

   تشویق سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در ایران

   حمایت از کنشگران اقتصادی در سرمایه‌گذاری‌ها و دیگر فعالیت‌های تجاری و مالی که با، یا در رابطه با، ایران انجام می‌دهند

   گرد هم آوردن کارشناسان بخش دولتی و خصوصی، از جمله از طریق تقویت شوراهای تجاری

   حمایت عملی از تجارت و سرمایه‌گذاری در ایران

   حمایت از شرکت‌ها در برابر آثار فراسرزمینی تحریم‌های ایالات‌متحده

اروپا چه خواهد کرد ؟

آنگونه که اروپایی ها در جریان نشست وزیران اعلام کردند به نظر میرسد آنها در کلام خواستار حفظ برجام هستند و تاکید دارند که ایران باید از منافع این توافق مهم برخودار شود، در عین حال آنها می گویند همه خساراتی را که با خروج شرکت‌ها از ایران به‌وجود می‌آید به‌طور کامل نمیتوانند جبران کنند، این را وزیر خارجه آلمان در وین گفت.

اما تمام اینها باید در عمل مشخص شود آن هم در بازه زمانی کوتاهی که وجود دارد و آمریکا مرتبا سعی دارد طرف های اروپایی را در مسیر ضد ایرانی با خود همراه کند، از ان رو طرف ایرانی باید هوشیار باشد و تمام رفتار های اروپایی ها را مدنظر قرار داده و بر عملیاتی شدن تعهدات در زمان مشخص شده تاکید کند.

فاطمه نوروزی