العالم ـ آسیا
ناظرین امور منطقه با اشاره به گشاده دستی اماراتی ها در برخورد با رییس جمهوری چین و امضای 13 قرارداد که همه جنبه های اقتصادی و تجاری را در بر می گیرد، می گویند : تبلیغات و هزینه های مادی و معنوی بسیاری که اماراتی ها برای حضور رییس جمهوری چین در این کشور متقبل شدند با هدف جلب نگاه این غول اقتصادی جهان به آنها و منصرف شدن از ادامه همکاریهای اقتصادی با عمان به ویژه جلوگیری از سرمایه گذاری های بیشتر در منطقه آزاد تجاری 'الدقم' صورت می گیرد.
الدقم بزرگ ترین منطقه آزاد خاورمیانه
منطقه آزاد الدقم در سال 2011 میلادی فعالیت خود را آغاز کرده است و همچنان در ابتدای راه پیشرفت خود قرار دارد. عمان مدیریت توسعه این منطقه را بر دو اصل ایجاد زیرساخت های اقتصادی و تجاری و صنعت گردشگری بنا کرده است.
از آنجایی که منطقه آزاد الدقم پل ارتباطی با دریای عرب است و در مسیر کشتیرانی بین خاورمیانه، آفریقا و اروپا قرار دارد، اهمیت و جذابیت آن دو چندان شده است. همچنین این منطقه در مجاورت دو کشور پر جمعیت هند و پاکستان قرار گرفته است. از این رو منطقه آزاد الدقم، پتانسیلهای لازم برای تبدیل شدن به قطب تجاری منطقه را در خود دارد و این چیزی نیست که مورد رضایت امارات و عربستان باشد.
مالکیت صد درصد خارجی، مزیتی است که برای ثبت شرکت در منطقه آزاد الدقم در نظر گرفته شده است. فعالیت شرکتها در این منطقه معاف از مالیات بوده و این شرکتها میتوانند از سایر تسهیلات سرمایه گذاری و معافیتهای گمرکی آن استفاده کنند.
وسعت این منطقه دو هزار کلیومتر مربع است و دسترسی هفتاد کیلومتری به خط ساحلی با اقیانوس و دسترسی خوب به بازارهای آفریقا ، آسیا و اروپا این منطقه را به نقطه ای شاخص در مقابل دبی امارات تبدیل کرده است .
'لیندا اکمن' کارشناس منطقه آزاد الدقم شهریور ماه گذشته در سخنانی میزان سرمایه گذاری شرکت های چینی در این منطقه را بیش از 20میلیارد دلار اعلام کرد و اظهار داشت: این تنها بخشی از سرمایه گذاری انجام شده در این منطقه است و دیگر کشور ها هم سرمایه گذاری های قابل توجهی در این منطقه کرده اند.
امارات با همه قدرت درصدد بسط نفوذ خود در جنوب یمن است تا با سرمایه گذاری‌های عمان و چین در این منطقه که بر پروژه بندر عمانی در «الدقم» متمرکز است، رقابت کند.
گزارش روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» نیز تایید می‌کند که برخی عمانی‌ها تلاش امارات برای تسلط بر اراضی جنوب را در راستای رقابت بر سر سرمایه گذاری‌هایی می‌دانند که از سوی چین در پروژه بندر عمانی الدقم حمایت مالی می‌شود یا به طور کلی به منظور محاصره راهبردی عمان صورت می‌گیرد.
مقابله با عمان در یمن
عمان در دو مناقشه ( قطر و یمن ) همزمان سال های اخیر شیخ نشین‌ها که یکی دیپلماتیک و اقتصادی و دیگری نظامی است موضع بی‌طرفی اتخاذ کرده است .
می‌توان در بحران روابط با قطر که موج تحریم‌ها و قطع روابط دیپلماتیک چهار کشور عربی با دوحه را به همراه داشت عمان را در صف کویت حساب آورد چون حکومت این کشور موضعی در حمایت از محور چهارگانه امارات، عربستان، بحرین و مصر نداشت اگرچه نقش مسقط در مذاکرات و تلاش‌های میانجیگری برای حل بحران نسبت به نقش کویت کم‌رنگ‌تر بوده است.
عمان حمایت اقتصادی خود از قطر در قبال بحران را شفاف‌تر از دیپلماسی کویت آغاز کرد به گونه‌ای که بلافاصله کمبود مواد غذایی و غیر غذایی قطر ناشی از تحریم را جبران کرد و از طریق دو خط تجاری دریایی بین دو کشور شامل بندر حمد و بندر صحار عمان به دوحه کمک فرستاد.
مخالفت عمان با پیوستن به ائتلاف نظامی بین المللی علیه یمن و اکتفا به ایفای نقش سیاسی در خصوص این کشور در کنار حمایت از قطر ،هم دشمنی امارات و عربستان علیه این کشور را بیش از گذشته کرده است و ائتلاف خود خوانده از هر فرصتی برای حمله به عمان استفاده می کند.
تلاش‌های امارات برای توسعه پایگاه نظامی خود در جزیره سقطری یمن که در ورودی خلیج عدن واقع است نیز در همین چارچوب تعریف می شود. اماراتی ها سعی داشتند با اشغال جزیره سقطری امنیت راهبردی عمان را تهدید و این کشور را از لحاظ اقتصادی محاصره کنند.
امارات که از اشغال جزیره سقطری ناامید شد به سراغ استان 'المهره' یمن در مرز با عمان رفته است .
با اقدمات امارات استان المهره دروازه شرق یمن و عمق حیاتی عمان به پایگاه خطری برای مسقط مبدل شد. در این استان که به خلیج ها و بنادر طبیعی و مناطق گردشگری فوق العاده خود مشهور است و چند گذرگاه مرزی با عمان دارد، یک رقیب شدیدا مکار با نام امارات وجود دارد که این استان یمنی را هم نظیر همه مناطق جنوب و شرق یمن جای نفوذی برای خود یافته است.
امارات درصدد است با اجرای پروژه‌هایی در بنادر المهره کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را با خطوط ریل آهن به این استان مرتبط کند و این موضوع قدرت رقابت با بنادر عمان را افزایش می‌دهد.
در اواخر دهه شصت قرن گذشته نیز از همین استان شورش ظُفار به دعوت چپ‌گرایان کمونیست عمانی تحت حمایت نظام سیاسی در یمن جنوبی علیه حکومت سلطنتی این کشور شکل گرفت، این نبرد با تأسیس جبهه آزادی‌بخش ظفار در 1962 میلادی آغاز شد و با شکست کامل توطئه‌ها در 1975سال پایان یافت.
عمان در سال 1990 پس از وحدت یمن پل‌های ارتباطی محکمی را با نیروهای قبیله‌ای و سیاسی در آنجا ایجاد کرد که وفاداری اهالی آن به عمان را ضمانت می کرد کاری که امروز امارات در بخش‌های جنوبی یمن از جمله المهره پیاده می‌کند به گونه‌ای که امارات اقدام به انعقاد پیمان دوستی با قبایل و شخصیت های سیاسی و اجتماعی این استان کرده است.
کشمکش امارات و عمان در آگوست گذشته شدت گرفت هنگامی که هر کدام از این دو کشور به طور گسترده شروع به اعطای تابعیت به اهالی مناطق مرزی یمن کردند هلال احمر امارات تحت عنوان اقدامات انسان دوستانه کارهای زیادی را به نفع نفوذ امارات در یمن انجام داد و اخیر هم که ابوظبی طی حرکتی نظامی یک پادگان نیروهای نخبه مهره در این استان تاسیس کرده است.
چشم طمع به تمامیت ارضی عمان
روابط دو کشور عمان و امارات طی سال های گذشته به دلیل طمع های ارزی امارات به این سلطان نشین همواره با تنش - ولو خاموش – روبرو بوده است .
در سال 2008 ، ' عبدالله بن زاید'، وزیر خارجه وقت امارات افرادی در ارتش را که اصالت عمانی داشتند برکنار کرد که این اقدام وی موج پاکسازی ارتش و دستگاه امنیتی ابوظبی از عناصر عمان شناخته شد.
با وجودی که حادثه کشف باند جاسوسی سرویس امنیتی دولت امارات که حکومت عمان و سازوکار دولتی و نظامی این کشور را هدف گرفته بود مربوط به سال 2011 می‌شود اما پیامدهای این حادثه هنوز تمام نشده است.
آن حادثه اختلافات بین سلطنت‌نشین عمان و دولت امارات را عملا آشکار داد تا عمانی‌ها همچنان مطمئن باشند هسته جاسوسی سرویس امنیتی دولت امارات حکومت عمان و نهادهای دولتی و نظامی آن را هدف گرفته است .
برخی عمانی‌ها امارات را به طور غیر رسمی البته به دست داشتن در حوادث صحار متهم می‌کنند همان اعتراضات ضد دولتی که دامنه آن در فوریه 2011 به مسقط رسید.
به گزارش ایرنا، در سال 2015 مسقط تاکید کرد که امارات دست به خرید بی‌سابقه اراضی و انعقاد پیمان دوستی با قبیله‌ای در شمال عمان نزدیک مرز با امارات زده و در همین رابطه مبالغ هنگفتی را به شخصیت‌های قبیله‌ای ناشناسی داده است.
این اتفاق در استان «مدحاء» عمان که کاملا در داخل خاک امارات واقع است و همچنین استان «مسندم» عمان در شمال امارات که مشرف به تنگه هرمز است برملا شد.
اقدامات مذکور بیانگر مشکلات بین عمان و امارات است که از زمان پایان حمایت انگلیس در دهه هفتاد قرن گذشته تاکنون آغاز شده و هنوز تمام نشده است و همچنان امارات مسندم را به چشم منطقه‌ای اشغالی از سوی عمان می‌نگرد
اکتبر گذشته یک کاربر توئیتر با نام 'مجتهد' که معمولا اخبار دست اولی از خاندان سلطنتی عربستان منتشر می کند، فاش کرد : محمد بن زاید، ولی عهد ابوظبی و محمد دحلان، از رهبران جدا شده جنبش فتح فلسطین از معارضان عمانی در مسندم و ظفار حمایت می کنند به گونه‌ای که این دو قریب به 16 میلیون دلار به بزرگان و شیوخ استان مسندم دادند چون بن زاید مسندم را منطقه‌ای اشغالی از سوی عمان می‌داند و نام 'رؤوس الجبال' را بر آن نهاده است.