تحلیل روز/

"ابویقظان" و گزینه های آنکارا

يکشنبه 1 مهر 1397 - 17:33

سرکرده های گروه تروریستی "جبهه النصره" هفته گذشته توافق سوچی را رد کردند.

العالم . ترکیه

یکی از این افراد، "ابویقظان المصری" است که در یک فایل تصویری تأکید می کند که حاضر نیست منطقه حائل را ترک کند. وی گفت: با ایجاد منطقه حائل، امکان درگیری و برخورد با حکومت و طبعا فرصت "جهاد" از دست می رود و این امر نباید اتفاق بیفتد.

در حالی که گروه تروریستی موسوم به "حراس الدین" شاخه جدید القاعده در سوریه هم با صدور بیانیه ای مخالفت خود را با این توافقنامه اعلام کرده و از مسلمانان خواسته است برای آنچه که این گروه تروریستی "جهاد" نامیده است به "سرزمین شام" سرازیر شوند و کمک مالی کنند، یک گروه موسوم به "شوراهای محلی" وابسته به گروه تروریستی جبهه النصره در حومه شمالی حماه هم مخالفت خود را با این توافقنامه اعلام کرده است. یک منبع امنیتی ترکیه اعلام کرده است که برخی اعضای جبهه النصره از اقدامات ترکیه علیه آن حمایت می کنند و برخی با آن مخالفت می کنند. در این بین سازمان اطلاعات ترکیه سعی می کند دو طرف را علیه یکدیگر بشوراند.

نقشه این است که اگر سیاست انحلال النصره و جدا کردن اعضای این گروه از یکدیگر موفق نباشد، طرح جایگزین، حمله های مسلحانه متعدد به مواضع گروه های تروریستی با همکاری دیگر گروه های مسلح است.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز جمعه تأکید کرده بود که ایجاد منطقه عاری از سلاح در ادلب راه حل نهایی نیست؛ هدف اول از این اقدام نابودی تروریسم است.

در نخستین اقدام پس از توافق سوچی، پایگاه ترکیه ای "خبر" آورده است که ارتش ترکیه به موجب توافق "کاهش تنش" و به منظور تقویت و تحکیم ایست های کنترل و بازرسی در منطقه، گردانی از نیروهای ویژه از استان تونجلی به ادلب ارسال کرده است. مسکو همچنان بر توان ترکیه به منظور حل گره جبهه النصره و اجرای توافق در یک چارچوب زمانی مشخص حساب کرده است؛ اما تاریخی که پوتین در نیمه اکتبر آتی به عنوان زمان آغاز اقدامات میدانی مشترک میان نیروهای روسیه و ترکیه با یکدیگر تعیین کرده است، از مقاصد و نیز میزان صداقت در پایبندی به یادداشت تفاهم مشترک میان مسکو و آنکارا خبر خواهد داد.

این یادداشت تفاهم مشترک میان مسکو و آنکارا سوالاتی از این قبیل مطرح می کند: چه کسی امور اداری و معیشتی شهروندان در منطقه حائل و در دیگر مناطق اداره خواهد کرد؟ و آیا حاکمیت دولت سوریه به تدریج به این مناطق بازخواهد گشت و یا همانگونه که مخالفان ترکیه مطرح کردند ادلب به رغم توافقنامه هیچگاه تحت حاکمیت سوریه درنخواهد آمد چنانکه اهرم فشار در دست ترکیه علیه دولت سوریه خواهد بود؟ به گونه ای که ترکیه پایبندی به تعهدات خود را به حصول پیشروی در فرایند سیاسی منوط کند به شکلی که برخی گروههای مورد حمایتش تحت نام "مخالفان سوری" در منطقه محفوظ بمانند و بدین ترتیب بازگرداندن این مناطق تحت حاکمیت دولت سوریه به تعویق می افتد.

پرسش های بسیار دیگری درباره این توافق وجود دارد؛ اما کدامین توافق می تواند توافق منطقی و قابل قبول باشد به گونه ای که اگر اجرایی شود این اصل را که ادلب یک استان سوریه ای است، محفوظ بماند و در نهایت دیر یا زود تحت حاکمیت دولت درآید و اجرای توافق باید به دور از هرگونه کشمکش ها و تهدیدها و یا تکیه کردن بر مساله زمان و یا وقت کشی از سوی شریک مسکو باشد. سوچی یک نقطه عطف است و به دور از هرگونه سوالاتی که درباره آن مطرح می شود، آنچه که مسلم است توافق سوچی معیاری برای سنجش اعتماد میان حامیان این توافق است.

محمود غریب

پربیننده ترین خبرها