ميان دوحه و رياض، دو پايتخت "جنبش آزادي ملي عربي"، اختلافي ناپیدا درباره ساختار آينده سياسي منطقه وجود دارد، آینده ای كه در يك سال و نيم گذشته، سياست "هرج و مرج خلاق" آن را شکل داده است. این دو كشور كه به همراه كشور "دوست و برادر" تركيه، از لحاظ سياسي و مالي خود را حامي انقلاب هاي عربي می دانند، بر لزوم كنار زدن نخبگان سياسي حاكم اتفاق نظر دارند، اما درباره "سهم" خود در نظام جديد يا نظامي كه ممكن است شكل بگيرد، اختلاف دارند. شبكه هاي ماهواره اي وابسته به هريك از اين دو رژیم (الجزيره و العربيه) نيز بخش وسيعي از برنامه هاي خود را به انقلابيون نماينده دو كشور و يا فرهيختگان و يا انديشمندان و تحلیلگران استراتژیک و فعالان رسانه اي اختصاص مي دهند تا حوادث آتي انقلاب ها را "پيش گویی" كنند.
بي شك دو كشور كه همواره بر دموكراسي در خارج از خاک خود - و نه داخل مرزهای خود! - تاكيد مي كنند، براي به قدرت گرفتن یک "جريان اسلامگرا" سخاوتمندانه هزينه مي كنند، ولي در داخل اين جريان به دو گروه مختلف تقسيم مي شوند و هر يك از اين دو كشور از گروهي كه هوادار اوست، حمایت مي كند. اين بدان معنا نيست كه هريك از اين دو كشور به يك تشكل اسلامي ويژه اعلام وفاداري مي كنند و اختلافات آنها به دليل اختلاف ميان اسلامگرايان است، بلكه اين بدان معناست كه هريك از اين دو كشور با يك گروه مشخصي همسويي بيشتري دارد. در واقع وفاداري از سوي اسلامگرايان است. آنها به دو كشوري كه مدت های مديدي براي آنها هزينه کرده و آنها را براي اين مرحله آماده كردند امريكا را نیز برای همکاری و اعتماد به آنها قانع کردند، بسیار وفادار هستند.
بر كسي پوشيده نيست كه قطر از مدت ها پیش تاكنون از تشكل ها و شاخه هايي از "اخوان المسلمين" حمایت مي كند. هر كسي كه به دوحه سفر كند اين امر را به خوبي درمي يابد؛ ده ها رهبر اين تشكل از نقاط مختلف جهان عرب در آنجا زندگي مي كنند، همچنين شبكه قطری الجزيره، از اعضاي اين گروه (به عنوان مسئول، كارمند و يا مهمان گفتگوهای خبری و مصاحبه ها) آكنده است. چیزی نمانده كه دوحه به مقر رسمي نشست هاي اخوان المسلمين تبدیل شود، هرچند پایتخت قطر، حالا هم مقر فقهي و راهبر فکری آنهاست. دوحه از اين كه رهبران اخوان المسلمين را در كنار اعضای دفاتر تجاري اسراييل و ديگر نهادهاي صهيونيستي و نيز پايگاه نظامي امريكا در "عيديد" (بزرگترين پايگاه آمریکایی در خليج فارس)، و حتی در یک هتل مشترک ميزباني كند، هيچ سختي و مشقتی حس نمی کند، زيرا همۀ اينها در هنگام ضرورت به كارش مي آيند.
از طرفی، بركسي پوشيده نيست كه عربستان به سلفي ها امید دارد، چرا که نهاد وهابيت از زمان شكل گيري آن و آغاز برنامه موسوم به "انتشار دعوت" با هزينۀ عربستان اداره شده است و بخش وسيعي از جنبش هاي سلفي در جهان عرب و اسلام از آن سود مي برند. از طرفی، با وجودی كه عربستان در دوره هاي مختلف با اخوان المسلمين تعامل داشت و رهبران آن را پناه داد و درمقابله با عبدالناصر، حافظ اسد و قذافي از آنها حمايت كرد، اما اعتماد چندانی به آنها ندارد.
اختلاف بي صدا ميان دو كشور امروز بر سهم هريك از آنها در نظام كشورهاي ديگر در تونس، مصر و ليبي است، هرچند آنها سعي در پنهان كردن آن دارند و نيز می کوشند تا تنش هاي موجود در روابط اخوان المسلمين با سلفي ها در تونس و مصر (و در هر انقلاب ديگري كه اين "برادران معاند" در آن جايگاهي پيدا مي كنند) را تحت كنترل درآورند تا اختلاف ميان آنها به حد انفجار نرسد و آنها را به يك مقابله سياسي و رسانه اي ناخواسته وادار نکند. اما اين آتش بس، موقت و متزلزل است. علت اين سستي را باید در تفاهم ظاهري و صوري ميان اخوان المسلمين و سلفي ها جستجو کرد، به گونه ای که این تفاهم موقت ميان دوحه و رياض در ایجاد "دموكراسي در كشور ديگران"، نزديك بود در يمن به نبرد و رویارویی برسد.
اکنون باید پرسید: تفاهم ميان این دو كشور تا چه حد مي تواند در مقابل درگيري های ميان اخوان المسلمين و سلفي ها در مقابل سفارت هاي خارجي مقاومت كند؟ آيا ریاض و دوحه براي كنترل آن وارد عمل خواهند شد يا اين كه اين امر، سابقۀ دوستي میان طرفین را به کلی بر هم خواهد زد؟