العالم ـ گزارش
نقشه ربودن و قتل جمال خاشقچی که 10 مهر ماه برای طی فرایند ازدواج خود به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و سپس ناپدید شد، توسط تیم ۱۵ نفره اعزامی از عربستان صورت گرفت که قبل از ورود خاشقجی به کنسولگری با دو فروند هواپیما وارد استانبول و سپس راهی کنسولگری عربستان در این شهر شدند و دو ساعت بعد این شهر را ترک کردند.
درهمین خصوص روزنامه صباح نزدیک به حاکمیت ترکیه برای اولین بار به نقل از مقامات امنیتی ترکیه فاش کرد که مقامات این کشور ویدیویی از لحظه شکنجه و قتل فجیع خاشقچی دراختیار دارند.
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از دو منبع ترکیه‌ای فاش کرده که پلیس ترکیه یک فایل صوتی در اختیار دارد که نشان می‌دهد خاشقچی در کنسولگری سعودی‌ها در استانبول کشته شده است.
خاشقچی پیش از ورود به کنسول گری عربستان در استانبول، موبایلش را به نامزد ترکیه ای خود سپرده بود که اطلاعات مربوط به شکنجه و قتل وی از طریق ساعت اپل وی به موبایلش نیز منتقل شده است. ساعت اپل (اپل واچ) قادر به ضبط صدا و سپس همگام سازی آن با آیفون از طریق اتصال بلوتوثی است.
حالا این سوال در اذهان افکار عمومی بی پاسخ مانده که فایل صوتی شکنجه و قتل خاشقچی پس کجاست و چرا علی رغم رسانه ای شدن آن، خبری از افشای این سند مهم نیست؟ که به احتمال فراوان با رو شدن آن نقش محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در طراحی و اجرای نقشه قتل این روزنامه نگار منتقد سعودی فاش خواهد شد.
اعتراف به قتل خاشقچی و تبرئه ولیعهد سعودی
پس از کش و قوس های فراوان و تکذیب ها و انکارهای متعدد، بالاخره خبرگزاری رسمی عربستان (واس) بامداد شنبه (28 مهر ماه 1397) اعلام کرد که دادستانی 18 نفر را که تمامی آنها اتباع سعودی هستند، در خصوص پرونده قتل «جمال خاشقچی» در کنسولگری ریاض در استانبول بازداشت کرده است.
ریاض که تا پیش از این، قتل خاشقچی در کنسول گری این کشور در استانبول را انکار می کرد، این بار بدون نام بردن از افراد بازداشت شده، مدعی شد که تحقیقات در خصوص کشته شدن این روزنامه نگار ادامه دارد.
در بیانیه ای که «سعود بن عبدالله المعجب» دادستان کل این کشور منتشر کرده، آمده است که براساس تحقیقات اولیه دادستانی کل در خصوص پرونده ناپدید شدن جمال احمد خاشقچی، وی در نتیجه سلسله بحث هایی که با افرادی در داخل کنسولگری در استانبول داشته و سپس مشاجره و درگیری با آنها کشته شده همچنین مدعی شد، همچنین دادستان کل عربستان مدعی شده که افراد مظنون به قتل خاشقچی برای گفت وگو درباره احتمال بازگشت وی به عربستان، به استانبول رفته بودند.
پس از تایید کشته شدن خاشقچی سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، در حکمی شماری از اعضای دستگاه امنیتی سعودی از جمله احمد عسیری، معاون سرویس امنیتی و اطلاعات عربستان، و سعود القحطانی، مشاور ارشد دیوان پادشاهی، را از کار برکنار کرد.
این درحالی است که مجتهد فعال سیاسی سعودی و افشاگر مسایل پشت پرده آل سعود، پیش از برکناری القحطانی فاش کرده بود که وی از 17 مهر ماه ( 9 اکتبر) در دفترش حاضر نشده و در توئیتر نیز حضورندارد. همچنین هنوز نقش واقعی القحطانی مشخص نیست، اما گفته شده که وی کینه شدیدی نسبت به خاشقچی داشته و دو تن از قاتلان این روزنامه نگار از افراد نزدیک به وی هستند. همچنین این مقام ارشد کاخ سلطنتی همزمان با این حادثه با گذرنامه دیگری به عنوان شهروند عادی وارد ترکیه شده بود.
پیش از خبر برکناری عسیری، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نیز فاش کرده بود که عربستان قصد دارد برای نجات محمد بن سلمان ولیعهد سعودی از بحران قتل خاشقچی، عسیری را به عنوان مقصر قتل خاشقچی معرفی کند.
پادشاه سعودی همچنین در اقدامی معنادار دستور تشکیل کمیته وزارتی به ریاست محمد بن سلمان، پسرش، را برای بازبینی در تشکیلات دستگاه امنیتی عربستان صادر کرد.
بیانیه دادستان کل عربستان درکل یک پیام روشن دارد و آن این که افراد خودسر کمر به قتل خاشقچی بسته و حکومت عربستان هیچ نقشی دراین ماجرا نداشته است، سناریویی که با شواهد موجود و اظهارات منابع امنیتی ترکیه به وضوح منافات منافات دارد.
واکنش گزارشگر سازمان ملل
به دنبال بیانیه دادستان کل عربستان سعودی و اعتراف به کشته شدن خاشقچی، گزارشگر ویژه اعدام‌های غیرقانونی سازمان ملل متحد اعلام کرد که توضیح عربستان سعودی در مورد اعدام خودسرانه این روزنامه نگار قابل قبول نیست و نباید هیچ دولتی توضیح عربستان را بپذیرد و نیز مسأله مشارکت ریاض برای شروع تحقیقات در خصوص پرونده قتل خاشقچی را قبول کند.
این نهاد بین المللی خواستار تحقیقات موثق، شفاف و پاک شده تا قاتلان خاشقچی و مغز متفکر این پدیده مشخص شود.
سازمان عفو بین الملل نیز پس از تأیید کشته شدن خاشقچی، خواستار انجام تحقیقات فوری، مستقل و شفاف درباره قتل وی شد.
در همین حال پنجشنبه گذشته نیز سازمان های حقوق بشر، عفو بین الملل و سازمان خبرنگاران بدون مرز و کمیته حمایت از روزنامه نگاران در بیانیه ای از سازمان ملل خواسته بودند که در مورد ناپدیدشدن روزنامه نگار عربستانی تحقیقاتی را انجام دهد.
سناتور آمریکایی: خاشقچی با دستور ولیعهد سعودی کشته شده است
پیش از اعتراف رسمی عربستان سعودی به کشته شدن خاشقچی، پنجشنبه گذشته (26 مهر ماه 1397) لیندسی گراهام، سناتور ارشد جمهوری‌خواه کنگره آمریکا، گفته بود که محمد بن سلمان دستور کشتن جمال خاشقچی را صادر کرده است. وی همچنین برای اولین بار به صراحت اعلام کرد که ولیعهد سعودی سال گذشته سعد الحریری نخست‌وزیر لبنان را ربوده بود.
این سناتور جمهوری‌خواه و ارشد کنگره آمریکا در مصاحبه ای بار دیگر بر لزوم تغییر ولیعهد عربستان سعودی تاکید و سخنانی درباره نقش او در کشتن خاشقچی و ربایش سال گذشته نخست‌وزیر لبنان مطرح کرده بود.
در اثنای سالگرد بازداشت سعد الحریری نخست‌وزیر لبنان در ریاض که ۱۳ آبان سال گذشته پس از سفر غیرمنتظره به عربستان سعودی و با دعوت رسمی حکومت آل سعود اتفاق افتاد و با پادرمیانی امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه بالاخره محمد بن سلمان ولیعهد عربستان از این فضاحت نجات یافت، این بار وی حماقت دیگری درترکیه مرتکب شد و کمر به قتل فجیع روزنامه نگار مشهور و منتقد آل سعود بست و بار دیگر دنیا را در بهت فرو برد.
دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا که پس از درز خبر ناپدید شدن روزنامه نگار منتقد آل سعود وعده داده بود که در صورت مشخص شدن دست داشتن عربستان در این قضیه، ریاض با "تنبیه سخت" مواجه خواهد شد، حالا پس از اعتراف به کشته شدن خاشقچی و نسبت دادن آن به عوامل خودسر، به راحتی این قضیه را پذیرفته و دیگر از آن ژست های حقوق بشری و تهدیدهای تند وی علیه مقامات سعودی خبری نیست.
ترامپ: توضیح ریاض درباره خاشقچی باورپذیر است
درست بلافاصله پس از اعتراف ریاض در خصوص قتل خاشقچی و سناریوسازی آل سعود در باره کشته شدن این روزنامه نگار منتقد سعودی که مقامات این کشور را از این ماجرا مبرا کرده، دونالد ترامپ با اتخاذ موضعی جانبدارانه گفته که فکر می‌کند توضیحات عربستان سعودی «باورپذیر» است و با کنگره در این خصوص همکاری و با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، گفت‌وگو خواهد کرد.
اتخاذ مواضع حمایتی ترامپ از آل سعود به رغم واکنش های تند گذشته، این شبهه را تقویت می کند که سناریوی جدیدی با کارگردانی آمریکا درقضیه قتل فجیع روزنامه نگار منتقد آل سعود در حال اجراست تا خطری قراردادهای هنگفت تسلیحاتی واشنگتن با ریاض را تهدید نکند.
حالا برای افکار عمومی جهان معلوم شده که ترامپ درنقش نظافتچی درحال تمیز کردن و رفت و روب آثاز و نشانه های آغشته بودن دستان محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به خون خاشقچی است تا وی را از این گرفتاری نجات دهد و درعوض قرارداد هنگفت 460 میلیارد دلاری نظامی با عربستان را از خطر تحریم از سوی کنگره و لغو آن مصون نگه دارد.
احمد نیکنام