العالم _ گزارش
وقتی در 11 سپتامبر سال 2011 نوزده هواپیماربا که پانزده نفر از آن‌ها سعودی بودند به آمریکا حمله کردند، عربستان به ابزار لابیگری متوسل شد و مصرانه کوشید رابطه‌ی حساسش را با واشینگتن حفظ کند.
عربستان پس از آن که بیش از 100 میلیون دلار برای تأثیرگذاری بر واشینگتن هزینه کرد، حالا با یک بحران در حوزه روابط عمومی و تبلیغات روبرو شده است که پیشبینی‌اش را هم نمی‌کرد: قانون‌گذاران آمریکایی که زمانی مشتاقانه با شاهزاده‌های سعودی نشست و برخاست داشتند و نهادهایی که زمانی از پذیرش پول سعودی‌ها بسیار خشنود بودند، حالا می‌کوشند از این کشور فاصله بگیرند.
قتل جمال خاشقچی -- روزنامه‌نگارِ تبعیدی -- که در اندیشکده‌های واشینگتن حضور فعالی داشت و پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول جان خود را از دست داد، به بروز سطحی از نارضایتی و خشم بر ضد عربستانِ سلطنتی منجر شده که سال‌هاست مشابه آن مشاهده نشده است.
قانون‌گذاران حالا اقداماتی کم‌سابقه نظیر تعلیق فروش سلاح به عربستان سعودی -- بزرگترین خریدار سلاح‌های آمریکا -- و اخراج سفیر عربستان را پیشنهاد می‌دهند؛ گرچه با ابراز تمایل دونالد ترامپ به حفظ روابط، دستیابی به این اهداف در شرایط فعلی غیرمحتمل به نظر می‌رسد.
سعودی‌ها پیش‌تر به توان لابیگری خود در واشینگتن اطمینان داشتند. سنای آمریکا در ماه مارس، با اختلافی اندک به پیشنهاد توقف حمایت آمریکا از ائتلاف عربستان در جنگ یمن رأی منفی داد؛ جنگی که بنا بر اعلام سازمان ملل به مرگ هزاران غیرنظامی منجر شده است.
اندکی پس از آن، ولیعهد محمد بن سلمان فرد 33 سالهای که خودش را یک اصلاح‌طلب معرفی کرده است پیروزمندانه از آمریکا دیدن کرد و با شخصیت‌هایی از دونالد ترامپ گرفته تا اپرا وینفری ملکه برنامه‌های گفتگومحور ملاقات کرد.
"بن فریمن" مدیر برنامه شفافیت در نفوذ خارجی در مرکز سیاست بین‌الملل درباره اثرگذاری عربستان بر واشینگتن می‌گوید: «بسیاری از آمریکایی‌ها چیز زیادی درباره عربستان سعودی نمی‌دانند. این کشور به دلایل متعدد، مقصد پرطرفداری برای سفر نیست، و به همین دلیل شرکت‌های فعال در حوزه تبلیغات و روابط عمومی برای پر کردن این خلأ کار آسانی پیش رو داشتند. فکر می‌کنم اتفاقات اخیر (حواشی قتل خاشقچی)، باعث شده آمریکایی‌ها شرایط را از نزدیک احساس کنند. جمال خاشقچی همینجا زندگی می‌کرد و فکر می‌کنم بسیاری از روزنامه‌نگاران مرگِ او را به خودشان گرفتند و احساس کردند به یکی از خودشان حمله شده است.»
اغوای صاحبان قدرت
در ادامه این مطلب آمده است: حتی اگر ارزش‌های این کشور مهجور مسلمان برای بسیاری از آمریکایی‌ها ناشناخته باشد، عربستان سعودی با استفاده از دسته چکَش در اندیشکده‌های ذی‌نفوذ، در مراکز قدرتِ واشینگتن نفوذ کرده و و روزنامه‌گاران و سیاستمداران ارشد و با‌سابقه را که به دنبال کسب درآمدی بیشتر هستند، اغوا و در قالب لابیگر استخدام کرده است.
بنا بر پرونده‌هایی که به شکل قانونی از وزارت دادگستری استخراج شده است، قانون‌گذارانی نظیر "نورم کولمن" -- سناتور اسبق جمهوری‌خواه از ایالت مینه‌سوتا -- از جمله‌ی این افراد هستند. او امسال برای صحبت به نمایندگی از سفارت عربستان سعودی، قراردادی به ارزش ماهانه 125 هزار دلار امضا کرد. "باک مکیِن" -- که تا سال 2015 رئیس کمیته نیروهای مسلح در مجلس نمایندگان بود -- نیز یکی از همین افراد است. شرکت او از عربستان سعودی هر ماه 50 هزار دلار دریافت می‌کند. هیچیک از آن‌ها به درخواست این خبرگزاری برای مصاحبه پاسخ نداده است.
"جیک تَپِر" -- خبرنگار ارشد سی‌ان‌ان در واشینگتن و یکی از فعالان حوزه تلویزیون در آمریکا -- با انتشار یک توییت نوشت پس از آنکه تیم فوتبالِ آمریکایی محبوبش -- عقاب‌های فیلادلفیا -- مجوز حضور در رقابت‌های امسال سوپربال را دریافت کرد، عربستان سعودی با او تماس گرفت و پیشنهاد داد هزینه پرواز او را برای تماشای مسابقه فینال به عنوان میهمان بپردازد. او می‌گوید این پیشنهاد را رد کرده است، اما اینطور ادامه می‌دهد: «به این موضوع فکر کردم: چه کسی (به این درخواست) پاسخ مثبت داد؟»
از زمان مفقود شدن خاشقچی، دست‌کم 4 شرکت فعال در حوزه لابیگری اعلام کرده اند دیگر نمایندگی عربستان را بر عهده نخواهند داشت. یکی از افرادی که رابطه خود را با عربستان سعودی قطع کرده است، "تئودور اولسن" -- وکیل ارشد -- است. او مسئولیت حمایت از جورج دابلیو بوش -- رئیس‌جمهور اسبق آمریکا -- را در برابر دیوان عالی آمریکا بر عهده داشت و شرکتش می‌توانست با حفظ روابط با ریاض، دست‌کم 250 هزار دلار درآمد کسب کند.
اندیشکده‌های واشینگتن به آرامی از عربستان سعودی روی گردانده اند. مؤسسه خاورمیانه -- که مدت‌هاست شریک عربستان سعودی بوده است -- از مرگ خاشقچی ابراز «شگفتی و خشم» کرده است. خاشقچی در کارگروه‌های این مؤسسه حضور فعالی داشت و مؤسسه خاورمیانه حالا روابطش را با ریاض قطع کرده است.
از میان دو اندیشکده معتبر، مؤسسه بروکینگز یک قرارداد خود را با عربستان سعودی لغو کرد و "مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی" نیز اعلام کرده در حال ارزیابی مجدد روابطش با عربستان سعودی است.
افزایش هزینه‌ها
بنا بر اعلام "مرکز سیاست‌های مسئولانه" که وظیفه‌اش گردآوری اطلاعات است، عربستان سعودی -- چه از طریق دولت خود و چه از طریق مراکز وابسته‌اش -- سال گذشته بیش از 18 میلیون دلار هزینه کرد و در سال جاری (2018) نیز تا به حال بیش از 6 میلیون دلار برای اثرگذاری بر واشینگتن خرج کرده است.
امارات متحده عربی -- متحد عربستان -- بیش از این نیز هزینه کرده است گرچه کره‌جنوبی و ژاپن از این حیث پیشتاز هستند و تمرکزشان بیشتر بر تقویت تجارت معطوف است.
گرچه قوانین آمریکا عناصر خارجی را از تأمین منابع مالی نامزدهای انتخاباتی منع کرده است، "فریمن" می‌گوید پژوهشش یک نقطه تاریک را نمایان می‌کند.
او می‌گوید شرکت‌هایی که نمایندگی مشتریان سعودی را بر عهده دارند، سال گذشته به نامزدهای کنگره حدود 400 هزار دلار پول پرداخت کردند، و در مواردی این پول پس از آن پرداخت شد که در ابتدا دغدغه‌های ریاض با آن‌ها درمیان گذاشته شد.
سعودی‌ها که با باراک اوباما روابط سردی داشتند، با انتخاب دونالد ترامپ بر هزینه‌های خود افزودند. اوباما برای کاهش تنش‌ها با ایران -- مهمترین رقیب منطقه‌ای عربستان -- گام‌هایی برداشته بود.
اما اوباما در یکی از شکست‌های حقوقی عربستان سعودی، طرفِ ریاض را گرفته بود: قانونی که به خانواده‌های قربانیان 11 سپتامبر اجازه می‌دهد از عربستان شکایت کنند. اوباما استدلال می‌کرد این اقدام می‌تواند زمینه شکایت از آمریکا در خارج از این کشور را فراهم کند.
"جِیمی فلای" -- عضو ارشد صندوق آلمانی مارشال در آمریکا انتظار دارد فشار کنگره در خصوص فروش سلاح به عربستان افزایش یابد. وی در این خصوص می‌گوید: «دولت آمریکا مجبور است به نوعی به این فشار کنگره پاسخ دهد و به اعضای نگران کنگره نشان دهد که این موضوع را جدی گرفته است.»