العالم - عربستان سعودی
روزنامه الکترونیکی رأی الیوم که از لندن بروزرسانی می‌شود، پرونده قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد دولت سعودی را سبب تضعیف جبهه ضدقطری دانست.
این روزنامه نوشت که از زمان افشای قتل خاشقچی، اردوگاه ضد قطری متشکل از چهار کشور عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر به طرز بی‌سابقه‌ای تضعیف شده و چه بسا قطر بیشترین بهره را از وضعیت موجود ببرد چرا که چهار کشور مذکور به دنبال راهکاری برای خروج از بحران و رفع محاصره علیه قطر هستند.
«رأی‌الیوم» در این یادداشت به ذکر چند نکته پرداخت؛
نخست: انتشار خبری در شبکه خبری بلومبرگ آمریکا در خصوص اعمال فشار «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور این کشور بر عربستان سعودی به منظور کاهش محاصره سیاسی و اقتصادی بر قطر.
دوم: کاهش هجمه رسانههای سعودی علیه قطر به خصوص در شبکه‌های اجتماعی به ویژه پس از سخنان «محمد بن سلمان» ولی‌عهد عربستان سعودی در کنفرانس سرمایه‌گذاری ریاض که گفته بود «اقتصاد قطر قوی است و پس از گذشت پنج سال پیشرفته و متفاوت خواهد بود» و این سخن وی در واقع اعتراف صریح به این مسئله بود که محاصره اقتصادی قطر بی‌نتیجه بوده و بلکه نتیجه عکس داشته است.
سوم: «مجتهد» افشاگر معروف سعودی اخیرا در صفحه توئیتر خود نوشت که «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی در سفری ناگهانی به دوحه رفته و در فرودگاه قطر اجازه فرود به هواپیمای او داده شد اما هیچ گونه استقبال رسمی از او به عمل نیامده و تنها یکی از مسئولان قطری به او گفته است: «وظیفه ما این است که از تو به عنوان مهمان پذیرایی کرده و پس از آن خداحافظ شما»، همچنانکه مجتهد فاش کرد که «خالد الفیصل» مشاور پادشاه عربستان سعودی و امیر منطقه مکه نیز با یک هواپیما به دوحه رفته و درخواست کرده که سفرش محرمانه و به دور از چشم رسانه‌ها باشد اما مقامات قطر با این درخواست او مخالفت کردند و بدون آنکه از هواپیما خارج شود، قطر را ترک کرده است.
رأی‌الیوم با اشاره به شخصیت معروف و شناخته شده مجتهد و اخبار دقیقی که منتشر می‌کند، نوشت که هیچ تکذیبه‌ای از سوی عربستان سعودی درباره تلاش‌های الجبیر و الفیصل برای باز کردن کانال گفت‌وگو با مسئولان قطری صادر نشد.
در پرونده ترور خاشقچی، قطر سعی کرد که از طریق شبکه الجزیره به عنوان بازوی رسانه‌ای قوی خود و تقویت ائتلاف استراتژیک با «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه، اردوگاه مقابل دوحه را تضعیف کند همچنانکه قطر به این مسئله نیز اهتمام دارد که آمریکا برای تشکیل آنچه «ناتوی عربی برای مقابله با ایران» خوانده می‌شود، به یک شورای همکاری قوی و یکپارچه نیاز دارد چرا که در سایه استمرار اختلافات بین قطر و چهار کشور مذکور، تشکیل چنین ائتلافی دشوار است.
رأی‌الیوم در ادامه نوشت که حل بحران قطر بدون امتیازدهی طرف‌های ذینفع آن ممکن نیست؛ اکنون سوال مهم این است که آیا دولت قطر حاضر خواهد شد مهم‌ترین خواسته دشمنانش یعنی تعطیلی شبکه الجزیره را بپذیرد؟ بعید است که مقامات قطر این خواسته را قبول کنند اما در صورت وجود آشتی بین دو کشور عربستان و قطر، شاید دوحه تعهداتی در خصوص کاهش انتقادات از عربستان سعودی بدهند.
این روزنامه در پایان نوشت که دولت ترامپ برگه‌های بازی زیادی برای اعمال فشار بر متحدان عرب خود از جمله قطر دارد و لذا به نظر می‌رسد احتمال آشتی امروز بیشتر از زمان دیگری، قوت پیدا کرده است.
قتل خاشقچی؛ اهرم فشار آمریکا بر عربستان برای توقف جنگ یمن و آشتی با قطر
منابعی در دولت و کنگره آمریکا می‌گویند که کاخ سفید در تلاش است تا از قتل خاشقچی به عنوان اهرم فشار علیه ریاض برای توقف جنگ یمن و آشتی با قطر استفاده کند.
بعد از اظهارات وزرای دفاع و خارجه آمریکا درباره لزوم پایان یافتن جنگ یمن، اکنون در محفل‌های سیاسی ایالات متحده گفته می شود که کاخ سفید می‌خواهد از اهرم فشار جدیدی علیه سعودی‌ها برای توقف حملات علیه یمن استفاده کنند.
شبکه «سی. ان. ان» به نقل از چند تن از مقامات دولتی و دیپلمات‌های آمریکایی گزارش داد که دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور این کشور سعی می‌کند با بهره‌برداری از ماجراجویی سعودی‌ها در قتل «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد خود در کنسولگری استانبول، ریاض را مجبور به پایان جنگ یمن و آشتی با قطر کنند.
این مقامات که نامشان فاش نشد معتقد هستند اکنون زمان بسیار مناسبی برای پیشبرد اهداف طولانی‌مدت آمریکا در منطقه است، از جمله پایان دادن به بمباران‌های ائتلاف سعودی علیه یمن که بحران انسانی را در این کشور ایجاد کرده است.
آنها می‌گویند علی‌رغم اینکه بحران یمن و همچنین اختلافات با قطر، مسائلی نیستند که یک‌شبه بتوان آنها را برطرف کرد، اما دولت ترامپ امیدوار است که بتواند تا پایان سال در هر دو موضوع پیشرفت‌های قابل توجهی به‌دست آورد و از همین الان نیز علنا درخواست‌های تحکم‌امیزی برای پایان دادن به بحران‌ها از مقامات ریاض دارد.
یک منبع در کنگره آمریکا نیز به سی.ان.ان گفت که قتل خاشقچی باعث شد متوجه مشکل بزرگتری را در روابط واشنگتن-ریاض شوند و همین تحرکات تازه‌ای در بین قانونگذاران آمریکایی برای تصویب طرحی جهت پایان دادن به مشارکت ایالات متحده در جنگ یمن ایجاد کرد. این در حالی است که طرح‌های پیشین برای توقف نقش آمریکا در جنگ یمن، همگی با مخالفت جمهوری‌خواهان مواجه شده بود.
این منبع همچنین توضیح داد که تلاش‌ها برای محدود کردن مشارکت واشنگتن با ریاض در جنگ علیه یمن و فشارها به کاخ سفید برای واکنش نشان دادن به قتل خاشقچی، با هدف نشان دادن بی‌مبالاتی و بی‌پروایی رژیم سعودی و «محمد بن سلمان» ولی‌عهد آن است.
ژنرال «جیمز متیس» وزیر دفاع و «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا بامداد چهارشنبه ضمن درخواست از ائتلاف سعودی برای توقف حملات علیه یمن، گفتند که حداکثر طی یک ماه آینده باید روند مذاکرات طرف‌های یمنی برای حصول توافق صلح آغاز شود.
جنگ رژیم سعودی علیه یمن از ششم فروردین سال 1394 آغاز شده و هنوز ادامه دارد. این جنگ که با حمایت سیاسی و تسلیحاتی و مشارکت محدود آمریکا، فرانسه، انگلیس و مشارکت مستقیم امارات (و برخی کشورهای دیگر مثل سودان) در قالب «ائتلاف عربی» و به رهبری ریاض ادامه دارد، تاکنون بیش از 50 هزار یمنی را به کام مرگ کشانده است.
روزنامه واشنگتن‌پست سوم آگوست (12 مرداد 97) به نقل از نهاد مستقل و مطالعاتی درباره تلفات جنگ‌ها به نام «ACLED» نوشت، تلفات جنگ در یمن به دستکم ۵۰ هزار نفر رسیده، اما رسانههای بین‌المللی همچنان آمار قبلی خود مبنی بر 10 هزار کشته را ذکر می‌کنند. طبق اعلام قبلی نهادهای حقوق بشری یمنی، بیش از 30 هزار نفر نیز در نتیجه غیرمستقیم جنگ جان باخته‌اند که عمده آنان بیمارانی هستند که به دلیل محاصره زمینی، هوایی و دریایی عربستان، یا داروی کافی دریافت نکرده‌اند یا موفق نشده‌اند برای درمان به خارج از یمن منتقل شوند.