ضربه سخت به تسلط دلار آمریکا بر مبادلات جهان با تحریم سوئیفتی ایران/ جهان در حال عبور از دلار

العالم- اروپا 

کوین دود، پروفسور در زمینه مالی و اقتصادی انگلیسی گفت توقف همکاری میان سوئیفت و بانک مرکزی ایران به علت فشار آمریکا ممکن است در نتیجه به تسلط دلار آمریکا در پرداخت های بین المللی یک ضربه چشمگیر بزند.

این پروفسور انگلیسی به اسپوتنیک گفت آمریکا با مجبور کردن سوئیفت به قطع دسترسی موسسات مالی ایران از شبکه سوئیفت، خود را به دردسر انداخته است. وی پیش بین کرد این اقدام دیگر کشورها را به کاهش وابستگی به دلار آمریکا و ایجاد ابزارهای پرداخت خود، ترغیب خواهد کرد.

دود تصریح کرد: «چنین اقداماتی در حال حاضر کشورهای دیگر را تشویق می کند تا  از وابستگی به سیستم های پرداخت بانکی با تسلط دلار آمریکا به ایجاد سیستم های جدیدغیردلاریِ خود، که آمریکا نتواند آن را کنترل یا از آن بر علیه شان استفاده کند، تغییر وضعیت بدهند. نتیجه بلند مدت این اقدامات، از بین رفتن و تضعیف بیشتر هژمونی (تسلط) دلار آمریکا در نظام پرداخت های بین المللی است و ضرر بلندمدت آن برای آمریکا، در از دست دادن حق چاپ دلار، بی نهایت خواهد بود.»

سوئیفت در 12 ماه نوامبر، دسترسی برخی از بانک های ایرانی از جمله بانک مرکزی ایران به این سامانه را قطع کرد. استفان منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا در 8 نوامبر در توئیتر خود نوشته بود: «سوئیفت خدمات به بانک مرکزی ایران و موسسات مالی تعیین شده ایرانی را قطع خواهد کرد.»

این اقتصاددان انگلیسی اظهار داشت: «خارج کردن ایران از سیستم پرداخت های سوئیفتصرفا جدیدترین مورد در یک سری اقدامات خصمانه از سوی آمریکا است که در آن ازسوئیفت یا دسترسی به دیگر سیستم های پرداخت مبتنی بر دلار آمریکا به عنوان سلاح علیه کشورهایی که دولت این کشور دوست ندارد، استفاده می کند.»

این اقدام به دنبال اعمال آخرین تکه از اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران را در 5 نوامبرهدف گرفته بود، انجام شد.

دود تاکید کرد: «این جدیدترین اقدام علیه ایران به خصوص فجیع است زیرا به ایران با هیچ هدف درستی ضربه زیادی خواهد زد... تنها توجیه برای این سیاست مجبور کردن ایران به مذاکره مجدد بر سر توافق هسته ای است که بیشتر طرف ها از جمله آمریکا قبلا با آن موافقت کرده بودند. آمریکا تنها تحت دولت دمدمی مزاج ترامپ، روند خود را تغییر داد و در نتیجه ما اینجا یک توافق بین المللی دیگر که توسط آمریکا یک جانبه پاره شده است، داریم. »

توافق هسته ای، توسط ایران و 5 عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (چین، فرانسه، روسیه، انگلیس، آمریکا) بعلاوه آلمان و اتحادیه اروپا در سال 2015 به امضا رسید. واشنگتن در 8 می 2018 از این توافق بیرون آمد درحالی که دیگر طرف ها هنوز به آن پایبند هستند.

این پروفسور انگلیسی افزود: «پاسخ ایران قابل پیش بینی است...عصبانیت بیشتر و تجارت بیشتر در بازار سیاه در بازارهای بین المللی و ضدیت بیشتر با منافع آمریکا در غرب آسیا.»

این اقتصاددان یادآوری کرد «روسیه، چین، کره جنوبی و ونزوئلا همگی اخیرا با چنین روش هایی مورد هدف قرار گرفتند.» در آگوست 2018، قانون گذاران آمریکایی بر سر طرحی برای اعمال محدودیت ها بر روسیه به جمع بندی رسیدند.

روسیه برای برخورد و حل این تهدید، با استفاده از ارز ملی در مبادلات تجاری و افزایش حجم طلا در ذخایرش، حذف دلار از اقتصادش را آغاز کرد. بعلاوه، روسیه، چین، پاکستان، ونزوئلا و ترکیه اقداماتی برای از بین بردن وابستگی به دلار را اتخاذ کردند.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در اکتبر 2018 در هفته انرژی روسیه گفت آمریکا «اشتباه راهبردی عظیمی» با «از بین بردن اعتماد به دلار در سطح جهان و در حقیقت تنها ارز مورد استفاده در ذخایر در حال حاضر انجام داد و اعتماد به آن به عنوان ابزار جهانی را از بین برد.»

چندی پیش، مکس کیزر، مجری اقتصادی شبکه راشاتودی نیز گفت: قرار گرفتن ایران در لیست سیاه شبکه پیام رسان بین بانکی سوئیفت به عنوان هشداری برای دشمنان واشنگتن است، اما به سرعت گرفتن سقوط دلار منجر خواهد شد.

کیزر معتقد بود آمریکا در تلاش برای فشار به ایران، تنها در حال سوق دادن دیگر کشورها به سمت جایگزین‌های دلار و سوئیفت و کاهش وابستگی به نظام مالی آمریکا از طریق خرید طلا است.

به گفته وی، آمریکا به شکل گیج‌کننده‌ای به نظر می‌رسد که می‌خواهد با استفاده از سوئیفتبه عنوان سلاح، حذف دلار از بازارهای جهانی را سرعت ببخشد.

همچنین بانک گلدمن ساکز چندی پیش اعلام کرد سهم دلار در ذخایر بانک‌های مرکزی در جهان در آخرین بررسی، احتمالا ناشی از اقدام دولت ترامپ علیه روسیه کاهش یافته است.

زاک پاندل، رئیس اف ایکس گلوبال و راهبرد بازارهای نوظهور در یادداشتی نوشت پس از اینکه آمریکا تحریم‌هایی علیه تجار و مقامات دولتی روسیه در ماه آوریل اعمال کرد، احتمالا بانک مرکزی روسیه از 150 میلیارد دلار دارایی آمریکاییش، حدود 85 میلیارد دلار را فروخته است.

بنا بر تحلیل گلدمن ساکز، دونالد ترامپ بر استفاده از افزایش تعرفه یک جانبه و تحریم در دیپلماسی بین‌المللی تاکید دارد که بر کشورها از چین تا ایران تاثیر گذاشته است.

 پاندل نوشت: «بانک مرکزی روسیه احتمالا در سه ماهه دوم سال بخش قابل توجهی از دارایی‌های بر پایه دلارش و شاید تمامی اوراق خزانه‌داری آمریکایش را فروخته و آنها را به اوراق بر پایه یورو و یوآن تبدیل کرده است... این اقدام را می‌توان دلیل کاهش بیش از نیمی از سهم دلار در ذخایر طی این سه ماهه به شمار آورد.»

بنا بر اعلام صندوق بین‌المللی پول، در ماه سپتامبر، سهم دلار در ذخایر بانک‌های مرکزی جهان در سه ماهه دوم به 62.3 درصد کاهش یافته است درحالی‌که ذخایر یورو، ین و یوآن هرکدام افزایش یافته است.

پاندل ادامه داد: «به نظر می‌رسد، ریسک تحریم‌ توضیح دهنده یک بخش قابل توجهی از این کاهش است... اگر مالکان ذخایر دیگر به مروز زمان چنین تغییراتی مانند بانک مرکزی روسیه ایجاد کنند، سهم دلار در ذخایر می تواند بیشتر کاهش یابد.

فارس