العالم- آمریکا
دو سناتور آمریکایی طی نامه ای به ریک پری وزیر انرژی این کشور خواستار تعلیق فوری و نامحدود هرگونه همکاری و توافق اتمی میان واشنگتن و ریاض شدند.
آمریکا و عربستان از سالها پیش در حال رایزنی و مذاکره در زمینه انتقال فناوری هسته ای صلح آمیز و امضای توافقی به نام توافق 123 هستند.
توافق 123 به شرکت‌های آمریکایی اجازه همکاری هسته‌ای با عربستان را می‌دهد. تحت این قرارداد، کشورهای خارجی می‌توانند از آمریکا فناوری هسته‌ای و دانش آن را دریافت کنند به شرط آنکه بپذیرند اورانیوم غنی نکرده و پلوتونیوم تولید نکنند.
با این حال اخیرا گزارشاتی مبنی بر اینکه دونالد ترامپ به فکر اصلاح پروتکل ویژه آمریکا درباره قراردادهای ساخت رآکتورهای اتمی برای اهداف مسالمت‌آمیز با کشورهای دیگر است، منتشر شده بود. به موجب این پروتکل، کشورها اجازه غنی‌سازی اورانیوم را ندارند و متعهد به دفع زباله‌های هسته‌ای می‌شوند اما عربستانی‌ها سالهاست خواستار مستثنی بودن از این تعهدها هستند موضوعی که برخی را نسبت به نیت‌های این کشور مشکوک کرده و این احتمال را می‌دهند که دنبال تولید بمب اتم است مخصوصا اینکه عربستان مخازن اورانیوک خام دارد و سعی می‌کند در آینده آن را استخراج کند.
در این نامه که توسط سناتور «ادوارد مارکی» و «جفری مارکلی» تنظیم و نوشته شده آمده است؛ اقدامات مربوط به انرژی اتمی و هرگونه توافق یا مذاکره و یا اصلاحیه در این زمینه نیازمند مشاوره و اطلاع دقیق از سوی کمیته روابط خارجی سنا است.
در این نامه خطاب به ریک پری آمده است؛ ما خواستار اجرای کامل این قانون و توضیحات وزارت انرژی در اسرع وقت در زمینه همکاری های هسته‌ای فعلی و بالقوه میان آمریکا و عربستان سعودی و مسائل مربوط به سفر اخیر شما به غرب آسیا هستیم.
در ادامه این نامه گفته شده؛ ما معتقدیم که توافق 123 با عربستان سعودی باید شامل بالاترین حد از استانداردهای منع تکثیر سلاحهای هسته‌ای باشد. از جمله این تعهدات باید این باشد که ریاض از هرگونه چرخه غنی سازی در قلمرو خود منع شود. از سوی دیگر هرگونه همکاری هسته‌ای میان واشنگتن و ریاض باید مشروط به این باشد که پادشاهی سعودی ملزم به رعایت بالاترین استانداردهای پادمان هسته‌ای و پذیرش پروتکل الحاقی سازمان بین المللی انرژی اتمی باشد.
سناتورهای آمریکایی در ادامه نامه خود از وزارت انرژی آمریکا خواسته‌اند که متن هرگونه توافق پیشنهادی با عربستان باید مورد بررسی دقیق و بازنگری سنای آمریکا قرار بگیرد.
در ادامه این نامه آمده است، با توجه به موضوع قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی و همچنین بحران انسانی در یمن به واسطه اقدامات فاجعه بار ائتلاف عربستان سعودی، اکنون این سوال جدی مطرح است که آیا الان زمان مناسبی برای بحث و هرگونه همکاری با عربستان درباره مسائل هسته ای صلح آمیز وجود دارد یا نه.
سناتورهای آمریکایی در پایان با اشاره به موارد فوق خواستار تعلیق فوری هرگونه مذاکره و یا همکاری میان دو کشور در زمینه اقدامات صلح آمیز اتمی شده‌اند.