العالم - عربستان سعودی
«عادل الجبیر» وزیر مشاور دولت عربستان سعودی در امور خارجی روز پنج‌شنبه نشست‌های «مکه» را پیامی به ایران توصیف کرد، اما گفت ریاض تلاش می‌کند از درگیری نظامی با ایران اجتناب شود.
الجبیر که در آستانه آغاز نشست سران شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب در شهر مکه با شبکه «بی‌بی‌سی» گفت‌وگو می‌کرد، درباره اهداف این نشست‌ها گفت: «فکر می‌کنم زمانی که رهبران شورای همکاری خلیج [فارس] در این نشست گردهم آیند، و زمانی که رهبران اتحادیه عرب در این نشست گردهم آیند، در مورد یک مسئله موضع خواهند گرفت، آن هم غیرقابل قبول بودن رفتار ایران در منطقه است. این بیانیه‌ای قدرتمند خطاب به مردم ایران و جهان خواهد بود مبنی بر اینکه سیاست‌های ایران قابل قبول نیست.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا عربستان سعودی و متحدان این کشور برای درگیری نظامی با ایران آماده می‌شوند، گفت: «به صراحت گفته‌ایم که خواستار جنگ نیستیم، به صراحت گفته‌ایم که خواهان تشدید تنش نیستیم، اما در عین حال به صراحت هم گفته‌ایم که ادامه ستیزه‌جویی ایران علیه ما و متحدانمان در منطقه را هم تحمل نمی‌کنیم. جهان این موضع را روشن کرده است و تعداد زیادی از کشورها اقدامات ایران را محکوم کرده‌اند. ایران، به واسطه اقداماتش، تحت تحریم قرار دارد.»
دو هفته پس از انفجار در چند نفتکش در بندر «فجیره» امارات عربی متحده و حمله تلافی‌جویانه انقلابیون یمن به تأسیسات نفتی عربستان سعودی، «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی اعلام کرد نشست‌های فوق‌العاده شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب با موضوع تحولات اخیر منطقه در مکه برگزار می‌شود. این هفته «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در اظهاراتی که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران آن را «مضحک» توصیف کرد، مدعی شد که ایران عامل حادثه فجیره بوده است.
آمریکا همچنین در هفته‌های اخیر حضور نظامی خود در منطقه را هم افزایش داده است. واشنگتن هدف از این کار را ایجاد بازدارندگی در برابر «تهدید ایران» توصیف کرده است. آمریکا بخشی از دیپلمات‌های خود را نیز از سفارت این کشور در بغداد خارج کرده است.
الجبیر در توجیه این اقدامات آمریکا، گفت: «فکر می‌کنم در مورد خارج کردن دیپلمات‌های آمریکایی از عراق این آمریکایی‌ها هستند که باید توضیح دهند، اما تصور می‌کنم این کار به واسطه تهدیدی بود که آنها از جانب شبه‌نظامیان متحد ایران در بغداد احساس کردند و می‌خواستند اطمینان یابند که دیپلمات‌هایشان در امنیت هستند.»
وی افزود: «در ارتباط با افزایش حضور نظامی در منطقه، آمریکا مهمترین متحد راهبردی ماست، آمریکا مانند دیگر کشورها در این منطقه منافعی دارد و می‌خواهد اطمینان یابد که اگر ایرانی‌ها کار نابخردانه‌ای انجام دهند، توان و ظرفیت پرداختن به آن در منطقه وجود داشته باشد. هیچ‌کس جنگ نمی‌خواهد و رئیس‌جمهور [دونالد] ترامپ به صراحت این موضوع را اعلام کرده و عربستان سعودی هم در این مورد صریح بوده است. به ایرانی‌ها توصیه می‌کنیم محتاط بوده و خویشتنداری به خرج دهند و از مواضع تهدیدآمیزی که گرفته‌اند، عقب بنشینند.»
در ادامه مصاحبه، «لیس دوست» خبرنگار بی‌بی‌سی به پیشنهاد ایران برای گفت‌وگوهای منطقه‌ای اشاره کرد و پرسید چرا عربستان سعودی خواهان گفت‌وگو نیست. الجبیر گفت: «ما به ایرانی‌ها گفته‌ایم که حرف زدن معنای چندانی ندارد، چراکه آنها ۴۰ سال است که حرف می‌زنند، اما رفتاری ستیزه‌جویانه دارند... ما خواهان مشاهده عمل هستیم، نه حرف.
وی در پاسخ به این سؤال که چقدر اوضاع منطقه خطرناک است، گفت: «این برهه‌ای حساس در تاریخ منطقه ماست... ما بارها گفته‌ایم که خواهان جنگ نیستیم و می‌خواهیم به هر قیمت که شده از آن دوری کنیم. اگر ایران می‌خواهد اوضاع به شرایط عادی بازگردد، باید به این تحولات توجه کند.»
او در پاسخ به اینکه ایران اتهامات عربستان سعودی را رد کرده، با بیان این ادعا که «جامعه بین‌المللی» اقدامات ایران را محکوم کرده، گفت واکنش تهران به اتهامات «خنده‌دار» است.
الجبیر در مورد برخی گزارش‌ها مبنی بر اینکه عربستان سعودی به دنبال تحریک ایران است، گفت: «این درست نیست، جنگ برای همه در این منطقه خسارت‌بار است و می‌خواهیم به هر قیمت، از آن دوری کنیم و به صراحت هم این را اعلام کرده‌ایم. اما توپ در زمین ایران است.»
روز گذشته سید «عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات بولتون و تلاش‌های عربستان سعودی و امارات برای ایجاد فضایی ضدایرانی، گفت: «آقای بولتون و سایر جنگ طلبان و آشوب طلبان باید بدانند که صبر راهبردی، هوشیاری بالا و آمادگی کامل دفاعی جمهوری اسلامی ایران که برخاسته از اراده ملتی بزرگ و مقاوم است، مانع تحقق خواسته‌های شوم آنها برای برای ایجاد هرج و مرج در منطقه خواهد شد.»