العالم - عربستان سعودی
گزارشگر ویژه سازمان ملل در تحقیقات حول قتل «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار منتقد ریاض در کنسولگری سعودی در استانبول، دقایقی پیش گزارش خود را در این باره منتشر کرد.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، «آگنس کالامارد» گزارشگر ویژه سازمان ملل اعلام کرد که مدارک معتبری از دست داشتن مقامات عالی‌رتبه سعودی از جمله «محمد بن سلمان» ولی‌عهد این کشور در تحقیقات حول قتل خاشقچی به‌دست آمده است.
وی از دبیرکل سازمان ملل خواست تا دستور آغاز تحقیقات بین‌المللی از محمد بن سلمان و نقش او در قتل خاشقچی صادر کند و همچنین خطاب به دولت ایالات متحده خواستار آغاز تحقیقات گسترده توسط «اداره تحقیقات فدرال» (FBI) شد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل همچنین گفت که رژیم عربستان سعودی به دلیل سوءاستفاده از امتیازات دیپلماتیک کنسولگری خود در استانبول، باید از دولت ترکیه عذرخواهی کند.
به نوشته روزنامه «گاردین» در این گزارش ۱۰۰ صفحه‌ای که به صورت کامل شرح ما وقع در کنسولگری سعودی در استانبول را ارائه می‌کند، آمده است: «قتل جمال خاشقچی یک جنایت بین‌المللی بود. جمع‌بندی گزارشگر ویژه این است که آقای خاشقچی، قربانی قتل عمد و اعدام از پیش برنامه‌ریزی‌شده بود. دولت عربستان سعودی عطف به قوانین حقوق بشری بین‌المللی مسئول آن است».
این گزارش با استفاده از شنود فایل صوتی مکالمات داخل کنسولگری سعودی در استانبول حین قتل خاشقچی، آخرین لحظه این جنایت را بازسازی کرده و می‌نویسد که مقامات سعودی آن زمان به او گفتند: «می‌خواهیم تو را دستگیر کنیم».
کالامارد توضیح می‌دهد: «ارزیابی فایل‌های صوتی به‌دست آمده توسط افسران اطلاعاتی ترکیه و دیگر کشورها نشان می‌دهد که احتمالا ابتدا به آقای خاشقچی آرام‌بخش تزریق شده و سپس او را با کیسه پلاستیکی خفه کرده‌اند».
یافته‌های اصلی گزارش (بدون دخالت دیدگاه‌های شخص گزارشگر ویژه) به شرح زیر است:
مدارک معتبر از مسئولیت فردی مقامات عالی‌رتبه سعودی شامل ولی‌عهد وجود دارد که نیازمند تحقیقات بیشتر است.
مرگ خاشقچی، یک قتل عمد بود. تلاش برای ربودن او نیز نقض قوانین حقوق بشری بین‌المللی است.
تحقیقات عربستان سعودی و ترکیه نتوانستند استانداردهای بین‌المللی مرتبط با مرگ‌های غیرقانونی را رعایت کند.
تحقیقات عربستان سعودی با حسن‌نیّت انجام نشده و می‌تواند شامل ممانعت از اجرای عدالت نیز باشد.
درخواست تعلیق محاکمه ۱۱ مظنون قتل خاشقچی در عربستان سعودی، به دلیل نگرانی از مخفی‌کاری، تلاش برای ازبین بردن شهود و معتبر نبودن
البته این گزارش باز هم تاکید می‌کند: «با گذشت هشت ماه از اعدام آقای خاشقچی، طرح و ماموریت افراد مسئول (در قتل خاشقچی) هنوز هم به دلیل عدم پیشرفت مناسب (تحقیقات) در هاله‌ای از ابهام قرار دارد».
گزارشگر ویژه سازمان ملل با «اعدام» توصیف کردن قتل خاشقچی توسط ماموران سعودی، اضافه می‌کند: «تاکنون، دولت سعودی از پذیرش علنی مسئولیت خود در قتل آقای خاشچقی سر باز زده و به دلیل رفتاری که منجر به قتل وی شد از خانواده، دوستان و همکاران او عذرخواهی نکرده است».
این گزارش همچنین اطلاعاتی از یک بسته اقتصادی به‌دست آورده که از سوی رژیم سعودی به فرزندان خاشقچی پیشنهاد شده است اما صراحتا بیان نمی‌کند که این بسته از نظر قوانین بین‌المللی، دیه محسوب می‌شود یا نه.
گزارشگر ویژه سازمان ملل تمام اطلاعات منتشر شده پیشین درباره قتل خاشقی مانند ورود وی به کنسولگری سعودی برای گرفتن مدارک ازدواج، ورود تیمی از ریاض به استانبول چند روز قبل از قتل و مکالمات افشاشده از مقامات سعودی در آن ساختمان را تایید می‌کند.
این گزارش بخشی از صحبت‌های جوخه ترور در کنسولگری سعودی پیش از ورود خاشقچی را بدین شرح منتشر کرده است: «یکی از مقامات می‌پرسد آیا می‌شود بدن(خاشقچی) را در یک کیف بگذاریم. دیگری جواب می‌دهد نه بسیار سنگین است، اما مشکلی نیست. بدن (او) خیلی سنگین است (ولی) اول روی زمین تکه تکه‌اش می‌کنم. اگر او را تکه‌تکه کنیم و کیسه پلاستیکی هم داشته باشم، کار تمام است. هر تکه را در آن می‌پیچیم».
خاشقچی ۵۹ ساله در تاریخ دهم مهر (دوم اکتبر) برای امور ازدواج خود به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرد، اما خروج وی از این ساختمان ثبت نشده است. بعد از گزارش «نیویورک تایمز» مبنی بر به قتل رسیدن و سپس تکه تکه شدن جسد خاشقچی برای انتقال راحت‌تر به بیرون از ساختمان کنسولگری روزنامه «صاباح» ترکیه نیز با انتشار نام و تصویر 15 سعودی مشکوک به دست داشتن در پرونده خاشقچی، جزئیاتی جدید و تکان‌دهنده از این ماجرا نقل کرد.