العالم _ ایران / سیاسی
سردار حسین دهقان مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا در حوزه صنایع دفاعی در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم، پیرامون آخرین تحولات منطقه توضیحاتی ارائه داد.
در ذیل مشروح این گفتگو آمده است؛
العالم: پنتاگون یک هفته پیش از اعزام 7 هزار نیروی جدید به منطقه خبر داد قبل از ان نیز 3000 نیرو به یمن اعزام کرده بود ،آیا ایران این مساله را طرحی برای مقابله یا تهدیدی به شمار می اورد؟
باید نخست وضعیت کنونی منطقه، از بحران هایی که نیروهای فرا منطقه ای ایجاد کردند و بازیگرانی که در ایجاد این بحران نقش آفرینی کردند را تحلیل کنیم تا بتوانیم جایگاه اقدام آمریکا در اینجا را بررسی کنیم ما اکنون با بی ثباتی و ناامنی در منطقه مواجه هستیم که منشا این ناامنی یک مثلثی است که ما آن را غربی عربی و عبری می دانیم. این وضعیت بی ثبات و ناپایدار دنبال چند هدف روشن است که نخست تخلیه بنیه مالی در منطقه به خصوص در عربستان با القای ایران هراسی است دوم اینکه کشورهای منطقه همچون عربستان با توجه به اینکه نظام سیاسی سنتی دارند بریده از بدنه جامعه هستند و بیانی از اراده خواست ملت خود نیستند اما چون حافظ منافع امریکا هستند باید در منطقه حفظ شوند.
نکته اساسی تر این است که آمریکایی ها یک تصوری در ذهنشان شکل گرفته بود که ایران مقابل ان ها سکوت میکند اما ایران با سرنگونی پهپاد امریکایی اثبات کرد عزم جمهوری اسلامی ایران برای پاسخ به هرگونه اقدام احتمای جدی است و پیامدهایش را می تواند مدیریت کند. آمریکایی ها اعلام کردند که ما از پایگاه های خودمان در منطقه دفاع می کنیم و کشورهای منطقه خودشان باید هزینه دفاع از خودشان را بپردازند. این موضوعات خلایی را در ذهن کشورهای منطقه به وجود آورد که هزینه آمریکا را می دهند و بازار اسلحه آن ها را تامین کرده است از طرفی برخوردهای ترامپ با آن ها که اعلام کرد عربستان گاو شیرده است و اگر ما حمایت از عربستان نکنیم نظامش سریعا ساقط می شود از همین رو آن ها برای حفظ امنیت خود با چالش روبه رو هستند زیرا به دیوار شکسته آمریکا تکیه داده اند.
این اقدام آمریکایی ها را ما تهدیدی برای خودمان نمی بینیم اما یک قرص مسکنی برای سران عرب مرتجع است آمریکا با آوردن نیرو به منطقه هدف های قابل دسترس خوبی را برای ما ایجاد کرده است.
العالم: آیا ایران پیام روشنی به امریکا در برابر تهدیدات داده است؟
نیازی به پیامی نیست چون مواضع ما روشن و اشکار اعلام می شود یا اگر تهدیدی علیه ما در منطقه صورت بگیرد، ما پاسخ آن را آماده داریم و هیچ عنصری به جز منافعمان ما را محدود نمی کند لذا آمریکایی ها اگر ادعا می کنند توسط مراکز مختلف و اندیشکده ها و استراتژیست هایش بر منطقه اشراف اطلاعاتی دارند و تحولات منطقه را رصد و پایش می کنند بعد از چهل سال باید بدانند جمهوری اسلامی ایران با کسی که با او دشمنی کند شوخی ندارد .
العالم: در سخنان خود به روابط کشورهای عربی و امریکا اشاره کردید که امریکا بر اساس منافع خود در منطقه با کشورهای عربی تعامل می کند آیا کشورهای عربی با درک این موضوع در صدد ایجاد رابطه با ایران هستند؟
در خلال جنگ تحمیلی ایران و عراق کشورهای عربی با هدایت آمریکا ایده ای را شکل دادند به نام "شورای همکاری خلیج فارس" تا از صدام حمایت کنند و نفوذ جمهوری اسلامی ایران را به کشورهای منطقه محدود کنند و از طرفی این نظام نو پا را تضعیف کنند و از پا در آورند؛ شورای همکاری بیش از صدوبیست میلیارد دلار پول کشورهای عربی را به صدام داد و او هم برای جنگ با ایران از آمریکا و اروپا و فرانسه مهمات و سلاح خریداری کرد و نهایتا صدام کشور امارت متحده و عربستان را تهدید و کویت را هم اشغال کرد یعنی نتیجه کارکرد شورای همکاری، تقویت صدام و مسلح کردن او برای تهدید خودشان شد چون همه دنیا به این اذعان داشتند که صدام از عهده جمهوری اسلامی بر نمی آمد و پیروز میدان هم طرف ایرانی بوده است الان هم بحث هویت بخشی شورای همکاری خلیج فارس در دستور کار آمریکایی ها و اسرائیلی ها قرار گرفت که هدف آن عادی سازی روابط با اسرائیل و پذیرش موجودیت رژیم غاصب صهیونیستی است؛ در گذشته یک کشور عربی به اسرائیل سفارت داده بود و الان هم عربستان به صورت علنی با تشکیل تیم بی (بنیامین نتانیاهو، بن سلمان، جان بولتون) به دنبال یک فضای جدید و احیای شورای همکاری هستند.
آنچه در منطقه در این چند ماه گذشته رخ داد این را اثبات کرد که اگر قرار باشد برای ایران محدودیت و نا امنی بوجود بیاید هیچ کس دیگری هم امنیت نخواهد داشت لذا اگر قرار است ما نفت صادر نکنیم دیگران هم نباید نفت صادر کنند و اگر ما تهدید شویم دیگران هم تهدید خواهند شد؛ اگر ضربه ایی بزنند باید منتظر ضربه شدیدتری باشند در بین کشورهای عربی تفرقه بوجود آمد و به این فکر افتادند که برای چه می جنگند جنگی که حاصلی جز تخریب و تهدید و ناامنی برای خودشان نداشت این جنگی معقول و مشروع نیست و دستاوردی هم ندارد.
امارات و عربستان با واسطه گری وزیر خارجه عمان در پی این هستند که به نوعی به خاطر حفظ آبروی خود مسایل را حل کنند ما هم اعلام کردیم دنبال ایجاد تنش و ناامنی نیستیم و مدافع امنیت و ثبات منطقه هستیم و بیشترین هزینه را برای حفظ ثبات منطقه داده ایم ما تنها کشور در خاورمیانه هستیم که از ابتدا تا به امروز بار تامین صلح و ثبات را در منطقه تحمل کرده است و این را برای خود یک مسئولیت و رسالت می دانیم چون دنیای اسلام بنا نیست همواره دنبال درگیری درون تمدنی باشد چون این چیزی است که اسرائیل و آمریکا می خواهند و این اتفاق را در چند سال گذشته در عراق، یمن، سوریه عملا پیاده سازی کردند در آنجا فقط مسلمانان کشته شدند، زیرساخت های سرزمین و منابعشان از بین رفته است و آواره شدند .
ثبات و امنیت در منطقه یک امر جمعی است کشورهای منطقه باید دنبال این مساله باشند آنها اراده و عزم ما را و از طرفی بی ثباتی سیاسی آمریکایی ها را دیدند و تصمیم گرفتند تا با ایران که صاحب قدرت و استقلال است مسایل خود را حل کنند .
العالم: آیا عربستان نیز مصداق این قاعده هست یا خیر؟
- می توانند اما نوع واسطه گری مهم است؛ عربستان می بیند در یمن سرمایه گذاری کرد، به آمریکایی ها پول داد تا سلاح بخرد ولی دستاوردی نداشت عربستان هم علاقه مند است تا با همسایه اش صحبت کند ماهم استقبال می کنیم از ابتدا گفتیم دنیای اسلام یک هدف واحد دارد و آن اینکه عزت و عظمت و استقلال دنیای اسلام و کشورهای اسلامی را هر روز ارتقا دهد مردم مسلمان مرفه و امن باشند و دستخوش فقر و نابه سامانی نباشند مسبب همه اینها آمریکا و اسرائیل و سران مرتجع عربی هستند.
العالم: تحلیل شما درمورد اعتراضات و آشوبگری در عراق و حمله به نهادهای حکومتی چیست؟
آمریکایی ها بعد از آن که انقلاب های مخملی را در کشورهایی اجرا کردند که علاقه مند بودند نظام های سیاسی آنها را تغییر بدهند، و بعد از تجربه انقلاب های رسانه ای جمعی مثل آنچه در مصر شکل گرفت که گروه های انسانی از طریق رسانه های جمعی توانستند فضایی را بوجود بیاورند که تحولات سیاسی مورد نظر را رقم بزنند، اکنون آمده اند درفضای دیگر و دارند فرم جدیدی از اعتراضات را با هدف براندازی نظام های سیاسی که مورد قبول آنها نیست، شکل می دهند.
این حرکت جدید چند ویژگی دارد: اول این که رهبری توزیع شده دارد یعنی نمی توان گفت چه کسی دارد اینها را هدایت می کند و از کجا دارند هدایت می شوند. دوم، به شکل جدی دنبال این هستند که اجازه ندهند مرز بین اعتراض و آشوب و اغتشاش روشن شود و این که معترض کیست و اغتشاش گر و آشوبگر چه کسی است لذا وقتی که نشود تفاوتی بین اینها ایجاد کرد درعمل کار سخت می شود. سوم، اگر در قبل، بحث بر این بود که این آشوب ها به خشونت کشیده نشود، اغتشاشات جدید با خشونت شروع می شود و این که این تحرکات باید متوجه مراکز امنیتی و اداری دولتی شود و نظام سیاسی را درگیر کند و بعد با فراغ بال هر کاری که می خواهند انجام دهند. تجهیز، ابزار و فناوری این اعتراضات و آشوب ها کاملات متفاوت با قبل است.
هدف نهایی آنها سرنگونی نظام های سیاسی است که آنها طالب آن نیستند. این که چه کسانی به دنبال سرنگونی نظام های سیاسی درمحور مقاومت هستند، فرمایشی را مقام معظم رهبری دارند که می فرمایند، "ایده آمریکایی و پول عربی" یعنی امروز حتما اینگونه است که یک عراق قدرتمند و مستقل حتما به منفعت آمریکا در منطقه نیست و حتما به مصلحت اسراییلی ها نیست و حتما حتی عربستانی ها به این مساله رضایت ندارند. حالا اگر این دولت مستقل به نوعی همسازی با آنها نداشته باشد و همراه منافع آنها نباشد، پذیرش یک موجودیت مستقل خودباور و خوداتکا نمی تواند تامین کننده منافع آنها باشد لذا نمی خواهند چنین فضایی شکل بگیرد.
درکنار عراق، به طور کلی محور مقاومت در منطقه برای آنها مطرح است اساسا کشورهایی که در محور مقاومت مطرح هستند، از نظر آنها به هیچ عنوان اینها نباید از ثبات و استقرار بهره مند شوند پس همواره اخلال در فضای اداری، تلاش برای نفوذ دراین کشورها، بحث خرابکاری و اغتشاش در آنها مطرح خواهد بود.
موضوعی که اکنون در عراق وجود دارد این است که عربستان، اسراییل و آمریکایی ها دنبال این هستند که نگذارند یک دولتی مستقر شود که به مردمش خدمت کند. اینجا ابزار آنها چیست؟ استفاده از بعثی هایی که وجود دارند، داعشی هایی که بودند و بحث نارضایتی عمومی مردم از ناکارآمدی و فسادی که وجود دارد بالاخره عراق اکنون در روز مثلا 4 میلیون بشکه نفت صادر می کند که به هر حال باید در جایی در زندگی مردم انعکاس داشته باشد که ندارد و وقتی انعکاس ندارد مردم هم معترض می شوند و در این بستر نارضایتی آنها از آن ابزار، فناوری و تجهیزات خود که برای تغییر این نظام ها پیش بینی کرده اند درچنین شرایطی به راحتی از آن استفاده می کنند.
امروزهم مردم و هم رهبران سیاسی عراق باید هوشیار باشند و اجازه ندهند که آشوبگران خودشان را در صفوف اعتراضات قرار دهند و بعد رفتاری را نشان دهند که مردم معترض طالب آن نیستند چون معترض نمی تواند دنبال تخریب برود زیرا می توانند از راه دموکراسی به خواسته های خود دست یابند نه تخریب و ویرانی، این درحالی است که در عراق یک عنصر مرجعیت نیز وجود دارد که تمام عیار در طرف ملت و مصالح ملی است و منافع عامه را نمایندگی می کند.
لذا آنچه وجود دارد فضایی است که اخیرا آمریکایی ها، اسراییلی ها و کشورهای عربی درحال شکل دادن آن هستند برای ایجاد نوعی از انقلاب هایی که دفعه قبل رنگین و مخملین بود و این دفعه همراه با آشوب و اغتشاش است.
العالم: ملت های منطقه از موفقیت ملت ایران برای مهار اغتشاشات، چه درس هایی می توانند بیاموزند؟
انقلاب و مردم ما درحوزه اداره و مقابله با ناامنی و اغتشاش و آشوب بیشترین تجربه را در طول تاریخ صد ساله اخیر دارند، بحران های جدی سیاسی و امنیتی که در کشور بود با حضور مردم به شکل جدی رفع و دفع شده است، طبیعی است که مردم عراق هم همسایه ما هستند و می بینند که چنین وضعیت هایی را چگونه باید به آن پاسخ داد و شرایط را به وضعیت عادی برگرداند. من فکر می کنم بیشترین درس و آموزشی که ملت های دیگر به خصوص ملت های همسایه از ما گرفته اند، بزرگ ترین دستیار آنها برای مقابله و تسلط بر این بحران ها است.
العالم: به نظر شما هدف از اعتراضات اقتصادی در لبنان چیست؟
شاید اعتراضات در عراق که به خشونت کشیده شده، قدری با لبنان متفاوت باشد اما هدف کلی یکی است، به اعتقاد من آنچه که در لبنان مطرح است از بین بردن توان نظامی حزب الله و پایگاه اجتماعی آن است. دارد تلاش می شود که القا کنند اگرنابسامانی در این کشور وجود دارد و اگر دولتی مستقر نمی شود، به خاطر این است که حزب الله اجازه نمی دهد. هدف آنها در لبنان خنثی سازی توان حزب الله در این کشور است.
العالم: درخصوص شمال شرق سوریه و اینکه ترکیه مدت زمانی برای عقب نشینی از شمال شرق سوریه تعیین نکرده و اعلام تسلط امریکا بر چاههای نفت سوریه ،این کشور چه راهکاری باید اتخاذ کند؟
آنچه در شمال سوریه رخ داده، به اعتقاد من توافقی آمریکایی- ترکی است. نوعی تقسیم کار در آنجا شده است. آمریکا به دنبال آن است که در آن منطقه پایگاهی داشته باشد و از آن پایگاه همواره بتواند نهایتاً امنیت اسرائیل را تامین کند و مانع استقرار وضعیتی در سوریه شوند که می تواند مجدداً محور مقاومت را تقویت کند. ادعای ترک ها بر این است که از ناحیه کردهای سوریه و اتصال احتمالی آنها به کردهای ترکیه می تواند تهدیدی برای ترکیه ایجاد شود. لذا ترکیه از همان ابتدا خواستار منطقه ممنوعه ای در شمال سوریه بود که مطمئن شود اقدامی علیه ترکیه از آن منطقه نخواهد شد. الان هم ترکیه علاقمند است که ترکیب و ساختار جمعیتی آن منطقه را تغییر داده و کرد زدایی نماید و امنیت خودش را تامین کند. ما این موضوع را نوعی تجاوز و محدود کردن حقوق مردم آن منطقه می دانیم و این اقدام را رفتاری غلط می دانیم که نه تنها امنیتی برای ترکیه به ارمغان نمی آورد بلکه می تواند باعث ایجاد منشاء ناامنی شود. بنابراین دولت سوریه هم به دنبال مبارزه با این اشغالگری خواهد بود و این حق سوریه است. البته مردم سوریه و حتی همان کردهایی که در مناطق اشغالی هستند هم به این وضع تمکین نخواهند کرد.
العالم: چندی پیش ایران یک جاسوس امریکایی را آزاد کرد و امریکا نیز در مقابل دانشمند کشورمان را که گروگان گرفته بود را آزاد کرد پس از ان اعلام کرد مذاکراتی بین دو طرف صورت گرفته آیا این واقعیت است؟
ما مذاکره یا بحثی با آمریکایی ها نداریم و البته موضوعیتی هم ندارد چون ما نه به ترامپ اعتماد داریم نه به دستگاه سیاسی اداری دولت فعلی آمریکا. لذا چیزی نمی تواند در دستور کار قرار گیرد. گفته شده که ما با این دولت آمریکا مذاکره نخواهیم کرد. موضوع تبادل زندانیان هم بحثهای جاری بوده که همواره هست. افرادی از ما را زندانی کرده اند ممکن است افرادی از آنها نیز در اختیار ما باشند. این افراد یا تبادل شده اند یا می شوند و ممکن است در آینده هم این تبادل زندانی اتفاق بیفتد.اما این به معنای آن نیست که قرار باشد وارد بحث مذاکره با آمریکا شویم. لذا آن چیزی که مد نظر آمریکایی هاست و آن را بیان می کنند، اتفاق نمی اُفتد.
العالم: سفر آقای روحانی به ژاپن به چه عنوانی صورت می گیرد آیا زمینه ساز برخی مذاکرات است؟
نه دلیلی ندارد. اوضاعی که الان بر منطقه و کشور ما حاکم است ایجاب می کند که ما بیشترین تحرک را در حوزه دیپلماسی داشته باشیم و حتماً به دنبال راهکارهایی هستیم که تحریمهای اعمال شده علیه خود را ضعیف کنیم.
العالم : دو ماه دیگر ایران چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را جشن می گیرد در این 4 دهه چه چالش هایی پیش رو داشتید؟
ما در این بیش از چهل سال، تجربه های گرانبهایی اندوخته ایم، توانمندیها و قابلیت هایمان را توسعه داده ایم، نسل جوان را به عنوان سرمایه ای عظیم در اختیار داریم، جایگاه و موقعیت جهانی فوق العاده ای را دارا هستیم، حوزه نفوذ ما حوزه مطلوب و تعیین کننده ای است و به عبارتی می توان گفت ما در چهل سال گذشته سکوی پرش بسیار جدی را بوجود آورده ایم. به رغم آنچه از آن به عنوان محدودیت، تحریم، جنگ و ... یاد می شود، ما به یک دورنمای بسیار مطلوبتر از آن چیزی که الان در اختیار داریم، امیدوار شده ایم و این موضوع در بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری آمده است. ما با توجه به اقداماتی که در حوزه های مختلف اعم از توسعه صنعتی، فرهنگی، اقتصادی و غیره انجام داده ایم، دوره چهل ساله دوم پیش رو را فضایی می دانیم برای تحقق آرمان نوین تمدن اسلامی. همه فرصتها در اختیار ماست و معتقدیم که در مقابل این فرصتها نیز چالش های جدی داریم اما ظرفیت مدیریت این مسائل را در خودمان ایجاد می کنیم.