العالم _ ایران / علمی
دکتر مصطفی قانعی رئیس کمیته علمی ستاد مقابله با ویروس کرونا در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم درباره آخرین اقدامات این ستاد توضیحاتی ارائه داد.
وی درباره ارائه آمارهای کرونایی توسط رئیس جمهور تصریح کرد: دو تست برای شناسایی بیماری کرونا وجود دارد، تست پی سی ار روش مولکولی است که از بینی و حلق بیمار گرفته می شود و تایید کننده این است که ویروس در حلق بیمار وجود دارد یا خیر از همین رو وقتی ما با این تست بررسی می کنیم آمار همان آماری است که روزانه وزارت بهداشت اعلام می کند اما تعدادی از افرادی هستند که دچار این بیماری شده اند و علائمی نداشته اند از همین رو ما نمی توانیم این افراد را با تست مولکولی تشخیص دهیم از همین رو برای اینکه ما متوجه شویم چه میزان ویروس وارد این افراد شده تست دومی داریم تحت عنوان الایزا که این تست مشخص می کند که طی این 6 مکاه ویروس وارد بدنش شده و دفاع کرده است و آنچه که می توان نشان دهد این است که ویروس یک بار وارد بدن این افراد شده یا خیر.
عضو ستاد مقابله با ویروس کرونا افزود: درصد عمده و بالای 90 درصد از افراد با ویروس مواجه می شوند و بدنشان دفاع می کند اما ما برای اینکه متوجه شویم چه میزان از جامعه ما مواجه شده تست الایزا می گیریم. اگر این تست زیر 40 درصد باشد باید محدودیت ها اعمال شود و اگر بالای 60 درصد باشد نیازی به محدودیت نیست. اکنون میانگین کشور بین 20 تا 25 درصد است از همین رو باید محدودیت ها اعمال شود به همین جهت مبنای صحبت های رئیس جمهور تست الایزا بود.
قانعی تاکید کرد: روند منحنی ما که به نوعی رو به کاهش رفته بود اکنون رو به افزایش است به همین جهت شواهد نشان می دهد که موج اول هنوز فروکش نکرده است و ما با بازگشایی هایی که صورت دادیم انتقال کرونا بیشتر شد.
وی اظهارداشت: در ویروس کرونا تفاوتی صورت گرفته است برای مثال ویروس در گذشته دستگاه تنفس پایین را درگیر می کرد اما اکنون در حلق متمرکز است که باعث افزایش سرایت شده است.
قانعی درباره دلایل افزایش تعداد قربانیان کرونا در ایران نسبت به کشورهای همسایه گفت : من پاسخ این سؤال را اینطور می دهم که اولا" کشورهای دیگر چقدر دسترسی به فرآیند تست دارند دوم اینکه کسانی که بیمار می شوند چقدر پوشش رایگان دارند که بیایند تست بدهند نکته بعدی اینکه چقدر در کشورهای دیگر نسبت به ما عملیات شناسایی انجام می گیرد. ما یک نظام شبکه داریم. مراکز شانزده ساعته داریم. وقتی افراد به آنجا وارد می شوند تمام خدماتشان را رایگان می گیرند. ما تست تشخیصی کیت کرونا را در داخل ساخته ایم در حالیکه اولین محموله ما که از سازمان بهداشت جهانی آمد ، فقط صد هزار کیت به ما داد. بنابراین ما نمی توانستیم با این تعداد کیت این همه آدم را تست بکنیم. آنروز ما اصلا بلد نبودیم در همه شهرهایمان تست بگیریم چون تست نمی گرفتیم بنابراین نمی توانستیم بگوییم این ها واقعا کرونا دارند . الان به دلیل اینکه خودمان تولید و رایگان توزیع می کنیم قدرت تست ما زیاد شده است. تعداد مراجعات بیماران بسیار افزایش یافته است هر کسی با یک تب با یک سرفه ، با کاهش بویایی، چشایی و هر مشکلی که پیدا می کند سریع مراجعه می کند و خدمت می گیرد . در حالیکه در اسفند ماه قادر نبودیم چنین خدمتی به افراد بدهیم. لذا یک مشکل درباره میزان خدمت دهی به کسانی که مراجعه می کنند وجود داشت. این است که اگر کشورهای اطراف مثل ما به بیمارانشان خدمت بدهند آنوقت ما می توانیم خودمان را با کشورهای همسایه مقایسه کنیم. اگر شما در اطراف ما پیدا کردید کسی که سیستمش مثل ایران باشد نظام شبکه داشته باشد، سامانه چهل سی داشته باشد همه بتوانند منزل تک تک افراد تلفن کنند آنوقت بیایند قیاس کنند، قابل مقیاسه است .
رئیس کمیته علمی ستاد مقابله با ویروس کرونا درباره تحقیقات در حال انجام گفت : در حال حاضر درباره جهش ژنتیکی مطالعه ای انجام نداده ایم مطالعاتی را شروع کرده ایم که یک ماه آینده نتایج آن مشخص خواهد شد ولی آنچه که به آن استناد می کنیم به خاطر کارهایی است که سازمان بهداشت جهانی انجام داده است اروپایی ها انجام داده اند نمونه هایی است که کارهای مطالعاتی بین المللی می فرستند آنچه که در حال حاضر قضاوت می کنیم بر اساس شواهد بالینی است که قدرت سرایت بیماری یعنی از فردی به فرد دیگر بسیار گسترش یافته است. این را در یک خانواده می شود دید در یک شهر هم می شود دید . الان می بینیم تعداد کسانی که ویروس داشتند تعداد مشخصی است فردا این تعداد گسترش پیدا می کند اینجا می فهمیم که قدرت سرایت بیماری چقدر زیاد شده است. قبلا" ما تجربه آنفلوآنزا را داشته ایم، تجربه ویروس های دیگر را داشته ایم پس می توانیم مقایسه کنیم اما مطالعات ایران یکماه دیگر جواب می دهد ولی آنچه که الآن ذکر می شود بر اساس کارهای مشترک بین المللی است که در حال انجام است.
وی درباره اینکه آیا پس از پنج ماه از پیدایش این ویروس قاتل می گذرد می توانیم بگوییم که آیا ویروس کووید 19 را می شناسیم یا نه ؟ گفت : من خودم متخصص ریه هستم بیماری هایی که بیست تا سی سال از عمرشان می گذرد هنوز در مقالات علمی مطالب جدیدی منتشر می شود و ممکن از بعد بیست تا سی سال ناگهان بگویند سی سال گذشته ما اشتباه می کردیم. الآن مطلب جدیدی کشف شده است. اصلا قدرت پزشکی در حدی نیست که بعد از شش ماه بگوید من همه ابعاد بیماری را شناخته ام در هیچ کجای دنیا این توانایی وجود ندارد اما اطلاعت امروز ما نسبت به شش ماه قبل بسیار اطلاعات دقیقتری است که ما را برای مواجهه با این ویروس آماده تر می کند برای مثال زمانی که من خودم در اسفند ماه گفتم که وقتی بیماری وارد ریه شد باید از کورتیکو استروئید یا کورتون برای درمان استفاده کرد هم داخل ایران مخالفت شد هم از فرانسه پیام دادند که این کار را نکنید وگرنه آمار مرگتان زیاد می شود هم آمریکا و اروپا و انگلیس در برنامه درمانشان نیاوردند و نوشتند که نباید تجویز بشود. امروز تنها چیزی که همه اتفاق نظر دارند در درمان اثر دارد کورتیکو استروئید است. بنابراین ما زودتر پیش بینی کردیم که این ویروس وقتی وارد ریه شد دیگر درمانش ضد ویروس نیست باید با درمان ضد التهاب آن را کنترل کرد. ببینید الآن یک مسابقه است که چه کسی می تواند از لحاظ علمی زودتر پیش بینی کند که چه درمانی مؤثرتر است. شما می بینید که درمان هایی که ما در کشور داشتیم مثل اوسلتاویمیر را به میزان زیادی برای بیماران تجویز کردیم ولی هیچ اثری نداشت متوقف کردیم. کلروکین جزء واجبات درمان ما بود. الآن دیگر به عنوان یک درمان قطعی نیست. این ها اطلاعاتی است که ما بدست آورده ایم و هیچ کاری نمی شد کرد الا تحقیق. یعنی باید تحقیقات علمی می کردیم تا پاسخ سؤالات را بدست بیاوریم، ولی الآن می توانیم بگوییم که ما در تشخیص این بیماری در بعضی از درمان ها که اثر دارند و اثر ندارند به جایگاه مناسبی رسیده ایم، ولی هنوز ادعایی نداریم.
قانعی ادامه داد: در مورد واکسن آن هم شروع کرده ایم الان در موقعیتی قرار داریم که ما از دنیا عقب نیستیم ولی نمی توانیم اعلام کنیم واکسن خواهیم داشت. لذا برای شش ماه بیماری در موقعیت خوبی قرار داریم ولی یکسال دیگر قطعا نسبت به شش ماه فعلی ممکن است کاملا جایگاهمان عوض بشود. یک مطلبی را درباره واکسن اضافه کنم ،غیر از وزیر بهداشت ما چند کشور دیگر اعلام کردند که ما تست کردیم، واکسن گویا موفقیت آمیز بود. زمانی می تواند کسی بگوید واکسن در دست دارم که یک تایدیه از سازمان بهداشت جهانی داشته باشد اسم این پریکوآلیفیکیشن است تا کسی این مارک را نداشته باشد نمی تواند بگوید من یک واکسن جهانی دارم ولی به لحظ اینکه این واکسن را برای فروش قیمت گذاری کرده اند
وی گفت: به لحاظ اینکه این واکسن را برای فروش قیمت گذاری کرده اند و تعداد زیادی متقاضی وجود دارد بعضی کشورها تلاش می کنند که زودتر این مفهوم روانی را در جامعه ایجاد کنند که ما موفق بوده ایم و گاهی اوقات سازمان بهداشت جهانی نیز حمایتشان می کند ولی سوالی که مطرح است این است که دوام ایمنی این واکسن چقدر است و وقتی تزریق می شود تا چند وقت دوام می آورد؟
رئیس کمیته علمی ستاد مقابله با ویروس کرونا افزود: ایران هم در مرحله تحقیق واکسن است و گروههایی مشغول کار تحقیق هستند و در فاز حیوانی دارند واکسنها را تست می کنند اما ما نه به جامعه‌مان دروغ می گوییم و نه دنبال این هستیم که سهمی از تجارت دنیا را بگیریم و اگر به نتیجه برسیم به صورت انسان دوستانه به هرکس که بتوانیم این واکسنها را می دهیم زیرا واکسن یک موضوع انسانی است نه تجاری و بسیاری از این اعلام های جهانی که درخصوص واکسن صورت می گیرد جنبه تجاری دارد و هنوز زود است که کسی قضاوت کند که به واکسن دست یافته است.
قانعی افزود: اینکه گفته می شود کرونا تا مهرماه تمام می شود از لحاظ پزشکی خطا است و از لحاظ پزشکی به مردم باید گفت که این بیماری نیز مانند انفلوانزا و بیماری های ویروسی دیگر هست و تداومش تا سالها ادامه دارد اما این ویروس کرونا از لحاظ روحی و اقتصادی و تاثیری که بر روابط خانواده ها دارد، تبعاتش در سالهای آینده مشخص می شود.
وی بیان کرد: وجود شرکتهای دانش بنیان که تعداد آنها بیش از 2000 شرکت است و از حدود هفت سال پیش شروع به فعالیت کردند کمک بسیاری به ما کرد و از زمانی که ویروس کرونا وارد کشور شد تا زمانی که ما آزمایش مولکولی تشخیص کرونا را انجام دادیم بیش از یک تا دو ماه طول نکشید. نکته دیگر اینکه شما دیدید در کشورهای دیگر برای جلوگیری از سرقت ماسک در میانه راه، از نیروی نظامی استفاده کردند ولی ما الان اعلام کردیم که حتی قابلیت صادرات ماسک را نیز داریم و در کمتر از سه ماه نیازمان را با همین شرکتهای دانش بنیان برطرف کردیم. در خصوص دستگاه تنفسی نیز به گونه ای بود که کشورها از یکدیگر سرقت می کردند ولی ما با کمک دو شرکت دانش بنیان به تعداد کافی تولید کردیم و در حقیقت با کمک شرکتهای دانش بنیان توانستیم تحریمهای آمریکا را بی اثر کنیم هرچند که آنها به صورت ظالمانه دست ما را از دارو کوتاه کردند.
وی خاطر نشان کرد از لحاظ علمی پایانی بر کرونا نخواهد بود اما معضلات اجتماعی آن تا پایان سال به شدت کاهش خواهد یافت هم پایان سال میلادی و هم پایان سال ایرانی، به چند دلیل نخست میزان همه گیری این بیماری دوم واکسنهایی که احتمالا در دسترس قرار می گیرد و سوم تسلط ما بر بیماری. اینها باعث می شود که کرونا به عنوان یک معضل اجتماعی قلمداد نشود ولی به عنوان یک بیماری کنار بیماری های دیگر بشر حضور خواهد داشت.