ضربه مهندسان شاخص ساز به اعتماد مردم در بورس

العالم ـ ایران ـ اقتصادی

امروز (چهارشنبه / 12 شهریور ماه) افت شاخص بورس در آخرین روز معاملاتی هفته ادامه یافت به طوری که شاخص کل در بازار بورس با ۵۲ هزار و ۹۰۲ واحد افت در نهایت به رقم یک میلیون و ۶۳۱ هزار واحد رسید.

بازار سرمایه به‌طورکلی دو مدل سرمایه‌گذار دارد که سرمایه‌گذاران حقیقی و سرمایه‌گذاران حقوقی را شامل می شود. سرمایه‌گذار حقیقی طبق استاندارد تعریف‌شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، همان هایی هستند که اقدام به دریافت کد بورسی از کارگزاری‌ها می‌کنند اما سرمایه گذاران حقوقی شامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و … ازجمله نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه هستند.

رفتار حقیقی‌ها در معاملات، بیشتر شامل بازه زمانی کوتاه‌مدت است، درصورتی‌که حقوقی‌ها در چهارچوب بازه زمانی میان‌مدت و بلندمدت وارد معاملات می‌شوند. به بیان دیگر سرمایه‌گذاران حقیقی بیشتر بر موج شایعات سوار هستند و تصمیمات خود را بر این مبنا اتخاذ می‌کنند اما سرمایه‌گذاران حقوقی قرار است که اهمیت زیادی به شایعات و تصمیمات احساسی ندهند و بر اساس روند حقیقی فعالیت های اقتصادی عمل کنند.

در فرآیند خرید و فروش حقوقی برخی از حقوقی‌ها فقط تعداد کمی از سهام شرکت‌ها را در اختیاردارند و نمی‌توانند تأثیر چشم‌گیری بر قیمت سهم داشته باشند اما برخی از حقوقی‌ها درصد زیادی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند و می‌توانند جهت دهنده قیمت سهم در بازار باشند لذا این امر به نفع بازار نیست، حقوقی‌هایی که درصد زیادی از سهام یک شرکت را به خود اختصاص داده‌اند، حکم تصمیم‌گیرنده و جهت دادن به معاملات را دارند. چهارچوب منطقی این است که سهامداران حقیقی نیز تا حدودی باید بتوانند در حوزه روند قیمتی سهم‌ها تأثیرگذار باشند که این امر مستلزم افزایش تعداد سرمایه‌گذاران حقیقی در بازار و شناوری بیشتر سهام است.

با این توضیح و بنابر نظر کارشناسان و تحلیل های ارایه شده، وضعیت بورس اکنون متاثر از بازیگران برخی حقوقی هاست که اصول بازار را رعایت نمی کنند و در اصطلاح به مهندسی شاخص ها برای کسب سود بیشتر روی آورده اند.

بازار سرمایه که در روزهای اخیر پس از مدت‌ها افت صعودی شده بود، با اقدامات برخی سهامداران عمده و حقوقی بار دیگر بی ثبات شده است. گفته می شود که حقوقی ها در شرایط کنونی درصدد گرفتن ماهی خود از آب گل آلود هستند و در اصطلاح به فکر سفته بازی افتاده و درصدد برآمده اند که خریدهای سنگین خود را به سرعت با سود کوتاه‌مدت در بازار به فروش برسانند اینها با خبرسازی به راحتی سهم را از صف فروش به صف خرید و از صف خرید به صف فروش هدایت می‌کنند.

این کار علاوه بر این که اعتماد مردم را خدشه دار می کند، می‌تواند ضرباتی جدی به بازار وارد نماید و این درحالی است که اکثر شرکت های بورسی کشور به خاطر بحث تورم و اقبال مردم به کالاهای داخلی، از سود آوری و فروش بیشتری نسبت به سال گذشته برخوردار هستند و برخلاف شایعات شایعه سازان، رشد شاخص ها در کل حبابی نبوده اگر چه نمی توان انکار کرد که برخی شاخص ها از رشد حبابی برخوردار بوده است.

بنابر نظر بیشتر کارشناسان بازار سرمایه تمامی روندهای نمادهای بورسی را حقوقی ها و بازیگران اصلی می سازند، درحالی که به هیچ وجه هیچ فرد و یا کانالی نمی تواند در روند معاملات نمادها تاثیر گذار باشد. از این رو برخی بازیگران حقوقی با مهندسی شاخص ها و شاخص سازی که صف های خرید سنگین برای برخی از نمادها چیدمان کرده بودند همان ها اکنون نیز برای صف های فروش میلیاردی برای برخی از نمادها چیدمان کرده اند.

بنابر اعلام کارشناسان ریزش قیمت های شمار زیادی از شرکت های بورسی درحالی اتفاق افتاده که به هیچ وجه ناشی از حباب و طی فرایند طبیعی بازار نبوده بلکه ناشی از اقدامات صوری برخی فعالان این بازار است که با ایجاد صف های صوری خرید میلیاردی در برخی از نمادها و سپس صف های فروش، به این مساله دامن زده اند این درحالی است که 70 درصد از نمادهای بورسی برای سرمایه گذاری بلند مدت، نمادهای خوبی هستند که بر اساس صورت های مالی آنها این موضوع قابل تحلیل و دسترس است.

نویسنده: احمد نیکنام