خاورميانه خاورميانه منطقه‌اي است که سرزمينهاي ميان درياي مديترانه و خليج فارس را شامل مي‌شود. خاورميانه بخشي از آفريقا-اوراسيا يا به طور خاص آسيا شمرده مي‌شود و در بعضي موارد جزئي از آفريقاي شمالي را در برمي‌گيرد. اين ناحيه گروه‌هاي فرهنگي و نژادي گوناگوني از قبيل فرهنگهاي ايراني، عربي، بربرها، ترکي، کردي و آسوري را در خود جاي داده‌است. زبانهاي اصلي اين منطقه عبارت است از فارسي، عربي، ترکي، کردي، عبري و آسوري. بسياري از تعريفهاي «خاورميانه» - چه در کتابهاي مرجع و چه در اصطلاح عاميانه - آن را ناحيه‌اي در جنوب غربي آسيا و دربرگيرنده کشورهاي بين ايران و مصر معرفي مي‌کنند. با اينکه بخش بيشتر کشور مصر (به جز صحراي سينا) در آفريقاي شمالي واقع شده ولي آن را جزو «خاور ميانه» مي‌دانند. کشورهاي شمال آفريقا از قبيل ليبي، تونس و مراکش بر خلاف خاورميانه، در رسانه‌هاي عمومي کشورهاي آفريقاي شمالي خوانده مي‌شوند. تاريخ خاورميانه از نخستين خاستگاههاي تمدن جهان بوده‌است. بسياري از باورها و آيينهاي جهان از اينجا برخاسته‌اند، نخستين يافته‌هاي آدمي در اينجا بوده، و نخستين قانونهاي جهان در اينجا نوشته شده‌است. خاورميانه از ميانه قرن بيستم، مرکز توجه جهاني و شايد حساسترين منطقه جهان از نظر استراتژيکي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي بوده‌است. اين منطقه داراي بزرگ‌ترين منابع نفت و مکان کشمکشهاي دراز مدت اعراب و اشغالگران صهيونيست است. خاورميانه زادگاه اديان مهمي چون دين زرتشتي، يهوديت، مسيحيت و اسلام است. مرزها اصطلاح خاورميانه شناسنده ي منطقه‌اي فرهنگي است، در نتيجه مرز مشخصي براي آن وجود ندارد. به طور کلي کشورهاي اين منطقه عبارت‌اند از : اردن ، امارات متحده عربي ، ايران ، بحرين ، ترکيه ، سوريه ، عراق ، عربستان سعودي ، عمان ، قطر ، کويت ، لبنان ، مصر ، يمن و فلسطين کشورهاي غربي اين منطقه ( الجزاير ، تونس ، ليبي و مراکش) به دليل وابستگي شديد تاريخي و فرهنگي بيشتر بخشي از خاورميانه شمرده مي‌شوند. سودان نيز يکي از اين کشورها به شمار مي‌آيد. کشورهاي آفريقايي موريتاني و سومالي نيز پيوندهايي با خاورميانه دارند. ترکيه و قبرس که از نظر جغرافيايي درون و يا نزديک اين منطقه هستند، خود را بخشي از اروپا مي‌دانند. ايران را مرز شرقي خاورميانه مي‌انگارند ، البته گاهي افغانستان را نيز از کشورهاي اين بخش بندي به شمار مي‌آورند. اروپا - محوري برخي افراد از واژه خاورميانه بدليل اروپا محوري بودن آن انتقاد مي‌کنند. اين منطقه تنها از ديد اروپاي غربي، در مشرق واقع شده در حاليکه همين منطقه براي يک هندي منطقه‌اي غربي و براي يک روسي در جنوب واقع شده‌است. واژه ي «ميانه» نيز بدليل برداشتهاي مختلف باعث سردرگمي‌هايي شده‌است. قبل از جنگ جهاني اول اصطلاح خاور نزديک در انگليسي به مناطق بالکان و امپراتوري عثماني اطلاق مي‌شد در حاليکه اصطلاح خاورميانه شامل سرزمينهاي جمهوري اسلامي ايران، افغانستان، آسياي مرکزي، ترکستان و قفقاز بود. همچنين اصطلاح خاور دور به کشورهاي شرق آسيا نظير چين، ژاپن، دو کره، هنگ‌کنگ، تايوان و غيره اطلاق مي‌شد. با نابودي امپراتوري عثماني در سال 1297 خورشيدي، ديگر اصطلاح خاور نزديک کاربرد زيادي نداشت و اين در حالي بود که اصطلاح خاور ميانه به کشورهاي تازه بنياد جهان اسلام اتلاق شد. با اين حال استفاده از اصطلاح خاور نزديک توسط برخي رشته‌هاي دانشگاهي نظير باستان‌شناسي و تاريخ کهن زنده شد. خلاصه اينکه اصلاح خاورميانه آنگاه باب شد که بخش‌هاي انگليسي و فرانسوي زبان از آن استفاده کردند. زبان فارسي نيز در دهه‌هاي گذشته همين اصطلاح اروپامحور را بي‌چون‌وچرا و بدون در نظر گرفتن ديدگاه خود در اين باره که اصطلاح «آسياي باختري» را براي اين مفهوم مناسبتر مي‌سازد ، به بطور مستقيم از فرانسوي و انگليسي کپي کرده است. معاني متفاوت در ديگر زبانهاي جهان اصطلاحات مشابهي به خاورنزديک و خاورميانه وجود دارند ولي به دليل اينکه اين اصطلاح، نسبي است، معناي آن در هر کدام از اين زبانها به طور کلي با معناي فارسي يا انگليسي آن فرق دارد. اصطلاحات مشابه ابهام اصطلاح خاورميانه به شيوه‌هاي مختلف مفيد بوده‌است زيرا مي‌توان آن را در اوضاع متغير سياسي و فرهنگي استفاده کرد. ابهام اين اصطلاح باعث آزار بعضي جغرافيدان‌ها که سعي کرده‌اند اصطلاح آسياي جنوب‌غربي را به جاي آن بنشانند شده‌است. اصطلاحات ديگر عبارت‌اند از: آسياي غربي که کشور هند آن را به طور رسمي برگزيده، جهان عرب که گاهي اوقات استفاده مي‌شود . بالاخره (MENA) «خاورميانه-شمال آفريقا» که گاهي اوقات براي دربرگرفتن نواحي بين مراکش و ايران استفاده مي‌شود. اين اصطلاح مي‌تواند شامل آفريقاي شمالي و ترکيه در غرب تا پاکستان و افغانستان در شرق باشد. نواحي خاورميانه