العالم _ ایران / سیاسی
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در عرصه سیاست خارجی به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ابتدای این نشست خبری ضمن تبریک ایام الله دهه فجر گفت: ان‌شاءالله همه بتوانیم در پاسداشت دستاوردهای انقلاب بزرگ اسلامی ایران موفق باشیم و بیش از پیش بتوانیم مسیری که ملت آزاده و عدالت جوی ایران در سال ۱۳۵۷ روشن کردند در این مسیر حرکت کنیم و مسیر تعالی کشور را بیش از پیش ببینیم.
سخنگوی وزارت خارجه به سفر منطقه‌ای هفته گذشته محمدجواد ظریف به باکو، مسکو، ایروان، تفلیس، استانبول و نخجوان اشاره کرد و افزود: یکی از مهمترین و موفق‌ترین سفرهای منطقه‌ای دوران وزارت خارجه خود را انجام داد.
این دیپلمات ارشد کشورمان به برخی سفرها به تهران و از جمله سفر هیأت سیاسی طالبان اشاره و در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ظریف گفته این گروه تروریستی بوده و دلیل اینکه با این گروه گفت‌وگو شده است؟ گفت: طالبان بخشی از واقعیت افغانستان است و دفتر سیاسی طالبان در دوحه و پاکستان و برخی جاهای دیگر به صورت رسمی فعالیت دارد. در مذاکرات مستقیم با حاکمیت و دولت مستقر افغانستان هستند. این سفر به اطلاع دولت افغانستان رسیده است.
وی افزود: درباره ماهیت و فعالیت‌های این گروه صحبت‌هایی است و ما شهدای خود در مزار شریف را فراموش نکردیم و این سفر هم در راستای گفت‌وگوهای جاری بین دولت افغانستان و این گروه صورت گرفت. همواره اعلام کرده‌ایم از گفت‌وگوهای بین الافغانی و فراگیر افغانستانی حمایت می‌کنیم و طالبان هم بخشی از این گروه‌ها هستند و طبیعی است به صورت کاملا اعلام شده از قبل این سفر انجام شد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: دولت ایران با دولت افغانستان رابطه بسیار خوبی دارد و ما همواره از دستاوردهای ملت و دولت افغانستان حمایت کردیم و همه گفت‌وگوهای صورت گرفته به خواست و با اطلاع و برای تبادل و رایزنی است. طالبان بخشی از واقعیت امروز افغانستان است.
خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی بیفتد که ایران، آمریکا را عضو برجام بپذیرد؟ اظهار داشت: ما منتظر اقدام آمریکا هستیم. اقدام هم یک رفع تحریم موثر و این یعنی همه تحریم‌هایی که بعد از روی کار آمدن ترامپ با گردن کشی درباره نرم‌های بین‌المللی و قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام رخ داد باید به صورت موثر لغو شوند و ما باید آثار رفع تحریمی را در ایران ببینیم. یک امضا بر روی کاغذ کفایت نمی‌کند و پاسخش امضا بر روی کاغذ است. ما آنچه منتظریم اظهارنظر این و آن نیست. سرمایه این ملت قابل دسترسی باشد. نفت مبادله و پولش برگردد و زنجیره‌ای از آثار رفع تحریمی را ببینیم. هر زمان این اقدام را از سوی آمریکا ببینیم متناسب با آن پاسخ خواهیم داد.
وی گفت: بازگشت آمریکا به برجام به صورت اتومات نیست، با یک امضا خارج شدند و با یک امضا نمی‌توانند وارد شوند.
خطیب‌زاده بیان کرد: اگر دولت بایدن دنبال تصحیح مسیر غلط آمریکاست باید اقدام کند. ما تنها به اقدام آمریکا نگاه خواهیم کرد و همچنان منتظریم ببینیم اقدامی صورت می‌دهد و اقدام آن مبنای پاسخ متناسب ما خواهد بود.
* اظهارنظر دقیق درباره کودتای نظامی در میانمار زود است
وی درباره کودتای نظامی در میانمار نیز گفت: نیمه‌های شب دیشب این اتفاق افتاده و سفارت مستقر نداریم و تمامی مجاری ارتباطی و اطلاعاتی مسدود است. امیدواریم تحولاتی که از دورادور شاهدیم منجر به وضعیت حقوق اقلیت‌ها و مسلمانان نشود. قرن ۲۱ قرن جابه جایی قدرت از این دست نمی‌تواند باشد. الان درباره اظهارنظر دقیق‌تر در این خصوص زود است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره عربستان سعودی بیان کرد: موضع ما همکاری و گفت‌وگو در منطقه بدون دخالت خارجی‌هاست. چندین دهه است منطقه را به دلایل نیات شوم خود گروگان سیاست‌های غلط خود کرده‌اند. برخی همسایگان خوب ما در منطقه با توهمی که حضور ترامپ پنجره فرصتی باشد برخی اقدامات نامناسب را انجام دادند. مسیر گفت‌وگو همچنان باز است و هر روزی عربستان این مسیر را اصلاح و جنگ یمن را خاتمه دهد و بپذیرد تنها در گفت‌وگوهای درون منطقه‌ای می‌توان به فهم مناسب رسید آغوش ایران کاملا باز است و ما پذیرای آنها خواهیم بود.
وی در پاسخ به سوالی بیان کرد: هیچ مذاکره دوجانبه‌ای با آمریکا نه لازم است و نه در این خصوص خواهیم داشت. آمریکا لازم است به تعهداتش برگردد و اگر این اقدام صورت بگیرد در چارچوب کمیسیون مشترک برجام امکان گفت‌وگو است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سوالی اظهار داشت: درباره برگزاری کمیسیون مشترک ایران و ترکیه و برخی مبادلات تجاری در سفر ظریف گفت‌وگوهای خوبی صورت گرفت. رایزنی‌ها بین دو طرف در بالاترین سطوح بوده است.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی گفت: ششم بهمن ماه سفر آقای ستاری را به کنیا داشتیم. ما مرکز فناوری و نوآوری را در کنیا افتتاح کردیم و دومین نمایشگاه تجاری و فناوری دو کشور را داشتیم که افتتاح آن توسط وزیر فناوری این کشور انجام شد و ستاری علاوه بر وزیر خارجه و شخصیت‌های دیگر از مراکز دیگری بازدید داشت. عزم ایران تعامل با قاره آفریقاست.
وی در پاسخ به سوالی درباره طالبان افزود: بیشترین تاکید من بر این است که تمام دستاورد ملت افغانستان باید محافظت شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال دیگری عنوان کرد: دولت آمریکا تمام تلاش خود را کرد برجام وجود نداشته باشد. دولت آمریکا هیچ خجالتی نداشت دنیا را تحریم کند برای اینکه برجام به هم بخورد. از تاریخ خیلی نگذشته که رئیس جمهور مستقر آمریکا در مقابل دوربین‌ها امضای خود را بالا می‌گرفت و می‌گفت به تمام تعهدات خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ بی اعتنا هستند. این صبر راهبردی ایران بود که امروز برجام زنده است. اقدامات کاهشی ایران در چارچوب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام است که امروز برجام زنده است. همه ناظران می‌دانند آمریکا برای جبران حداقل بخشی از این بپذیرد و تمام خسارت‌ها به ملت ایران را بپذیرد و اصلاح مسیر کند و اصلاح مسیر آن بدون پاسخ از سوی ایران نخواهد ماند.
وی همچنین گفت: ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام آمریکاست. ایران هیچ وقت از برجام خارج نشده است. طرفی که در نقض کامل است باید برگردد و بیش از آن چانه‌زنی‌های بی ارزشی است که شنیده می‌شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: مسیر چند هفته آینده و چند ماه آینده در قانون مجلس کاملا روشن است. در کمتر از چند هفته دیگر به تاریخی که در قانون مجلس مشخص شده درباره توقف نظارت‌های فراپادمانی می‌رسیم و اگر اقدام موثری رخ ندهد دولت موظف به گام بعدی خواهد بود.
وی افزود: توپ در زمین آنهایی است که چندین سال است تمام تلاش خود را کرده‌اند که ایران از ابعاد رفع تحریمی برجام منتفع نشود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره نفتکش کره جنوبی عنوان کرد: موضوع کشتی یک موضوع کاملا فنی است و موضوع پول‌های ایران موضوع فیمابین ما و کره است و هیچ ربطی به هم ندارند. درباره کشتی کره‌ای به صورت نزدیک با دادستانی در حال رایزنی هستیم و امیدواریم دادستانی کمک کند که موضوع خدمه و کاپیتان کشتی که از روز اول دسترسی‌های عالی و کنسولی دادیم بتوانیم نتایج بهتری را داشته باشیم. امیدوارم خبرهای خوبی در خصوص خدمه داشته باشیم. همکاری ستودنی از همکاران خود در دادستانی دیدیم. دو موضوع متفاوت است و دو مسیر متفاوت را طی می‌کند.
* خرید واکسن از روسیه با درخواست وزارت بهداشت انجام شده
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره واکسن کرونا و نقش وزارت خارجه در خرید واکسن روسی که قرار است وارد شود، گفت: اطمینان می‌دهم وزارت خارجه هیچ قدمی برنمی‌دارد مگر اینکه نهادهای بالادستی و صلاحیت دار نسبت به موضوع واکسن درخواست و اصرار داشته باشند.
وی با ذکر این نکته که تنها مرکز صلاحیت دار وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا است، بیان کرد: وزارت خارجه سعی کرده با جدیت این مصوبات را اجرایی کند. در ماه‌هایی که ما با دوستان نامه نگاری می‌کردیم این پاسخ را داشتیم که تا زمانی ماموریتی را محول نکنید، وزارت خارجه ورودی نخواهد کرد.
خطیب‌زاده ادامه داد: در مورد واکسن تایید شده روسیه همین مسیر رفته است و با درخواست وزارت بهداشت این کار صورت گرفته است. وزارت خارجه در مسیر تسهیل و تامین نیازهای اولیه ملت تمام تلاش خود را می‌کند و وزارت بهداشت باید نظر بدهد کما اینکه نظر هم داده است.
وی افزود: مسیرهایی پیش رفته است و چندین میلیون دوز واکسن از کنسرسیوم کواکس برای ایران خریداری شده است از سوی دیگر واکسن ایرانی - کوبایی خریداری شده و با چین و هند گفت‌وگوهایی خوبی صورت گرفته و منتظریم که به سرعت وارد شوند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی یادآور شد: تمامی اینها پس از درخواست و ماموریت ستاد عالی کرونا و وزارت بهداشت به وزارت خارجه صورت گرفته است. وزارت خارجه ورودی به تایید صلاحیت این واکسن‌ها نداشته ندارد و نخواهد و وزارت خارجه مسیری که به آن ماموریت داده شود، انجام می‌دهد.
* تصمیم تهران و دهلی نو بر گسترش و ارتقای روابط
وی درباره انفجار در مقابل سفارت رژیم صهیونیستی در هند و ایراد اتهاماتی از سوی رژیم صهیونیستی علیه ایران بیان کرد: روابط ایران و هند روابط گسترده‌ای است. معاونان وزرای خارجه رایزنی‌های سیاسی خود را انجام می‌دهند. در موضوعات منطقه و افغانستان نزدیک‌ترین دیدگاه‌ها را داریم. در مورد چابهار و پروژه‌های مشترک در مراحل رو به رشدی هستیم.
وی افزود: روابط در سطح قابل توجهی در حوزه‌های مختلف جلو می‌رود. تصمیم دو پایتخت بر گسترش و ارتقای روابط است. طبیعی است برخی شیطنت‌ها از سوی طرفهای ثالث صورت بگیرد. در موضوعات این چنینی دو طرف ابراز آمادگی کردند که درباره روشن شدن ابعاد با هم همکاری کنند. اینها شیطنت‌های بچه‌گانه‌ای است که مشخص است از سوی کدام طرف‌ها صورت می‌گیرد.
* فعلا موضوعی با آمریکا نداریم الا برجام
سخنگوی دستگاه دیپلماسی گفت: ما گفت‌وگوی دوجانبه‌ای با آمریکا نخواهیم داشت. آمریکا باید ابتدا به آنچه گفته عمل کند، رفع موثر تحریم‌ها و اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ و آن وقت در چارچوب کمیسیون مشترک اگر مراحل به خوبی پیش رفت می‌توان یکی از اعضای ۱+۵ باشد.
وی همچنین افزود: قدم اولیه آمریکا برداشتن تحریم‌ها به صورت موثر و اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ است و بازگشت آن به میز برجام مراحل خودش را دارد.
خطیب‌زاده بیان کرد: ما فعلا موضوعی با آمریکا نداریم الا برجام. در مورد برجام احتیاج به کانال‌های پشت پرده نیست. هر چه بخواهیم بگوییم به صورت علنی گفتیم. در کمیسیون برجام و نشست وزرای خارجه گفته شده و مواردی باشد از طریق حافظ منافع گفته شده است.
* تحولات مثبت درباره نفتکش ایرانی در آب‌های اندونزی
وی درباره توقیف نفتکش ایرانی در آب‌های اندونزی نیز گفت: موضوع کشتی ایران در اندونزی از ساعات اولیه به صورت جدی پیگیری کردیم و گزارش‌ها و همکاری های خوب حاکی از موضوع فنی است. دسترسی‌های کنسولی را به کاپیتان و خدمه داشتیم. کاپیتان دیروز به عرشه بازگشته است. امیدواریم با همکاری اندونزی و با احترام به قوانین داخلی اندونزی موضوع را حل کنیم. تحولات تا امروز مثبت است.
* سیاست‌ها را در وزارت خارجه و دولت تنظیم می‌کنیم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره ساخت فیلم‌هایی برای ایجاد تنش بین ایران و اقلیم کردستان عراق گفت: ساخت فیلم و سریال و ... از داستانی، تخیلی و مستند مسیرهای خودش را دارد. ما سیاست‌ها را در وزارت خارجه و دولت تنظیم می‌کنیم و قطعا نباید اجازه دهیم موارد این چنینی خدشه‌ای وارد کند. وزارت خارجه نظرات خود را دارد و ما قصد ورود به مراحل ساخت این فیلم‌ها را نداریم ولی نگرانی‌های دوستان را متوجه هستیم. دولت اقلیم از دوستان ما هستند و ما همواره سعی کردیم مسیر تعاملات درست باشد و اینها اتفاقات کوچک و ریزی است که باید با درایت عبور و ان‌شاءالله مدیریت کنیم.
* پیشنهاد ایران برای همکاری‌های ۳+۳ یا ۳+۲
وی در پاسخ به سوالی درباره نگاه ایران به ژئوپولتیک منطقه گفت: سیاست ما در منطقه سیاست حسن همسایگی است و قفقاز از دیرباز برای ما اهمیت داشته است. ما با جمهوری آذربایجان و ارمنستان دارای مرز مشترک هستیم و ارتباطات مردمی بسیار وسیعی داریم. ارامنه در ایران مبنای قدرت هستند و مراودات مردمی و عمیق بین ایران و جمهوری آذربایجان وجود دارد.
خطیب‌زاده بیان کرد: ایران دسترسی یکسانی به همسایگان خود در قفقاز دارد و با آنها بهترین ارتباطات را داشته و خواهیم داشت. سفر ظریف برای این است که توازنی در روابط داشته باشیم. پیشنهاد ایران برای همکاری‌های ۳+۳ یا ۳+۲ در این است که نهادینه این ارتباطات را گسترش دهیم. فرصت‌های بیشماری بین ما و این کشورها بعد از حل بحران وجود دارد و بسیاری از قفل‌ها باز شود.
وی درباره غرامت به خانواده‌های سقوط هواپیمای اوکراینی گفت: گزارش ما آماده شده و سازمان هواپیمای کشوری قبل از تاریخی که تعهد داشت در ویدئو کنفرانس ارائه و بعد مکتوب به جوانب و کشورهای مرتبط ارسال شد.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین افزود: دولت اعلام کرد به صورت یکسان فارغ از ملیت قربانیان غرامت پرداخت می‌شود، فکر می کنم در مسیر پرداخت است، ولی باید جزییات را بپرسم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی گفت: آغاز مجدد تولید اورانیوم ۲۰ درصد با اطلاع رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شده است.
وی در پاسخ به سوالی افزود: ظریف در پاسخ به وزیر خارجه جدید آمریکا گفت که کسی که نقض انجام داده باید برگردد و تعهداتش را صورت دهد. اینکه کشورهای دیگری با حسن نیت و کمک‌هایی کردند و قطعا ژاپن یکی از آنهاست، ما همواره از حضور و کمک دوستان استقبال کردیم، ولی طرفهای برجام مشخص و روشن هستند و ۱+۵ قبل از خروج آمریکا شناخته شده بود.
خطیب‌زاده بیان کرد: ورود کشورهایی مثل ژاپن در کنار فرآیندهای بین‌المللی خوب و مورد استقبال ما نیز هست.
* دولت بحرین هر چه زودتر با ملت خود آشتی کند
سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره حکم حبس ابد بحرین برای هشت نفر به اتهام اقدام تروریستی و ارتباط با ایران گفت: این خبر را شنیده‌ام. مشکلات انباشت شده‌ای که در بحرین با آن شاهد هستیم به خاطر سرکوب‌ها و برخوردهای فوق العاده امنیتی که با اتباع بحرینی صورت می‌گیرد، با چنین احکامی بر آن سرپوش گذاشته نمی‌شود. راه‌حل انشقاق‌های بسیار جدی که در داخل بحرین به خاطر برخی سرکوب‌ها و دخالت‌های طرفهای خارجی متاسفانه شاهد آن هستیم، از مسیر این احکام ساختگی نمی‌گذرد.
وی تصریح کرد: اینکه دولت بحرین هر چه زودتر با ملت خود آشتی و حقوق اکثریت را در نظر بگیرد برای دولت بحرین بهتر خواهد بود.
* ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست
خطیب‌زاده در پاسخ به سوال دیگر درباره اظهارات «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی دولت بایدن که عنوان کرده برنامه موشکی ایران پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و به طرز قابل توجهی به سمت سلاح هسته‌ای نزدیک شده و ایران را به حمایت از تروریسم متهم کرده است، اظهار داشت: ما برای گفته‌های افراد تا موقعی که اقدامی نبینیم، فعلا اهمیت ویژه‌ای قائل نخواهیم شد. چه آنهایی که مثبت و چه آنهایی که تعهدی می‌دهند و چه حرف‌های دیگر. زیاد صحبت از مقامات آمریکایی له و علیه برجام و همکاری ذیل برجام شنیده‌ایم. تا آن روز منتظر می‌مانیم اقدامات دولت آمریکا را شاهد باشیم.
وی تصریح کرد: ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست و آن هم برخاسته از اعتقادات ما در خصوص سلاح‌های کشتار جمعی و هم مبتنی بر فتوای رهبری و هم راستی آزمایی‌هایی است که آژانس انجام داده و هم گزارش‌های ادواری منتشر می‌شود، تمامی اقدامات ایران با اطلاع آژانس و ذیل نظارت آژانس و در چارچوب راستی آزمایی‌های آژانس صورت گرفته است.
وی گفت: در مورد اقدامات آمریکا در منطقه فکر می‌کنم بهتر است دست از فرافکنی بردارند چهار سال پر از شر را دولت آمریکا در منطقه و جهان داشته و بهتر است با این اظهارات این چنینی این تعبیرها را درست نکنند که ما ادامه سیاست‌ها و کردنگشی ها را خواهیم دید.منتظر خواهیم بود اقدامات آمریکا به چه سمت خواهد رفت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: توصیه ما به آمریکا این است از چهار سال مقاومت ایران و شکست حداکثری ترامپ دست بگیرند و به مسیر درست تعامل برگردند.
*ما اهل تهدید نیستیم ولی هر جا لازم بوده پاسخ لازم را داده‌ایم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره تهدیدات رژیم صهیونیستی گفت: تهدیدات اسرائیل هر زمان در نقطه ضعف و حضیض بیشتر قرار می‌گیرد این تهدیدات بیشتر می‌شود و تهدیداتشان بچه‌دارتر و خنده‌دار تر می‌شود.
وی افزود: خودشان بهتر می‌دانند باید مراقب آسمان و مرزهای خودشان باشند. ما اهل تهدید نیستیم و اهل این هستیم که پاسخ به موقع و به جا بدهیم و بدون هیاهو هر زمان لازم بوده پاسخ داده‌ایم.
* زندانیان ایرانی در خارج از کشور
وی درباره حضور ۴۰۰ زندانی ایرانی در سلیمانیه و یا ایرانیان زندانی در مالزی نیز گفت: یکی از دغدغه‌های ما همواره ایرانیان مقیم خارج از کشور بوده است. اگر جرمی را مرتکب شده و ورود غیرقانونی داشتند یا به کشور بازگردانیم یا مقدمات آزادی آنها را فراهم کنیم. در مورد هر کشوری وضعیت زندانیان متفاوت است. دولت مالزی مراودات و دسترسی‌های کنسولی داشتیم. بازگشت اتباع ایرانی از کشورهای مختلف براساس حق انتخاب است و ما سعی کردیم مسیر را تسهیل کنیم. در مورد زندانیان در کشورهای همسایه، عراق و اقلیم کردستان براساس احکام دادگاه و ورود غیرقانونی و مسائل مشابه در زندان هستند و هر کدام را سرکنسولگری‌های ما درسلیمانیه و اربیل و... پیگیری کردند.
خطیب‌زاده اضافه کرد: ما از شرایط برخی زندانیان اصلا رضایت نداریم و به دولت‌های محلی گفته‌ایم و به صورت جدی کنسولگری‌های ما با آنها در ارتباط هستند و بسیاری را آزاد کردیم. ما در چارچوب معاضدت‌های قضایی بسیاری از این اقدامات را می‌توانیم انجام دهیم. امیدواریم با رعایت اتباع ایرانی شاهد کاهش این موارد باشیم.
فارس