العالم ـ ایران ـ سیاسی
سعید خطیب‌زاده صبح دوشنبه در ابتدای نشست هفتگی خود با خبرنگاران که به صورت مجازی برگزار شد، با تسلیت شهادت مولای متقیان علی (ع) گفت: دوشنبه گذشته در ادامه سفر منطقه‌ای ظریف، او گفت‌وگوهای خود را در بغداد و بعد در عمان و کویت ادامه داد. در هر سه کشور، با مقام‌های این کشورها درباره مسائل منطقه‌ای، دوجانبه، منطقه و جهان اسلام انجام شد. سفر منطقه‌ای موفقی بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه کمیسیون فصلی برجام ادامه نشست‌های خود را داشت که روز شنبه پایان یافت، افزود: هیات‌ها برای برخی مشورت‌ها به پایتخت‌ها برگشتند و در حال رایزنی هستند. روز چهارشنبه نیز من در کمیته اطلاعات مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کردم که درباره کارزارهای ضد اطلاعاتی و انحصار در فضای مجازی صحبت کردم. همچنین کمیسیون مشترک برجام روز جمعه کارش را ادامه می‌دهد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره خبر منتشر شده مبنی بر تبادل زندانی بین ایران و آمریکا گفت: زندانیان یک موضوع انسانی بوده و هست و همواره در دستورکار ایران بوده و جدا از گفت‌وگوها و مسیرهای دیگری که در حوزه برجام و دیگر مسیرها بوده پیگیری شده است. همچنان در دست پیگیری است. این گزارش ها از منابع آگاه تأیید نمی‌شود همانطور که قبلا هم گفته شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره هفت میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در جریان مذاکرات وین آزاد شود نیز گفت: سیاست ما همان سیاستی است که همیشه گفتیم و همه اینها باید در یک جا آزاد شوند.
وی درباره مناسبات ایران و عربستان نیز گفت: تغییر لحن و تغییر گفتمان قطعا به کاهش تنش‌ها کمک زیادی خواهد کرد و زمانی که به تغییر رفتار منتهی نشود نتیجه عملی نخواهد داشت. آمادگی گفت‌وگوها را در هر سطح با عربستان داشته و داریم. منطقه و ملت‌های دو کشور نتیجه و ثمره این گفت‌وگوها را خواهند دید.
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین گفت: وزارت خارجه ماموریت محور است. در وین در همین چارچوب حرکت شده است. در وین هر سه کارگروه کارهای جدی را انجام دادند و دو متن به صورت اولیه داریم هم در قسمت هسته‌ای و هم رفع تحریم‌ها. وقتی متون به مرحله نگارش می‌رسد یک مقداری دقت می‌خواهد و براساس دقت جلو می‌رویم. تعجیل نداریم و اجازه نخواهیم داد گفت‌وگوها در چارچوب کمیسیون برجام فرسایشی شود. برجام نه یک کلمه بیش و نه کم باید اجرایی شود. در کمیسیون مشترک برای همه شرکا روشن کردیم و در هر دو حوزه در همین مسیر در حال حرکت هستیم.
وی درباره اظهارات انگلیسی‌ها در باره مباحث حقوقی با تهران در خصوص مسیر آزادی خانم نازنین زاغری نیز گفت: گفت‌وگوهای حقوقی بین ما و انگلیس در این خصوص در جریان نیست. قوه قضاییه باید در خصوص پرونده و موضوع اظهارنظر کند. دولت انگلیس در موضوعات مختلف نظراتش را به ما اعلام کرده و ما هم پاسخ‌های شفاف و روشن را داده‌ایم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس درباره اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه بایدن در دیدار با رئیس موساد گفته که واشنگتن تا بازگشت به برجام راه درازی در پیش دارد، تصریح کرد: من درباره اظهارات نقل شده و آنچه در ملاقات‌ها عنوان می‌شود اظهار نظر نمی‌کنم سیاست قطعی ایران بازگشت همه جانبه آمریکا به تعهداتش ذیل قطعنامه و با دقت و کلمه به کلمه است و نه عجله داریم و نه در بازی فرسایشی وارد می‌شویم. این بازگشت باید یک جا قطعی و قابل راستی آزمایی باشد. آنچه تدوین می‌شود و قدم‌هایی که برای آمریکا نگاشته می‌شود باید با دقت باشد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره دارایی‌های ایران در خارج از کشور از جمله کره جنوبی گفت: مبالغ ایران در دیگر کشورها باید در اختیار ایران قرار بگیرد چه در کره جنوبی و دیگر کشورها یک امر کاملا قطعی است و دو مسیر متفاوت از هم را طی می‌کند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره پیگیری‌ها در خصوص دو شهروند ایرانی در ترکیه نیز گفت: با دوستان در آنکارا در ارتباط هستیم مرزبانان در ارتباط هستند و این موضوع بین ایران و ترکیه در جریان است و امیدوارم ابعاد این موضوع هر چه زودتر روشن شود.
نگرانی ایران از وقایع افغانستان/ مساعی تهران برای صلح و ثبات افغانستان
خطیب‌زاده درباره تحولات افغانستان نیز گفت: تحولات افغانستان را با دقت در حال پیگیری هستیم و با کنشگران منطقه‌ای در حال رایزنی هستیم. آنچه در افغانستان در حال رخ دادن است ما را نگران کرده است و برای صلح و ثبات افغانستان همه مساعی خود را انجام دادیم و هم با دولت افغانستان و گروه‌های دیگر در ارتباط هستیم.
وی همچنین گفت که درباره شرکت در اجلاس استانبول در زمان خودش به آن خواهیم پرداخت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی، سفرهای ظریف در حوزه خلیج فارس را در چارچوب دیپلماسی رمضان برشمرد.
خطیب‌زاده درباره تحریم‌های آمریکا که باید برداشته شود عنوان کرد: ۴۲ سال است ایران را تحریم کرده و آنچه برای ما مهم است همه تحریم‌هایی که در دوران ترامپ اعمال و برچسب‌های آن عوض شد، همه باید یک جا و قابل راستی آزمایی برداشته شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی عنوان کرد: بدهی دولت انگلیس به ایران یک بدهی چند دهه‌ای است که به دلایل واهی هنوز پرداخت نشده است.
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: تمامی تحریم‌های اعمال باز اعمال و تغییر برچسب داده شده باید برداشته شود. طرفین موفق شدند به فهم مشترکی در بسیاری از حوزه‌ها برسند و در حوزه تحریم اشخاص و لیست‌های تعیین شده قبلی آمریکا از اشخاص، اختلاف نظرات جدی وجود دارد و باید در همان مسیر به گفت‌وگوهایمان در چارچوب کمیسیون مشترک برجام ادامه دهیم. آن چه می‌گوییم هم بر مبنای برجام و هم انتفاع حقوقی ایران از برجام است.
خطیب‌زاده همچنین گفت: پیشرفت‌ها قابل توجه بوده ولی در برخی حوزه‌ها کند پیش رفته‌ایم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره تحریم‌ها خاطرنشان کرد: موضع وزارت خارجه درباره تحریم‌ها موضع نظام است. باید تمامی تعهدات طرفین در برجام اجرایی شود و هر چه مغایر آن است باید ابتدا توسط آمریکا پس از راستی آزمایی و بعد هم ایران به عقب باز خواهد گشت.
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: رفع تحریم‌های بانکی و نفتی و ... جزو بدیهیات قطعی است و آنچه درباره آن گفت‌وگو می‌شود درباره برخی موضوعات اختلافی است. به جایی رسیده‌ایم که می‌توانیم بگوییم به یکی دو متن رسیده‌ایم. از نظر ما همه تحریم‌هایی که ترامپ اعمال کرده مرتبط با برجام است و این استدلال را قبول نداریم که برخی از آنها نیست. همه آنها با هدف از بین بردن برجام بوده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره آسیب‌هایی که ایران بعد از خروج آمریکا از برجام وارد کرد، نیز گفت: الان در حال تمرکز در خصوص چگونگی بازگشت آمریکا به همه تعهداتش هستیم و قطعا موضوعات بسیار زیادی در کمیسیون در صورت بازگشت آمریکا به برجام وجود خواهد داشت و خسارات هم قطعا یکی از آنها خواهد بود.
وی درباره سفر ظریف به عراق و بحث دارایی‌ها ایران نیز اظهار داشت: بر این عدد و رقم‌ها که گفته می‌شود زیاد پافشاری نکنید. آنچه صحبت می‌کنیم دسترسی ایران به همه منابعش است که در چارچوب برجام حتما باید رخ دهد.
خطیب‌زاده ادامه داد: سفر ظریف به عراق در چارچوب سفرش به منطقه بوده است. آنچه پیام سفر ظریف بود این بود که همسایگان همیشه اولویت ما هستند. برای ایران منطقه اولویت اصلی است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر ظریف به عمان و دیدار و گفت‌وگو با محمد عبدالسلام نیز اظهار داشت: ما نگران تحولات یمن هستیم و در بدترین وضعیت انسانی قرار دارد و آنچه در مأرب اتفاق می‌افتد جدا از تحولات یمن نیست. اگر اراده جدی برای پایان دادن به این وضعیت اسفبار انسانی است باید رفع محاصره همزمان با آتش بس سراسری در یمن رخ دهد و دسترسی‌های انسانی فراهم و گفت‌وگوهای یمنی تسهیل شود.
وی اظهار داشت: ملاقاتی که در عمان انجام شد در همین مسیر بود.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی نیز گفت: گزارش‌های پراکنده مبنای تحلیل شما قرار نگیرد آنچه موضع قطعی ایران است این است که تمامی تحریم‌ها باید لغو شود و همه نتایجی که تا امروز حاصل شده در همین چارچوب بوده است. یکسری اختلافات درباره برخی اشخاص، افراد و لیست‌ها است. آنچه در برجام نوشته شده ملاک عمل ما خواهد بود و با سیاست داخلی آمریکا نه کاری داریم.
وی گفت: تمامی تعهدات آمریکا را دولت آمریکا باید عینا اجرایی کند و اینکه چگونه اجرایی می‌کند به خود این کشور برمی‌گردد. آمریکا ثابت کرده به هیچ معاهده و تعهدی در دوران ترامپ نشان داد مثل موشک‌های میان برد و آب و هوای پاریس می‌تواند پایبند نباشد و خارج شود. برای ما اجرای تعهدات قابل راستی آزمایی شدن مهم است.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه به نظر می‌رسد آمریکا برای فریبکاری در آستانه انتخابات در ایران اقدام به رفع نمایشی و ... برخی محدودیت‌ها می‌کند و اینکه چه تضمینی وجود دارد که آمریکا مجدد فرصت سوزی نکند و به تعهداتش عمل کند؟ اظهار داشت: ما اساسا هیچ وقت گفت‌وگوهایمان را براساس اعتماد به طرف مقابل نچیدیم. اتفاقا برجام به دلیل بی اعتمادی بسیار زیاد بین دو طرف نوشته شده است. ارتباط آن به انتخابات و ربط دادن آن هم، مسیر انحرافی است.
وی اضافه کرد: تحریم‌ها باید عینا و قطعا از سر این ملت برداشته شود و اگر یک ساعت زودتر بشود این کار را در مسیر درستش انجام داد، ما حتما نباید تعلل کنیم. اینکه در پایان یا آغاز این دولت باشد، همانطور که مقام معظم رهبری به درستی اشاره فرمودند اینها موضوعاتی نیست که به مجریان مرتبط باشد.
خطیب‌زاده ادامه داد: مجریان از جمله وزارت امور خارجه به عنوان دستگاه حاکمیتی، ماموریت محور است و براساس ماموریتش جلو می‌رود. آنچه در برجام نوشته شده، باید طابق النعل بالنعل نهایی شود و در آن صورت ما هم اقدامات کاهشی خود را متوقف می‌کنیم.
موضع وزارت امور خارجه موضع نظام است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اظهارات برخی نمایندگان مجلس مبنی بر اینکه در مذاکرات وین نمایندگان ایران با موضوع لغو تحریم‌های پسابرجامی موافقت کرده‌اند و این در حالی است که براساس موضع نظام همه تحریم‌ها باید لغو شود، نیز بیان کرد: موضع وزارت امور خارجه موضع نظام است. موضع نظام رفع همه تحریم‌هایی است که در دوران رئیس جمهور قبلی آمریکا و بعد از اجرایی شدن برجام به انحای مختلف بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: باید تمامی تعهدات طرفین عینا در برجام اجرایی شود و هر چه مغایر آن است باید ابتدا توسط آمریکا پس از راستی آزمایی صورت بگیرد و بعد هم ایران اقدامات خودش را برگشت خواهد داد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه اظهارات میخائیل اولیانوف مبنی بر حصول توافق در وین در سه هفته آتی نیز اظهار داشت: در خصوص اینکه چند روز باقی مانده و باقی خواهد ماند اظهارنظر خاصی نمی‌کنیم. اگر آمریکا قاطعانه می‌پذیرفت که به صورت راستی آزمایی شده، تعهداتش را انجام دهد حتی شاید ماه قبل یا اوایل این ماه ممکن بود این اتفاق بیفتد. تعجیلی نداریم. ولی معتقدیم آمریکا هم می‌داند ایران هرگاه احساس کند این گفت‌وگوها وارد فاز گفت‌وگو برای گفت‌وگو شده یا فرسایشی می‌شود، ادامه نخواهد داد.
طلب میلیاردی ایران از عراق
وی درباره سفر ظریف به عراق و بحث دارایی‌ها ایران در این کشور و هفت میلیارد دلاری که گفته شده آیا اموال بلوکه شده ایران جزو آن است؟ نیز اظهار داشت: بر این عدد و رقم‌ها که گفته می‌شود زیاد پافشاری نکنید. آنچه صحبت می‌کنیم، دسترسی ایران به همه منابعش است که در چارچوب برجام حتما باید اتفاق بیفتد.
خطیب‌زاده ادامه داد: سفر ظریف به عراق، در ادامه سفرش به منطقه بوده است. دو مسیر موازی با هم در جریان است، یکی مسیر گفت‌وگوها با همسایگان و یکی مسیر گفت‌وگوها در وین. با دو موضوع و هدف متفاوت ولی مرتبط با هم و اینکه منطقه باید به شرایط آرامش و عادی سازی برگردد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: آنچه پیام سفر ظریف بود این بود که همسایگان همیشه اولویت ما هستند. مثل ۲۰۱۵ که توافق هسته‌ای حاصل شد و آقای ظریف اولین مطلبی که نوشتند در روزنامه منطقه‌ای درباره گفت‌وگوهای منطقه‌ای بود و الان هم این پیام وجود دارد که برای ایران منطقه اولویت اصلی است.
اتفاقات مأرب جدا از کلیت تحولات یمن نیست
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر ظریف به عمان و دیدار و گفت‌وگو با محمد عبدالسلام و همزمانی آن با تمایل ریاض برای از سرگیری روابط با تهران و اینکه گفته می‌شود در گفت‌وگوی ظریف و عبدالسلام درباره مأرب و برجام گفت‌وگو شده است نیز اظهار داشت: ما واقعا نگران تحولات یمن هستیم و این کشور در یکی از بدترین وضعیت‌های انسانی قرار دارد و آنچه در مأرب اتفاق می‌افتد، جدا از کلیت تحولات یمن نیست.
خطیب‌زاده ادامه داد: هم آقای گریفیتس نماینده سازمان ملل در امور یمن و هم کنشگران دیگر می‌دانند که موضوع مأرب را باید در چارچوب تحولات کلی یمن دید. اگر اراده جدی برای پایان دادن به این وضعیت اسفبار انسانی وجود دارد، برادران و خواهران ما در یمن در سخت‌ترین روزهای خود به سر می‌برند، باید رفع محاصره همزمان با آتش بس سراسری در یمن رخ دهد و دسترسی‌های انسانی فراهم شود و گفت‌وگوهای درون یمنی تسهیل شود تا یک دولت فراگیر داشته باشیم.
وی اظهار داشت: قطعا دولت نجات ملی یمن نه تنها از این مسیر حمایت کرده بلکه نقش موثری در تعریف این مسیر داشته است و ملاقاتی که در عمان انجام شد نیز در همین مسیر بود.
وی درباره معرفی یک نماینده از سوی سازمان ملل برای برنامه هسته‌ای ایران نیز اظهار داشت: نمی‌دانم این سؤال از کجا آمده است. ولی موضوع پرونده هسته‌ای ایران موضوعی است بین ایران و در حال حاضر ۱+۴ و اگر آمریکا به تعهداتش برگردد ۱+۵ و همانقدر که موضوعات منطقه‌ای به کشورهای فرامنطقه‌ای مرتبط نمی‌شود و مربوط نیست، موضوع هسته‌ای هم صرفا بین ایران و همین کشورهاست.
اجرای تعهدات قابل راستی آزمایی آمریکا برای ما مهم است نه سیاست داخلی آن
وی تصریح کرد: آنچه در برجام نوشته شده، ملاک عمل ما خواهد بود و با سیاست داخلی آمریکا نه کاری داریم و نه فکر می‌کنیم آمریکا باید انتظار داشته باشد کسی کار داشته باشد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی گفت: تمامی تعهدات آمریکا را دولت آمریکا باید عینا اجرایی کند و اینکه چگونه اجرایی می‌کند به خود این کشور برمی‌گردد.
خطیب‌زاده افزود: آمریکا ثابت کرده و در دوران ترامپ حداقل نشان داد که می‌تواند به هیچ معاهده و تعهدی مثل موشک‌های میان برد و آب و هوای پاریس پایبند نباشد و از آنها خارج شود. برای ما اجرای تعهدات قابل راستی آزمایی شدن، مهم است.