العالم - مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنفرانس خبری بعد از جلسه امروز (دوشنبه) شورای حکام گفت انتظار پیشرفت در خصوص مسائل پادمانی درباره ایران را داشته اما انتظاراتش برآورده نشده است.
وی با اشاره به جلساتی که در این خصوص برگزار شده، ادعا کرد: دولت ایران همواره عنوان کرده که مشارکت و همکاری خواهد کرد و پاسخ خواهد داد، اما این کار را نکرده است. امیدوارم این تغییر کند اما تا الان که صحبت می‌کنیم هیچ پیشرفت ملموسی در خصوص هیچ یک از این مسائل (پادمانی) نداشتیم.
گروسی در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات جاری در وین برای احیای برجام گفت: در خصوص این که ایران، آژانس و اعضای برجام چطور با مسائل گذشته برخورد کنند، گمانه‌زنی زیادی وجود دارد. در این خصوص مسئله اعتماد اهمیت دارد. برای من مسیر به سمت اعتماد از اطلاعات، شفاف‌سازی، بازرسی و شفافیت کامل می‌گذرد. فکر می‌کنم باید یک تمایز واضح قائل شویم بین مذاکرات که خیلی مهم است و در جریان است و کشورها در حال بررسی احتمال بازگشت و زمان بازگشت به برجام هستند و دیگری تعهدات ایران به آژانس است. ما در تلاش برای مشخص کردن این تمایز هستیم.
وی افزود: آژانس در مرکز روند بازرسی و تایید قرار دارد. ذاتاً با مذاکرات به عنوان وظیفه پادمانی خود مرتبط است و مورد مشورت قرار می‌گیرد.
مدیرکل آژانس درباره گفته برخی دیپلمات‌ها در این خصوص که شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نخواهد کرد، اظهار داشت: وظیفه من این است که به شورای حکام گزارش کنم و دقیقا بگویم چه اتفاقی در حال رخ دادن است. ما اطلاعات را در اختیار اعضای شورا قرار می‌دهیم و بعد آن‌ها نتیجه‌گیری می‌کنند و تصمیم با آن‌هاست که قطعنامه بدهند یا گفت‌وگو کنند و یا به هر روشی که مناسب می‌دانند رسیدگی کنند.
گروسی سپس در پاسخ به سوالی درباره نامه «علی‌اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به وی گفت: اهمیت این نامه به خودی خود مشخص است، او معاون رئیس‌جمهور ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی این کشور است، پس بیش از این نمی‌توانست معتبر و مهم باشد. ایران به ما نمی‌گوید که نمی‌خواهد همکاری یا گفت‌وگو کند و خیلی مهم است که دکتر صالحی این را تکرار می‌کند. از این مسئله استقبال می‌کنم، اما در عین حال، گفت‌وگو باید به نتیجه ختم شود. مشارکت باید پیش‌زمینه چیزی باشد و آن چیز شفاف‌سازی در خصوص مسائلی است که ما روی میز قرار داده‌ایم. بنابراین امیدوارم این حسن نیت‌ها با ادله ثابت شود.
وی در ادامه در خصوص روند مذاکرات برجام گفت: برداشتم این است که آن‌ها (مذاکره‌کنندگان در وین) در حال حرکت به سمت مرحله‌ای تعیین کننده در این گفت‌وگوها هستند و آژانس برای حمایت از آن‌ها حضور خواهد داشت، همانطور که تمام این مدت حضور داشته است.
رافائل گروسی در پاسخ به سوالی در خصوص این که «آیا اقدامات شورای حکام در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران برای اعمال فشار به این کشور کفایت می‌کند؟» این مسئله را جدی خواند و ضمن اذعان به پیشرفته بودن برنامه هسته‌ای ایران، مدعی شد: با کشوری طرف هستیم که برنامه بسیار پیشرفته و جاه‌طلبانه‌ای دارد و غنی سازی را در سطحی بسیار بالا، بسیار نزدیک به سطح توان ساخت سلاح انجام می‌دهد. بنابراین ما باید نسبت به این واقعیت هوشیار باشیم. و این در پس نگرانی من قرار دارد. البته شورای حکام یک سال قبل نگرانی من را منعکس کرد. این بار به خودشان بستگی دارد. بگذاریم کاری که مناسب می‌دانند را انجام دهند.
مدیرکل آژانس در خصوص احتمال تمدید تفاهم‌نامه فنی دوجانبه با ایران گفت: فکر می‌کنم همانطور که دیده‌اید به شکلی فزاینده (تمدید تفاهم‌نامه) سخت‌تر شده است. مکالمه طولانی داشتیم و زمان زیادی برد تا (با ایران) به تفاهم در این خصوص رسیدیم. تفاهم‌نامه‌ای که شامل برخی تصمیمات است و بیانیه مشترک یا توافق نیست و من این فضا را در حال محدود شدن می‌بینم. نمی‌خواهم پیش‌بینی کنم و نمی‌دانم تا چند هفته دیگر کجا ایستاده‌ایم. زمان (تا پایان مهلت تفاهم) بسیار کوتاه است و وقتی به آن نقطه برسیم، بعد باید کاری در این خصوص انجام دهیم.
وی افزود: امیدوارم که از طریق توافقی وسیع‌تر که اکنون روی آن در حال کار کردن (در وین) هستند یا برخی طرق دیگر، شاهد ادامه محدودیت فعالیت‌های خود (در ایران) یا ظرفیت‌های بازرسی آژانس نباشیم. زیرا آنچه در جریان است جدی است، باید به آن آگاه باشیم.
رافائل گروسی پیش از این کنفرانس خبری، در جلسه آغازین شورای حکام، ادعاها درباره مسائل پادمانی مرتبط با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را تکرار کرده بود.
وی طی اظهاراتی در آغاز جلسه امروز گفت: «نبود پیشرفت برای شفاف‌سازی درخصوص سوالات آژانس حول صحت و کامل‌بودن اعلامیه‌های پادمانی ایران، بر توانایی آژانس اتمی برای مطمئن‌شدن از ذات صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، تأثیر جدی می‌گذارد».
شبکه «بی بی سی» نیز در این خصوص گزارش کرد که شورای حکام جلسه فصلی مفصل خود که از امروز (دوشنبه) تا روز جمعه (۲۱ خردادماه) ادامه دارد و برنامه هسته‌ای ایران، یکی از دستورکارهای آن است، آغاز کرد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته (۱۰ خردادماه)، دو گزارش فصلی خود را برای ارائه به نشست این هفته شورای حکام آژانس منتشر کرد که یکی از آن گزارش‌ها مربوط به راستی آزمایی اجرای برجام در ایران می‌شد و گزارش دیگر نیز درباره چند موضوع باقیمانده پادمانی که مورد اختلاف ایران و آژانس بود.
جلسه امروز شورای حکام پشت درهای بسته برگزار می‌شود و آن طور که در برخی گزارش‌ها آمده است، برخی از ۳۵ عضو این شورا به واسطه شیوع بیماری کرونا، از طریق ویدئوکنفرانس در نشست این هفته حاضر هستند.
نشست شورای حکام در حالی آغاز شده است که منابع خبری به رویترز اعلام کرده‌اند که انگلیس، فرانسه، آلمان و ایالات متحده آمریکا به دنبال صدور قطعنامه علیه ایران در نشست هفته آینده شورای حکام آژانس اتمی نیستند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید فصلی خود درباره اجرای توافق هسته‌ای ایران مدعی شده بود که این گفت‌وگوها نتیجه‌بخش نبوده و ایران از ارائه توضیحات لازم درباره ذرات اورانیوم کشف‌شده در چند سایت این کشور خودداری کرده است. این گزارش، روز ۳۱ مه (۱۰ خردادماه) در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت.