تشدید بحران قبرس ـ ترکیه و بی توجهی جامعه جهانی

تشدید بحران قبرس ـ ترکیه و بی توجهی جامعه جهانی
پنج‌شنبه 31 تير 1400 - 14:10

تلاش برای رسمیت بخشیدن به "جمهوری تُرک قبرس" از سوی جامعه جهانی، از مهم‌ترین پرونده‌های ترکیه در منطقه شرق مدیترانه است و اخیرا نیز رئیس‌جمهوری ترکیه به گام‌هایی در این راستا اشاره کرد.

العالم- کشکول

رجب طیب اردوغان به نیابت از تُرک‌های قبرس گفت: "اکنون تنها خواست ترک‌های قبرسی در میز مذاکرات بین‌المللی، به رسمیت شناخته شدن حاکمیت دولت آن‌هاست. پیشنهادات غیر از این دیگر ارزش و اعتبار خود را از دست داده است... . تمام تلاش خود را برای به رسمیت شناخته شدن گسترده دولت تُرک قبرس به کار خواهیم برد."

اردوغان این اظهارات را بعد از اقدام ترک‌های قبرس به بازگشایی بخشی از یک شهر متروکه برای اسکان مجدد، موسوم به "واروشا"، مطرح کرد. مقامات قبرس ترک‌نشین در نوامبر 2020 بخش کوچکی از این شهر را برای بازدیدهای روزانه باز کردند و روز سه‌شنبه اعلام کردند بخشی از این شهر با مکانیسمی به کاربری غیرنظامی تغییر می‌کند و در اختیار مردم قرار می‌گیرد تا اموال خود را به طور بالقوه پس گیرند. در حالی‌که بر اساس طرح سازمان ملل برای اتحاد مجدد قبرس که در سال 2004 ارائه شد ناحیه ساحلی واروشا یکی از مناطقی است که باید تحت حاکمیت دولت قبرس به ساکانان یونانی منطقه بازگردانده شود.

هر چند موضوع قبرس به‌ویژه از زمان مداخله ترکیه در بخش شمالی جزیره قبرس- از 47 سال پیش- در صدر بحث‌های ژئوپلیتیکی پیرامون شرق مدیترانه قرار گرفته، ولی جامعه جهانی توجه چندانی به این پرونده نمی‌کند و از محور توجهات شورای امنیت سازمان ملل و طرف‌های ذی‌نفوذ در پرونده قبرس، یعنی ترکیه، قبرس، یونان و انگلیس، خارج شده است.

بازی انرژی منطقه‌ای

بر کسی پوشیده نیست که قبرس یونان در دو نوبت طی سال‌های 2011 و 2018 اقدام به اکتشاف گاز کرد و متعاقب این امر، مذاکرات حل و فصل قبرس با نظارت سازمان ملل در سال 2017 متوقف شد و لذا، ترکیه تصمیم گرفت نقش بزرگ‌تر و جدی‌تری در بازی انرژی منطقه‌ای ایفا کند و به اکتشاف ذخایر گازی در شرق مدیترانه روی آورده که البته بسیاری از این ذخایر هنوز کشف نشده‌اند و حجم واقعی آنها در حال ارزیابی است.

در 8 فوریه 2018، شرکت ایتالیایی "Eni" و شرکت فرانسوی "Totatl" از اکتشاف جدید گاز در منطقه "کالیپسو" در سواحل قبرس خبر دادند. این اکتشافات باعث جلب توجه کشورهای اروپایی شد که به دنبال گزینه‌های جایگزین برای واردات گاز روسیه باشند.

هشدارهای دوجانبه

یک هفته پیش، "خلوصی آکار" وزیر دفاع ترکیه به همتای یونانی خود هشدار داد از "اظهارات و اقدامات تحریک‌آمیز" دست بردارد. این وزیر یونانی پیشتر گفته بود که "اقدامات ترکیه نقض قوانین بین‌المللی تلقی می‌شود و ثبات و امنیت سرتاسر منطقه را به خطر می‌اندازد."

هشدارهای دوجانبه یونان و ترکیه بی‌سابقه نیست. همچنانکه رجب طیب اردوغان گفته است یونان، قبرس و شرکت‌های خارجی با ادامه اکتشاف گاز در سواحل قبرس "حاکمیت ترکیه" را نقض می‌کنند. اردوغان همچنین هشدار داد که کشورش از مداخله نظامی دریغ نخواهد کرد.

واقعیت آن است که اکتشاف بیش از حدِ میادین گازی در شرق دریای مدیترانه می‌تواند به تنش‌های موجود در منطقه دامن بزند و رقابت‌ بر سر تصاحب منابع طبیعی را تشدید کند.

پربیننده ترین خبرها