العالم - ایران
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بعدازظهر امروز (چهارشنبه) پس از برگزاری دومین نشست کشورهای همسایه افغانستان به اضافه روسیه در تهران در نشستی خبری با حضور رسانه‌های داخلی و خارجی به تشریح نشست مذکور پرداخت و به سؤالات خبرنگاران درباره آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پاسخ داد.
وزیر امور خارجه در ابتدا با اشاره به برگزاری نشست تهران درباره افغانستان گفت: بیانیه پایانی ۵ امروز به وقت تهران در پایتخت‌ها منتشر می‌شود. در بیانیه پایانی، فقط نظرات جمهوری اسلامی ایران نمی‌آید و همسایگان دیگر هم هستند. بعضا نظراتی دارند که با نظرات ما کاملا تطبیق ندارد و بیانیه پایانی طیفی از موضوعاتی است که نسبتا مواضع مشترک ما را بیان می‌کند.
* تأکید کردیم که باید دولت فراگیر در افغانستان با مشارکت همه اقوام تشکیل شود
رئیس دستگاه دیپلماسی درباره مهمترین دستاورد نشست تهران و نتایج آن اضافه کرد: نشست همسایگان افغانستان در تهران با حضور چهار وزیر به شکل فیزیکی و دو وزیر به صورت مجازی یک اتفاق مهم و دارای پیام است.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: مهمترین مسئله و نکته مورد توجه در این اجلاس، تمرکز بر راه حل سیاسی در افغانستان بود. ما در جلسه بسته خود بحث کرده و تأکید کردیم که باید دولت فراگیر در افغانستان با مشارکت همه اقوام تشکیل شود. تأکید بر اینکه مشروعیت بین‌المللی بدون مقبولیت داخلی راه به جایی نمی‌برد و همه کشورهای همسایه تلاش کنند برای رسیدن به دولت و حکومت فراگیر در افغانستان، همه طرف‌ها را تشویق کنند. در عین حال همه ما نگرانی‌های مشترک داشتیم که بخش‌هایی از آن در بیانیه پایانی آمده است از جمله وضعیت رعایت حقوق بشر و وضعیت زنان در افغانستان، نگرانی از گسترش تروریسم و تحرکات داعش، نگرانی از تشدید فقر، آوارگی و گسترش قاچاق مواد مخدر در افغانستان و نگرانی از امنیت مرزها و نگرانی از موج آوارگان.
امیرعبداللهیان ادامه داد: همه تاکید داریم که کشورهای همسایه و جامعه جهانی باید کمک کنند به مردم افغانستان و کمک کنند که هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان دیگر اقوام را در حکومت سهیم کنند و همه افغان‌ها در کنار هم و با وحدت ملی در کشورشان از این مرحله سختی که ۲۰ سال اشغال و جنگ افروزی آمریکا و متحدانش در افغانستان ایجاد کرده، خارج شوند.
* در سطح امنیتی با هیات حاکمه سرپرستی در افغانستان تماس و گفتگو داریم
وزیر خارجه در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات ایران با طالبان و تضمین برای امنیت مرزها و اینکه آیا جمهوری اسلامی ایران تصمیمی برای به رسمیت شناختن طالبان دارد یا خیر؟ نیز خاطرنشان کرد: ما با همه طرف‌های افغانستانی در تماس هستیم و در سطح امنیتی با هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان تماس و گفت‌وگو داریم.
وی افزود: سفیر ایران در کابل بنا به دعوتی که از وی به عمل آوردند با وزیر خارجه هیات حاکمه سرپرستی افغانستان ملاقات کرد و نگرانی‌های خودمان را از مسیر این تماس‌ها به هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان اعلام کردیم. تدابیر لازم را هم برای مدیریت موج احتمالی ورود آوارگان در فصل سرما به سمت ایران و هم نگرانی درباره امنیت مرزها و احتمالا تشدید قاچاق مواد مخدر و مباحث مرتبط با امنیت مرزها و امنیت ملی را بیان کردیم.
امیرعبداللهیان یادآور شد: در عین حال مسئولان و حاکمان افغانستان را توجه دادیم نسبت به اینکه اقدامات تروریستی در افغانستان نباید باعث به مخاطره افتادن امنیت کشورهای همسایه شود.
* هر فرمتی که به تحقق صلح و ثبات و امنیت در افغانستان و برطرف شدن نگرانی‌های منطقه‌ای کمک کند مثبت و سازنده می‌دانیم
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار صدای افغان با بیان اینکه لاوروف گفته نشست تهران موثر خواهد بود ولی جایگزین نشست مسکو نخواهد بود از امیرعبداللهیان پرسید وجه تمایز نشست تهران چیست و اینکه آیا ایران آمادگی دارد دومین دور نشست گفت‌وگوهای بین الافغانی را در تهران برگزار کند؟ بیان کرد: فرمت مسکو با حضور نمایندگان ویژه کشورهای مختلف در منطقه ما در مسکو شکل گرفت و از طرف ما هم آقای حسن کاظمی قمی نماینده ویژه ایران در امور افغانستان به همراه آقای دکتر موسوی مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه در این نشست شرکت کردند.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: ما هر فرمتی که به تحقق صلح و ثبات و امنیت در افغانستان و برطرف شدن نگرانی‌های منطقه‌ای کمک کند، مثبت و سازنده می‌دانیم. از مسکو برای این ابتکار تشکر می‌کنیم. آقای لاوروف به صورت مجازی با نشست تهران در تماس بود و سخنان ایشان را شنیدیم. فکر می‌کنیم فرمت‌های منطقه‌ای که به دور از مداخلات خارجی و جنگ افروزانه بیگانگان در منطقه هر چه بیشتر تقویت شود، از جمله در قالب همسایگان افغانستان، می‌تواند این پیام را داشته باشد که مسائل منطقه توسط اهل منطقه قابل حل و فصل است.
امیرعبداللهیان بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران همه اقوام و طرف‌های اصلی در افغانستان را تشویق می‌کند به اینکه در تشکیل دولت فراگیر در این کشور مشارکت کنند و به تلاش‌های خود برای تشویق همه طرف‌ها در نیل به این هدف و راه‌حل سیاسی ادامه می‌دهد.
* ما تمام گذرگا‌های مرزی را در سخت‌ترین روزها در افغانستان باز نگهداشتیم
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به خبرنگار طلوع نیوز مبنی بر اینکه در حالی که افغانستان درگیر بحران اقتصادی است، مردم افغانستان از شما توقع دارند و دیدگاه ایران در این زمینه چگونه است؟ و نظر شما درباره داعش در افغانستان چیست؟ گفت: همه تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران از جمله نشست امروز در تهران با نگاه کمک به مردم بزرگ افغانستان شکل گرفته است. ما تمام گذرگا‌ه‌های مرزی خودمان را در این روزهای بحران در ماه‌های اخیر در افغانستان باز نگهداشتیم که هم کمک‌های انساندوستانه ایران و سایر کشورها تسهیل و وارد افغانستان شود و هم اینکه تبادلات مرزی ما متوقف نشود و مردم افغانستان دچار کمبود مواد غذایی و امکانات مورد نیاز بهداشتی و درمانی نشوند.
* در حوزه مبارزه با داعش حتما در بخش امنیتی مشورت‌های لازم را به همه طرف‌های افغانستانی ارائه می‌دهیم
وی افزود: در حوزه مبارزه با داعش حتما ما در بخش امنیتی مشورت‌های لازم را به همه طرف‌های افغانستانی برای موفقیت در مبارزه با تروریسم که به نوعی با امنیت ملی و مرزهای ما مشترک ما می‌تواند ارتباط داشته باشد، انجام می‌دهیم و همکاری خواهیم داشت و مشورت‌های خود را به همه طرف‌ها در افغانستان ارائه خواهیم داد.
* درباره عضویت ناظر اتحادیه اروپا در فرمت اجلاس همسایگان اتفاق نظر وجود نداشت
سخنگوی وزارت خارجه درباره حضور گروههای افغانستانی در نشست همسایگان افغانستان بیان کرد: در جلسه امروز درباره عضویت ناظر اتحادیه اروپا در فرمت اجلاس همسایگان، اتفاق نظر وجود نداشت و برای عضویت هیأت حاکمه سرپرستی طالبان منوط به اینکه همه نمایندگان اقوام اصلی افغانستان در قالب این فرمت مورد توجه قرار بگیرند و در نشست بعدی بتوانند حضور یابند، یک اجماع اولیه حاصل شد، ولی بررسی جزییات بیشتر به نشست کارشناسان ارشد و نمایندگان ویژه افغانستان در کشورهای همسایه که قبل از نشست سوم همسایگان افغانستان که در پکن برگزار خواهد شد، قرار شد آنها بنشینند و این موضوع را با جزییات بیشتر مورد توجه قرار دهند.
وی ادامه داد: اصل ایده‌‌ای که نمایندگان افغانستان در نشست همسایگان به عنوان طرف اصلی که مخاطب قرار می‌گیرند حضور یابند مورد اجماع بود، ولی جزییات، زمان و چگونگی منوط به نشست نمایندگان ویژه افغانستان در کشورهای همسایه است.
* کشورهای همسایه، جامعه جهانی، سازمان ملل و سایر سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بسیجی را برای ارسال کمک‌های انساندوستانه به افغانستان داشته باشند
وزیر خارجه در پاسخ به سؤالی درباره کمک‌های مجامع بین‌المللی به افغانستان گفت: این موضوع جدی در مباحث امروز مطرح شد، به ویژه با توجه به اینکه در افغانستان وارد زمستان و فصل سرما می‌شویم و به ویژه به دلیل اینکه وضعیت اقتصادی آشفته‌ای این کشور دارد و این می‌تواند باعث آشفتگی‌های اجتماعی در این کشور شود و ثبات و امنیت افغانستان را بیش از پیش مورد تهدید قرار دهد.
وی افزود: این وضعیت می‌تواند باعث شود جوانان و مردمی که در افغانستان غم نان دارند به سمت گروههای تروریستی بروند و جذب گروههای تروریستی شوند و تاکید بر این بود هم کشورهای همسایه و هم جامعه جهانی و هم سازمان ملل و سایر سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بسیجی را برای ارسال کمک‌های انساندوستانه به افغانستان داشته باشند، این هم از بعد انسانی مورد توجه حاضران در نشست امروز بود و هم از این منظر که اگر این شرایط مدیریت و کنترل نشود می‌تواند موج جدیدی از آوارگان را در آستانه فصل سرما وارد کشورهای همسایه کند.
* آمریکا را مسئول درد و رنج و آلام دو دهه گذشته مردم افغانستان می‌دانیم
امیرعبداللهیان در پاسخ به سؤال خبرنگار تلویزیون چین نیز درباره حضور دو دهه‌ای آمریکا در افغانستان و برنامه ایران برای بازگشت افغانستان به صلح و ثبات اظهار داشت: آمریکا را مسئول درد و رنج و آلام دو دهه گذشته مردم افغانستان می‌دانیم. جمهوری اسلامی ایران در سطح سیاسی از ایده تشکیل دولت فراگیر حمایت می‌کند.
وی گفت: ما برای تقویت بنیه اقتصادی و وضعیت معیشت مردم در افغانستان تمام امکانات مرزی که به صورت سنتی وجود داشته و روابط تجاری دو کشور را فعال نگهداشتیم و برای تقویت ثبات و امنیت در افغانستان، مسیر گفت‌وگو و نزدیک کردن دیدگاه‌های همه طرف‌های افغانستانی را ادامه می‌دهیم ولی باید بپذیریم طالبان امروز به عنوان یک واقعیت هیأت حاکمه سرپرستی در افغانستان را تشکیل می‌دهد و برخی اقدامات ما باید از این واقعیتی که در صحنه به وجود آمده و از این مسیر دنبال شود و در عین حال اینها را تشویق کنیم برای رسیدن به هدف نهایی که آن هم تشکیل دولت فراگیر است.
* پیشنهاداتی ارائه کردیم برای جلوگیری از تکرار این اقدامات تروریستی
وی در پاسخ به سؤالی درباره انفجارهای اخیر در قندوز و قندهار و اینکه جمهوری اسلامی ایران در خصوص تامین امنیت شیعیان در افغانستان تاکنون چه رایزنی‌هایی را با گروه طالبان صورت داده؟ گفت: ما درباره تامین امنیت همه مردم افغانستان از جمله شیعیانی که مورد حملات تروریستی داعش قرار گرفتند، هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان را مخاطب قرار داده و به مسئولیت آنها اشاره کردیم و حتی پیشنهاداتی ارائه کردیم برای جلوگیری از تکرار چنین جنایاتی علیه نمازگزاران، مسلمانان و از جمله شیعیان در افغانستان.
* تا حدودی موفق شدیم این پیام را از تهران و همسایه افغانستان منتقل کنیم
به گزارش فارس، وزیر خارجه در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه چقدر در نشست امروز ایران توانست به اهداف موردنظرش برسد؟ و چه اقداماتی قرار است صورت بگیرد که هیأت حاکمه افغانستان برای تشکیل دولت فراگیر اقناع شود؟ بیان کرد: نفس برگزاری اجلاس و بیان مواضع جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها در ارسال این پیام که ما توجه ویژه به وضعیت افغانستان و مردم افغانستان و آینده سیاسی این کشور داریم، از جمله اهدافی بود که در این اجلاس دنبال می‌کردیم و فکر می‌کنم تا حدودی موفق شدیم این پیام را از تهران و همسایه افغانستان منتقل کنیم.
وی گفت: برای ما خیلی مهم بود که اختلاف دیدگاه یا فاصله‌ای که در نگاه به وضعیت سیاسی فعلی افغانستان بین کشورهای همسایه افغانستان وجود دارد را کم کنیم و بر نقاط اشتراک تمرکز کرده و تلاش کنیم یک مسیر سیاسی درست را به صورت هماهنگ با استفاده از ظرفیت همه همسایگان و در راستای منافع افغانستان و کشورهای همسایه و از جمله جمهوری اسلامی ایران به پیش ببریم.
وزیر خارجه بیان کرد: ارزیابی همکاران من در جلسه امروز این بود که توقع ما در این حد از این اجلاس نبود و فکر می‌کردیم در همان مقدمات اختلافات باقی خواهیم ماند ولی فکر می‌کنم به جمع بندی خوب رسیدیم و می‌توانیم با صدای بلند پیام این اجلاس را به داخل افغانستان، همسایگان و جامعه جهانی منعکس کنیم.
* قصد نداریم رفت و آمدهای گروسی را به ایران هیجانی کنیم
امیرعبداللهیان در پاسخ به سؤال خبرنگار بلومبرگ درباره سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و برنامه برای ملاقات با وی گفت: ما قصد نداریم رفت و آمدهای آقای گروسی را به ایران هیجانی کنیم و به مسائل طبیعی که در همکاری بین ایران و آژانس وجود دارد، گره بزنیم.
وی اضافه کرد: یک توافق کلی داریم که بین آژانس و سازمان انرژی اتمی شکل می‌گیرد و تاریخ‌هایی برای سفر آقای اسلامی به آژانس و بالعکس سفر آقای گروسی به تهران، توافق می‌شود. اصل اینکه آقای گروسی در آینده به تهران سفر خواهد کرد، قطعی است، ولی فکر می‌کنم ذکر تاریخ و زمان خیلی اهمیت ندارد. بحث‌های فنی است که متناسب با مباحث فنی دنبال می‌شود و رفت و آمدها هم انجام می‌شود.
* نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات شویم
وی در پاسخ به سؤال خبرنگار الجزیره عربی درباره مذاکرات هسته‌ای نیز اظهار داشت: مذاکرات هسته‌ای را از دو هفته پیش در تهران کلید زدیم و گفت‌وگو بین آقای باقری معاون سیاسی وزیر خارجه و آقای انریکه مورا شروع شد و امروز آقای باقری در بروکسل است برای تکمیل آن گفت‌وگوها. ما با آقای انریکه مورا و هماهنگ کننده اتحادیه اروپا درباره این گفت‌وگو می‌کنیم که زمانی وارد مذاکره جدید با ۱+۴ خواهیم شد، چگونه مذاکره و چگونه در مسائل تمرکز کنیم که اولا همه طرف‌ها بدون فوت وقت و در اولین زمان ممکن به تعهدات کامل خودشان در برجام برگردند و ثانیا برگشتن آنها به برجام، آورده خیلی مهمی برای ما در جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.
وزیر خارجه بیان کرد: چگونه همه طرف‌هایی که به تعهداتشان در برجام برمی‌گردند نشان خواهند داد که تحریم‌های ذیل برجام درباره ایران به صورت کامل برداشته خواهد شد.
وی تصریح کرد: ما نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات وین شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم و به زودی پس از ارزیابی از گفت‌وگوهای امروز آقای باقری با آقای مورا و مسئولان اتحادیه اروپا درباره اینکه در چه تاریخی وارد گفت‌وگو و مذاکره با ۱+۴ شویم، تصمیم می‌گیریم. ولی دیر نخواهد بود و بزودی این اتفاق خواهد افتاد و با ۱+۴ گفت‌وگوها را از سر می‌گیریم.
* اکنون از تنش‌های رسانه‌ای با آذربایجان عبور کردیم
وی درباره اظهارات رئیس جمهور آذربایجان مبنی بر اینکه این کشور رابطه ویژه‌ای با اسرائیل ندارد و در واقع این ایران است که باید رفتار خودش را نسبت به آذربایجان تغییر دهد نیز گفت: اینکه مقامی در آذربایجان اعلام کرده بود رابطه‌ای با رژیم جعلی اسرائیل ندارد حتما بخش خوب سوال شماست.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: جمهوری آذربایجان همسایه جمهوری اسلامی ایران است و علیرغم فراز و نشیب‌هایی که در چارچوب تنش‌های رسانه‌ای و عمدتا از سوی دوستان و مقامات آذربایجان بیان شد تماس‌های مستمری را با وزیر خارجه جمهوری آذربایجان داشتیم و فکر می‌کنم اکنون که صحبت می‌کنیم از تنش‌های رسانه‌ای عبور کردیم و رانندگان ترانزیت ما به کشور برگشتند و آخرین توافق ما در خصوص حرکت در مسیر درست همکاری‌ها بود که شاخص‌هایی را برای آن تعریف کردیم و فکر می‌کنم در آن چارچوب روابط ما به دور از تنش تداوم خواهد یافت و مشکلاتی که فراروی دو کشور بود به تدریج از میان برداشته خواهد شد.
وی تصریح کرد: نگاه دولت سیزدهم به همسایگان همکاری جدی است که از آن جمله آذربایجان است که در چارچوب همین سیاست، همکاری‌های مثبت و سازنده دو کشور را مدیریت خواهیم کرد و ان‌شاءالله بتوانیم از ظرفیت‌های موجود دو کشور استفاده کنیم و امیدوارم آنقدر سریع در این مسیر پیش برویم که در نشست ماه آینده سران اکو در عشق آباد، امکان دیدار روسای دو کشور و زمینه این دیدار فراهم شود.
* موضوعات حاشیه‌ای که فرمت ۱+۴ داشته است به طرف مقابل و کشور مقابل برمی‌گردد
به گزارش فارس، وزیر خارجه کشورمان همچنین درباره تاریخ مذاکرات با ۱+۴ هم اظهار داشت: درباره گفت‌وگوهای امروز در بروکسل بعد از اینکه ارزیابی خود را امشب با آقای باقری داشته باشیم، تصمیم می‌گیریم که آیا در بروکسل زمان شروع مذاکره با ۱+۴ را اعلام کنیم، یا در بازگشت ایشان به تهران نیازمند مشورت‌های بیشتر خواهیم بود.
وی افزود: فرمت اصلی که برای ما وجود دارد گفت‌وگو با ۱+۴ است و آن فرمت را دنبال می‌کنیم ولی موضوعات حاشیه‌ای که فرمت ۱+۴ داشته است مسئله‌ای که به طرف مقابل و کشور مقابل برمی‌گردد که چطور به صورت غیرمستقیم بازگشت خود را به برجام و انجام تعهدات کاملش را در این رابطه دنبال کند.
* ما در ایران جدی هستیم
وی درباره پیش بینی هرگونه توافق جدید و بازگشت طرف‌ها به تعهداتشان که سؤال خبرنگار کروات بود نیز اظهار داشت: آن بخشی که به آمریکا برمی‌گردد بایدن باید نشان دهد که اراده جدی برای بازگشت به برجام دارد ما خیلی مشتاق بازگشت آمریکا به برجام به صرف بازگشت نیستیم. مهم این است که نتیجه بازگشت آیا به نفع ایران خواهد بود یا خیر آیا در راستای لغو تحریم‌ها باز خواهد گشت یا در راستای ایجاد محدودیت‌های جدید. ما فرض را بر این گذاشتیم که بایدن حسن نیت دارد و گفتیم اگر بایدن به نشانه حسن نیت خود ۱۰ میلیارد دلار از اموال متعلق به ایران را اجازه دهند آزاد شود، شخصا معتقدم اگر بایدن اراده جدی دارد این اراده را باید به منصه ظهور برساند و بتوانیم باور کنیم که آمریکایی‌ها در لغو تحریم‌ها جدی هستند و آنچه تعیین کننده است میز مذاکره است و هنر مذاکره طرف ایرانی و طرف‌های دیگر در میز مذاکره. آیا به توافق خواهیم رسید بستگی به روند مذاکرات و جدیت طرف‌های مقابل دارد.
وی تصریح کرد: ما در ایران جدی هستیم، اگر همه طرف‌ها به تعهداتشان برگردند ما هم برمی‌گردیم. دولت سیزدهم نتیجه گراست.
* اموال و دارایی‌های مردم افغانستان نزد بانک‌های خارجی در آستانه فصل سرما آزاد شود
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه ایران چه کمک‌هایی از کشورهای همسایه برای مهاجران افغانستانی دریافت کند؟ نیز عنوان کرد: یکی از مهمترین مسائل در نشست بسته این بود که اموال و دارایی‌های مردم افغانستان نزد بانک‌های خارجی در آستانه فصل سرما آزاد شود. سه ماه است کارمندان در افغانستان حقوق نگرفتند و این می‌تواند نابسامانی اجتماعی را در افغانستان رقم بزند. از جمله پیام‌های اجلاس این است که اموال مردم افغانستان به نحوی که در اختیار همه مردم افغانستان قرار بگیرد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤال دیگری گفت: سه کشور اروپایی یک روش ناپسندیده از نظر ما دارند به جای اینکه‌در ظرفیت ملی خود با مقامات ما ملاقات کنند در موضوع ملی تلاش می‌کنند سه سفیر با یک مقام سیاسی ما در وزارت خارجه یا خارج از کشور ملاقات کنند. البته بخش ناپسندیده تر رفتار آنها این است که بیانیه مشترک می‌دهند و گاه اعلام می‌کنند در فلان موضوع به ایران دمارژ دادیم در تهران و در جای دیگر با گفت‌وگوی دوجانبه با هر کدام استقبال می‌کنیم ولی گفتگو با سه کشور اروپایی صرفا در چارچوب ۱+۴ و با حضور چین و روسیه فرمتی معقول و قابل قبول می‌دانیم.
فارس