العالم ـ ایران ـ سیاسی
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدا سالگرد روز دانشجو را گرامی داشت و گفت: روز دانشجو روز برخاستن صدای مستقل دانشجویی در مقابل استبداد و دخالت‌های خارجی است و یادآور نگاه قهرمانانه در مقابل دخالت‌های آمریکا در ایران در سال ۱۳۳۲ است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی پیشاپیش ولادت حضرت زینب (س) و روز پرستار را تبریک گفت.
ماجرای اتفاقات مرزی بین ایران و افغانستان
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره اوضاع افغانستان و اتفاقات رخ داده در مرز ایران و افغانستان و همچنین وضعیت مردم افغانستان اظهار داشت: آنچه در مرزهای ما رخ داد یک اتفاقی بود که ناشی از عدم آشنایی مرزبانان هیأت حاکمه سرپرستی طالبان بود. در مرز مشترک با افغانستان در برخی نقاط دیوارهایی را داریم برای جلوگیری از ورود قاچاقچیان که برخی از این موانع و دیوارها در چند صد متر داخل خاک ایران کشیده شده‌اند. جانب طالبان که مرزبانی را انجام می‌دادند با نقطه صفر مرزی ناآشنا بودند و بر اساس این سوءتفاهم به برخی اتباع ایران آتش گشودند که نیروهای مرزبانی ما مجبور به پاسخ به جا و فوری شدند و بعد از آن دو طرف در ایران و افغانستان تلاش کردند این موضوع به نقطه‌ای برای فهم بیشتر بینجامد.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: در بین دو طرف خطوط ارتباطی مستقیمی را گذاشتیم که اگر مواردی از این دست بود صحبت کنند.
وی بیان کرد: درباره آینده افغانستان باید براساس خواست و اراده مردم این کشور چیده شود. قطعا هیچ دولتی که فراگیر نباشد و بازتاب دهنده ترکیب قومیتی و جمعیتی افغانستان نباشد نمی‌تواند آینده افغانستان را برای مسیر روشن تضمین کند.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین گفت: ما در وین براساس پیش نویس‌هایی که دادیم برای رفع تحریم‌ها و چگونگی توقف اقدامات جبرانی ایران مذاکره می‌کنیم و اساسا چیزی به نام توافق گام به گام یا موقت مطرح نیست.
واکنش به اظهارات برجامی وزیر خارجه آمریکا
وی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات بلینکن مبنی بر اینکه ایران درباره بازگشت به تعهداتش جدی نبوده و به همین خاطر ما به این دور از گفت‌وگوها پایان بخشیدیم، گفت: طرفی که عضو برجام نیست و همه تعهداتش را متوقف کرده و تمام تلاشش را کرده هیچ کس پایبند به برجام نباشد در جایگاهی نیست که چنین اظهاراتی را مطرح کند. آمریکا به جای اینگونه اظهاراتی که بیشتر در چارچوب مقصر نمایی است برای فرار از مسئولیت خودشان بهتر است به راه ساده‌تر برگردند و اینکه به تعهداتش در ذیل آنچه در ۲۰۱۵ امضا کردند برگردند.
وی در واکنش به اظهارات نفتالی بنت نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که از قدرت‌های جهانی خواسته ایران را تحت فشار قرار دهند که غنی سازی اورانیوم را تا قبل از دور بعدی مذاکرات متوقف کند، وی تصریح کرد: رژیم اشغالگر قدس مخالف هرگونه گفت‌وگو در منطقه بوده و این رژیم مدام در پی فرافکنی و ایجاد موضوعات مصنوعی در موضوعات بین‌الملی است. این رژیم از روز اول پنهان نکرده با برجام مخالف بوده است و این سابقه روشنی است و نیاز به توضیح ندارد.
وی افزود: نکته تلخ تاریخ این است که این اظهارات از سوی مقامات رژیمی اعلام می‌شود که دارننده کلاهک‌های هسته‌ای است و عضو هیچ رژیم مانیتورینگ بین‌المللی نیست و پادمان را نپذیرفته است. همین اظهارات کاملا بی پایه و اساس است و همان کسی که این اظهارات را می‌کند بی آبروست و بشش از آن پرداختن وقت ما را بیهوده تلف می‌کند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: در وین با اراده جدی وارد شدیم و تیم اعزام شد که به توافق خوب برسد و توافق خوب را در راستای تعهداتی می‌دانیم که همه اطراف در برجام دارند و کم و کیف اعزام هیأت نشان می‌داد هدف اصلی این است که همان جمعی که در تهران با رفت و برگشت‌های متعدد باید درباره ابعاد تحریمی تصمیم بگیرند در همانجا تصمیم بگیرند. شاید طرف مقابل اساسا انتظار نداشت با رویکردی که توافق خوب در کمترین زمان ممکن به دست بیاید متون آماده مکتوب به آنها بدهد.
وی افزود: تمامی آنچه در این متون نوشته شده بود مبتنی بر برجام و پیش نویس ۶ دور قبل بود اساسا نمی‌توانست حداکثری باشد ولی رویکرد آمریکا و طرف‌های اروپایی حداقلی است و به همین خاطر درخواست کردند به پایتخت‌های خود برگردند و مشورت کنند. تیم ایران همانجا اعلام کرد برای اینکه تصمیم گرفته شود هم این اجازه را دارد و هم ترکیب تیم اجازه می‌دهد تا مادامی که نیاز باشد در وین بمانند.
مذاکرات دور بعدی وین، هفته آینده
سخنگوی وزارت خارجه گفت: آخر این هفته دور بعدی آغاز خواهد شد و تاریخ دقیق در گفت‌وگوی باقری و مورا نهایی خواهد شد. مهم این است که طرف مقابل مثل ایران با پیشنهادهای مشخص بیاید. اینکه طرف مقابل فقط اظهارات رسانه‌ای کند و تصور کند بازی مقصر نمایی اعمال کند، باور غلطی است. می‌دانیم در وین چه می‌خواهیم و آنچه می‌خواهیم در چارچوب برجام است. طرف مقابل هیچ ایرادی در متون ایران نگرفت.
وی افزود: نه تعجیل داریم و نه اجازه می‌دهیم کسی با وقت و انرژی ما در وین بازی کند. تیم با عزم توافق خوب عازم می‌شود و امیدواریم طرف مقابل با همین عزم بیاید.
سندها و پیش نویس های جدید قابل رد و بدل شدن است
خطیب‌زاده همچنین بیان کرد: هیأت ایران با تعامل و انعطاف وارد وین شد، ولی طرف مقابل چنین نبود. منتظریم نظر طرف مقابل را درباره دو سند دریافت کنیم. هر کجا لازم باشد هم سندها و پیش نویس‌های جدید قابل رد و بدل شدن است. مهم این است که آخر این هفته که گفت‌وگوها از سر گرفته می‌شود چون گفت‌وگوها متوقف نشده بلکه تنفس چند روزی داده شده است.
ادعاهای بی اساس دبیرکل اتحادیه عرب
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به ادعاهای بی اساس دبیرکل اتحادیه عرب تصریح کرد: جهان عرب به اولویت اصلی خود که اتحاد بین کشورهای مسلمان و عرب است بپردازد و انشقاق در جهان عرب ایجاد نکند.
خطیب‌زاده درباره سفر ماکرون به منطقه نیز گفت: انتظار داریم کشورهایی مثل فرانسه مسئولانه‌تر عمل کنند. میلیاردها دلار و یورو سلاح‌های پیشرفته کشورهای اروپایی از جمله فرانسه به کشورهای عربی خلیج فارس می‌فروشند مبنای همین ناآرامی‌هایی است که می‌بینیم و مبنای جنگ خانمانسوزی که علیه مردم یمن در جریان است. نقش مخرب و ثبات زدایی که از اقدامات کشورهایی مثل فرانسه حاصل می‌شود نباید از منظر همه دور باشد.
ایران در باره امنیت خود با کسی صحبت نخواهد کرد/ سپر دفاعی مردم را تکمیل کنیم
وی خاطرنشان کرد: شاهد ده‌ها میلیارد دلار سلاح‌های پیشرفته برای کشورهای حوزه خلیج فارس هستیم ولی برای چند موشک ما جلسه می‌گذارند و حرف می‌زنند. از امروز یادشان باشد ایران درباره امنیت خود نه با کسی صحبت می‌کند و با وضعیتی که با فروش سلاح‌ها می‌بینیم عزم خود را جدی می‌ببینم که سپر دفاعی مردم را تکمیل کنیم. به امید روزی که این کشورها از استاندارد دوگانه فاصله بگیرند و فروش سلاح را متوقف کنند.
اگر اتفاقی در نطنز بود گزارش می شد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اتفاقات رخ داده در نطنز نیز بیان کرد: چیزی بیش از آنچه ستاد کل نیروهای مسلح و دبیرخانه شورای امنیت ملی گفته ندارم که اضافه کنم. این در همان چارچوب قابل پاسخ است و اگر اتفاقی بود مثل همه خرابکاری‌هایی که رژیم صهیونیستی می‌گوید به مردم گزارش می‌شد.
وی درباره بازداشت سه شهروند ایرانی در افغانستان گفت: در این باره اطلاعی ندارم ولی درباره برخی موضوعات کنسولی بین ما و هیأت سرپرستی امروز افغانستان گفت‌وگو بوده است.
سندهایی که ایران به طرف مقابل در وین ارایه کرده است
خطیب‌زاده درباره ۲ سندی که ایران به طرف مقابل ارائه کرد نیز گفت: دو پیش نویس را براساس متن‌های ۶ دور مذاکره قبلی و متن‌های نوشته شده به طرف مقابل ارائه کردیم. الان وقتی است که آنها تصمیم بگیرند که چه موضعی را درباره رفع تحریم‌ها اتخاذ کنند. ما چیزی کمتر از برجام نمی‌پذیریم و چیزی بیشتر از برجام هم تعهد نمی‌دهیم.
وی درباره سند دوم درباره موضوع هسته‌ای اظهار داشت: هر چند معتقدیم اقدامات جبرانی ما در پاسخ به طرف مقابل انجام شد در چارچوب برجام بوده است و باید تکلیف تحریم‌ها روشن شود. در چارچوب انعطاف و تعامل پذیرفتیم سند دومی که در اختیار داشتیم بندهایی است که مربوط به توقف اقدامات جبرانی ایران است. آنچه امروز بیش از همه مهم است تعهدات طرف مقابل است. تعهدات ما روشن است ولی تحریم‌هایی که طرف مقابل باید بردارد بسیاری به عنوان بن بست وجود دارد.
سفر مقامات سوریه و امارات به ایران
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر وزیر خارجه سوریه و مشاور امنیت ملی امارات و اینکه آیا قرار است نشستی با این دو در تهران برگزار شود نیز بیان کرد: مشاور امنیت ملی امارات براساس برنامه تعیین شده قبلی برای ملاقات با شمخانی وارد تهران می‌شود. سفر وزیر خارجه سوریه هم در چارچوب مراودات دو طرف و به دعوت وزیر خارجه ایران به تهران می‌آید و ساعت ۱۱ امروز ملاقات دو وزیر آغاز می شود. یکی از موضوعات مهم آخرین وضعیت میدانی سوریه و همکاری‌های ایران، سوریه و روسیه است. بین ایران و روسیه چه در فرمت آستانه و چه چارچوب‌های سه گانه بین سه کشور همکاری‌های خوبی وجود دارد و در این سفر نکاتی خواهد بود که بعد از ملاقات‌ها گزارش آن را اعلام خواهم کرد.
وی گفت: سوریه عضوی از کشورهای منطقه و عضوی از جامعه عرب است و خوشحالیم کشورها به این فهم و درک رسیدند که نه سیاست‌های قبلی‌شان درست است و نه آینده سوریه را با توطئه عوض کنند. هر چه زودتر سیاست خود را در قبال سوریه عوض کنند.
سخنگوی وزارت خارجه در باره امارات نیز خاطرنشان کرد: در حوزه روابط اقتصادی و تجاری با امارات سطح همکاری‌های بسیار جدی را داریم . ایرانیان و شرکت‌های ایرانی در این کشور فعالند و به رغم مشکلات سیاسی و دیپلماتیک توانستیم این بلوغ را در روابط نشان دهیم که سعی کنیم روابط مردمی و در ابعاد مختلف کمترین آسیب را ببیند. سفر باقری هم حاکی از این اهمیت برای ارتقای روابط به سطح جدیدی بود. سفر مشاور امنیت ملی امارات نیز در همین چارچوب است و موضوعات قابل توجهی را برای گفت‌وگو داریم که در این سفر برخی از آنها گفت‌وگو خواهد شد. دبیرخانه اطلاع رسانی درباره محتوا خواهد داشت.
تا موقعی که منافع لغو تحریمی حاصل نشود...
خطیب‌زاده در ادامه در باره مذاکرات وین گفت: ما ۶ دور مذاکره و پیش‌نویس‌ها داریم ولی آنها پیش‌نویس بوده است. براساس سیاست دولت تمرکز اصلی و قطعی ما رفع تحریم است و بندهای رفع تحریم را در پیش نویس جدید که مبتنی بر پیش نویس قبلی است ارائه کردیم. تا موقعی منافع لغو تحریمی حاصل نشود نمی‌شود درباره بندهای دیگر اظهارنظر کرد.
وی گفت: مردم از مذاکره کنندگان انتظار دارند منافعشان به صورت قطعی و با دقت لحاظ شود و دولت ایران عزم جدی داشته برای اینکه به توافق خوب برسد. طرف مقابل بهتر است آخر این هفته که به وین می‌آید با پیشنهادات مشخص درباره متونی که ایران ارائه کرده به خصوص در مورد بخش‌های رفع تحریمی به وین بیاید.
صنعت مداخله آمریکا در کشورها با طراحی های کودتا و ترور
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره استاندارد دوگانه در قبال حقوق بشر توسط آمریکا گفت: صنعت مداخله در کشورهای دیگر، انجام کودتا و طراحی‌ها و ترورها صنعتی است که مهر ابدی ساخت آمریکا روی آن خورده است. حقوق بشر ابزاری در جعبه ابزار آمریکا بوده که در هر کشوری مداخله کند. آمریکا در هر کشوری پا گذاشته برای اینکه منافع خود را تامین کند همواره به حقوق بشر یا دموکراسی متوسل شده است. هیچ وقت ملت ایران سرنگونی دولتی را که مردم انتخاب کردند و به دست کودتای آمریکایی و به همراه سرویس اطلاعاتی و جاسوسی انگلیس صورت گرفت، فراموش نخواهد کرد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالاتی درباره افغانستان بیان کرد: ایران میزبان حدود چهار میلیون افغانستانی است که بسیاری از آنها در طی چند ماه گذشته وارد ایران شده‌اند. میزبانی ایران از بی جاشدگان افغانستان در چهار دهه گذشته همراه با برادری و تلاش برای اینکه افغانستان بتواند آینده خوبی را داشته باشد.
وی افزود: در هر ملاقاتی اشاره می‌کنیم که میزبان این تعداد همسایگان هستیم کشورهای دیگر این سؤال را می‌کنند در حالی که این همه فشار کشورهای غربی و آمریکا بوده است. ما هیچ وقت تفاوتی در میزبانی قائل نشدیم. هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان می‌داند همه کسانی که در ایران هستند از همه گروه‌ها و مذاهب هستند و ما تفاوتی قائل نمی‌شویم. ما به عنوان طرفی که با همه طرف‌ها گفت‌وگو می‌کنیم و شرایطی ایجاد می‌کنیم آنها هم با هم گفت‌وگو کنند هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان این پتانسیل را می‌داند. زمانی که شهادت دیپلمات‌های ما رخ داد نشان دادیم که همسایه خوبی بودیم. این سیاست قطعی ایران به عنوان لنگرگاه ثبات در منطقه است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره سفر وزیر خارجه کشورمان به چین نیز بیان کرد: تاریخ را ندارم و الان حضور ذهن ندارم ولی این سفر در هفته‌های گذشته در دست برنامه‌ریزی بوده است.
پاسخ جالب سخنگو به اظهارات مقامات صهیونیست درمورد حمله به ایران
خطیب‌زاده درباره اظهارات مقامات رژیم صهیونیستی درباره حمله به ایران گفت:ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه توست، عِرض خود می‌بری و زحمت ما می‌داری.
سخنگوی وزارت خارجه درباره سند ۲۵ ساله ایران و چین گفت: جلسات مختلفی درباره موضوعات مختلف در این زمینه برگزار شده و برخی پروژه‌ها در حال نهایی شدن است و این سند نهایی بوده و امروز در حال اجرایی کردن بندهای مختلف آن هستیم.
توصیه به عربستان و بحرین برای بازگشت به ترتیبات منطقه ای
خطیب‌زاده درباره سفر ولی‌عهد سعودی به برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز اظهار داشت: به همسایگان توصیه می‌کنیم همانقدر که تمرکزشان را باید بر تصحیح سیاست های غلط خودشان بگذارند همانقدر هم انرژی بگذارند که در اظهارات و بیاناتشان عاقلانه و بالغ رفتار کرده و حرف بزنند. ما در منطقه خلیج فارس هشت کشور را داریم که در این هشت کشور عمان، قطر، امارات، عراق، بحرین، کویت، ایران و عربستان هستند و اینها بتوانند هر چه زودتر در چارچوب یک سازوکار منطقه‌ای همکاری کنند، بهتر است.
وی خاطرنشان کرد: عربستان و بحرین هر چه زودتر به این ترتیبات منطقه‌ای برگردند برای خودشان و بقیه بهتر است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره اینکه چرا ایران ترور دانشمندان هسته‌ای و دیگر ترورهای مقامات خود را دادگاهی نمی‌کند؟ اظهار داشت: در حوزه قضایی دوستان در قوه قضاییه در موضوعات مختلف پروندهایی را باز کردند از جمله ترور سردار شهید سلیمانی و ... برخی شاکیان خصوصی داشتند و برخی به صورت مدعی العموم وار شده است.
فضاسازی رسانه های غربی در وین/ کسی شیپور رسانه های معاند در داخل نشود
خطیب‌زاده درباره فضاسازی‌های رسانه‌های غربی در وین بیان کرد: ما در همین دور در سطح خطوط کلی نماندیم و هیأت ایران دو سند را به طرف مقابل داد ولی مشخص بود با بن بست‌هایی که در دور ششم اتفاق افتاده بود و پیش نویسی که براکت‌ها و نقاط اختلافی داشت قرار نبود در این دور به جایی برسیم این نه به معنای پیروزی است نه شکست. توصیه‌ای که می‌کنم این است که سیاست خارجی را گروگان سیاست داخلی نکنند. اصلا نمی‌گویم انتقاد نکنند ولی خواهش می‌کنم اولا اجازه ندهند رسانه‌هایی که ابزار مذاکراتی برخی طرف‌های غربی هستند به داخل ایران با کپی پیست‌هایی که بعضا اتفاق می‌افتد وارد شوند. ما حریم امن آرامش مردم را خودمان باید حفظ کنیم.
وی گفت: کسی شیپور رسانه‌های معاند در داخل نشود.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: به همه عزیزان توصیه می‌کنم به مذاکره کنندگان خود اعتماد کرده و حامی آنها باشند و از آنها حمایت کنند.
خطیب‌زاده درباره اینکه در مذاکرات اخیر تیم ایران چه میزان به مذاکرات قبلی استناد کرد نیز بیان کرد: در گفت‌وگوها حضور نداشتم که شگفت زدگی افراد را ببینم. گزارش‌هایی را دیدم تاکید موکد طرف‌های مقابل بر اینکه خواسته ایران برای رفع تحریم‌ها باید عملی شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: آنچه ایران به عنوان پیش نویس خود ارائه کرده است تماما براساس متن پیش نویسی است که در شش دور قبلی انجام شده است ولی آن متن با نظرات هیأت ایران ارائه شده است و ما در خصوص بندهای پیش نویس نظرات اصلاحی خود را دادیم. پیش نویسی دادیم که گزاره‌ها و بخش‌های مختلف چگونه باید نوشته و بازنوشته شود. همان متن را مبنا قرار داده و براساس آن نظرات خود را دادیم. در بالای متن طرف‌های اروپایی دیده‌اند که یک اصلی نوشته شده اینکه ما هیچ توافقی نداریم مگر اینکه درباره همه چیز به توافق برسیم.
وی اظهار داشت: آخر این هفته انشاالله طرف‌های اروپایی با پیشنهادهای مشخص یا پاسخ‌های مشخص به پیشنهادهای مکتوب ایران وارد وین شوند و ما نیز با یک هیأت تصمیم گیر وارد وین خواهیم شد.