العالم ـ ایران ـ علمی
پژمان شیرمردی روز دوشنبه در گفت و گویی با تشریح کاربردهای صنعت هسته‌ای در بخش‌های مختلف گفت: صنعت هسته‌ای به دو دسته power یا حوزه مرتبط با تولید برق و سوخت هسته‌ای و نهایتاً راکتور هسته‌ای و حوزه nonpower یعنی همه حوزه‌های غیر از پاور تقسیم بندی می‌شود که شامل کاربردهای صنعت هسته ای در حوزه کشاورزی، پلیمر، نفت، چوب، پتروشیمی، محیط زیست، سلامت و کشاورزی و مواد غذایی است.
معاون توسعه کاربرد پرتوهای سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: بیش از ۷۰ درصد کاربرد صنعت هسته‌ای درحوزه نان پاور (non power) قرار دارد که متاسفانه نتوانستیم آن را به درستی برای مردم تبیین کنیم در حالی که امروز در دنیا بخش عمده از مواد غذایی که مردم استفاده می‌کنند توسط همین پرتوها فرآوری و استریل شده و قابل استفاده می‌شوند.
به گفته این کارشناس صنعت هسته‌ای، پرتوها به دو دسته یون‌ساز و غیر یون‌ساز تقسیم بندی می‌شوند و بیشتر پرتوها در حوزه کشاورزی صنعت و پلیمر با استفاده از پرتوهای یون‌ساز هستند.
بیش از ۹۰درصد رادیوداروها داخل کشور تولید می‌شود
معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به کاربردهای پرتوها در بخش پزشکی گفت: فرایند تشخیص و درمان با استفاده از رادیو دارو و به طور کلی رادیو اسکوپ‌ها انجام می‌شود که امروز در کشور بیش از ۹۰ درصد رادیوداروها در مراکز پزشکی هسته‌ای داخل کشور تولید می‌شود البته برخی مواد اولیه را وارد می‌کنیم. امروز کیت‌هایی را می‌توانیم تولید کنیم و حتی صادر کننده این کیت‌ها به چندین کشور هستیم.
وی ادامه داد: ۸۵ درصد از رادیو داروها در حوزه تشخیص با استفاده از تکنوسیوم ۹۹n انجام می‌شود که می‌توان با آن بیماریهای قلبی و سرطانی را تشخیص داد که متاسفانه بیماریهای سرطانی در دنیا و به تبع آن در کشور ما بسیار رواج یافته است. ما می‌توانیم از این کیت رادیوداروها استفاده کنیم و سازمان انرژی اتمی رادیوداروهای بیش از ۱۸۰ مرکز پزشکی هسته ای کشور را تامین می‌کند.
شیرمردی اضافه کرد: در حوزه درمان و تسکین دردهای استخوانی هم با استفاده از رادیونوکلنیدهای مانند لوتیشیوم ۱۷۷ و ساماریوم ۱۵۳ می‌توان به تسکین درد برای بیماریهای سرطانی متاستاتیک کمک و عملاً یک حالت رضایت بعد از بیماری به آنها اهدا کرد.
معاون توسعه کاربرد پرتوهای سازمان انرژی اتمی با اشاره به کابرد پرتوها در حوزه دام و طیور گفت: پرتوها در حوزه دام و طیور هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و امروز در حوزه رادیو و واکسن‌ها یکی از کشورهایی هستیم که توانستیم کارهای خوبی انجام دهیم و در سازمان انرژی اتمی رادیو واکسنی تولید شد که برای تب برفکی دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیرمردی در پاسخ به این پرسش که آیا محدودیت‌های برجام تاثیری بر صنعت هسته ای در بخش پزشکی ما گذاشته است یا نه، گفت: با تلاشی که متخصصان داخلی انجام می‌دهند و با اراده دانشمندان هسته‌ای کشور، هیچ گونه محدودیت و حد و مرزی نمی‌شناسیم که بخواهد بتواند این حرکت را متوقف کند. برای تهیه مواد اولیه محدودیت‌هایی وجود دارد و این اجتناب ناپذیر است با این حال ما برای انجام کار مصمم هستیم و کارهای خوبی هم در کشور انجام شده است و از کشورهایی که در این حوزه پیشتاز بوده‌اند عملاً جلوتر هستیم.
پرتودهی موجب مقاوم‌سازی گیاهان در برابر سرما و گرما می‌شود
مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها در ارتباط با نقش پرتوها در صنعت کشاورزی اظهار کرد: یکی از کاربردهای مهم پرتوها در حوزه کشاورزی و مواد غذایی است اما این موضوع برای مردم چندان تبیین نشده است. در حوزه کشاورزی از صفر تا صد می‌توانیم حضور پرتوها را ببینیم از جمله در اصلاح بذر و نباتات امروز محصولاتی در حوزه بذر و نباتات تولید می‌کنیم که نسبت به محصولات قبلی شاخص‌های بهتری دارند و کیفیت شان بهبود یافته است.
وی افزود: وقتی بذری پرتو داده می‌شود آن بذر دستکاری می‌شود اما متعلق به همان ژن است. ما تمام مواد غذایی که از محصولات کشاورزی به دست می‌آوریم طی سالهای طولانی با استفاده از نور خورشید اصلاح شده هستند که حالا با استفاده از پرتودهی سرعت اصلاح آن گیاه را سریع‌تر می‌کنیم که این خواص گیاه را بهبود می‌بخشد و گیاهانی خواهیم داشت در مقابل سرما و گرما مقاوم هستند.
شیرمردی در عین حال محصولات تراریخته را متفاوت از پرتو دانست و گفت: تراریخته یعنی ماده‌ای دیگری را وارد ژن آن گیاه کنیم در حالیکه در پرتو این اتفاق نمی افتد.
به گفته وی پرتودهی در حوزه کنترل آفات هم می‌تواند موثر باشد و با استفاده از پرتودهی برخی حشرات می‌توان آن را عقیم‌سازی کرد و باعث کاهش جمعیت این حشرات شد طوری که بدون هیچ استفاده از آفت‌کش می‌توان آفات را از بین برد.
معاون رییس سازمان انرژی اتمی درخصوص مکانیسم این اقدام اظهار کرد: لارو این حشرات در آزمایشگاه پرتودهی و عقیم‌سازی می‌شوند و سپس آنها را در مزارع رها می‌کنیم. به مرور تعداد جمعیت این حشرات در مزارع به خاطر عقیم شدن کاهش می‌یابد.
وی افزود: با استفاده از پرتوتابی خوراک دام و طیور می‌توانیم خوراک عاری از آلودگی تحویل دهیم و با استفاده از تکنیک پرتودهی، تولید ماهیان ماده افزایش می‌یابد.