العالم - آمریکا
«جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید جمعه بار دیگر تصریح کرد برخی مسائل در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین هنوز حل نشده‌اند.
به نوشته خبرگزاری رویترز، سالیوان گفت که ایالات متحده هنوز گفت‌وگوها در وین بر سر برنامه هسته‌ای ایران را ادامه می‌دهد اما در صورت شکست دیپلماسی با متحدانش برای افزایش فشار بر ایران همکاری خواهد کرد.
سالیوان که به همراه «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا در حال سفر به لهستان بود در هواپیمای شماره یک آمریکا به خبرنگاران گفت که پیشرفت‌های محسوسی در حل و فصل پاره‌ای مسائل مهم برای واشنگتن حاصل شده است.
او گفت: «هنوز برخی مسائل باقی مانده‌اند. هنوز کارهایی باقی مانده‌اند که باید انجام شوند. ما به دنبال یک نتیجه دیپلماتیک هستیم که برنامه هسته‌ای ایران را مهار می‌کند. البته اگر دیپلماسی موفق نشود با شریکان بین‌المللی‌مان برای افزایش فشار بر ایران همکاری خواهیم کرد.»
سالیوان روز چهارشنبه هم تصریح کرده بود که علی‌رغم حصول برخی پیشرفت‌ها در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین هنوز برخی اختلافات باقی مانده‌اند.
مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز چهارشنبه همچنین گفته بود: «مشخص نیست که این مذاکرات به سرانجام برسند یا نه.» او تصریح کرد که متحدان آمریکا در تلاشند با استفاده از دیپلماسی، برنامه هسته‌ای ایران را مهار کنند.
دولت آمریکا از زمان آغاز مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف به ویژه ایران را به کند کردن روند مذاکرات متهم کند.
بعد از آنکه «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه گفته بود که آمریکا باید ضمانت کتبی بدهد که تحریم‌ها علیه روسیه نباید بر مناسبات تجاری و اقتصادی اثر بگذارد موضع‌گیری مقام‌های آمریکایی به گونه‌ای بود که گویا تمامی مسائل مربوط به توافق وین حل و فصل شده و خواسته مسکو تنها عامل وقفه در مذاکرات بوده است.
با وجود این، مقام‌های روسیه چند روز بعدتر گفتند که مسئله مربوط به ضمانت‌های کتبی حل شده است. مقام‌های آمریکایی بعد از این موضع‌گیری مقام‌های روسیه بار دیگر انگشت مقصرنمایی را به سمت ایران نشانه رفتند.
حدود دو هفته پیش روز پیش طرف‌های مذاکره‌کننده در وین اعلام کردند که مذاکرات وین درباره برجام دچار وقفه شده است و هیأت‌های مذاکره کننده برای رایزنی به پایتخت‌های خود بازگشته‌اند. جوزب بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت این مذاکرات به دلیل برخی «عوامل خارجی» دچار وقفه شده‌اند.
بورل از توضیح درباره «عوامل خارجی» خودداری کرد، اما ایران اعلام کرده طرح برخی درخواست‌های جدید از سوی آمریکا و پاره‌ای اقدامات نظیر توقیف نفتکش ایران مذاکرات را پیچیده کرد. طرف‌های غربی ادعا می‌کردند که درخواست روسیه برای اخذ تضمین جهت انجام مراودات با ایران باعث ایجاد وقفه شد.
با وجود این، چند روز پیش «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه پس از دیدار با «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد که روسیه از ایالات متحده تضمین کتبی دریافت کرده مبنی بر اینکه همکاری‌های هسته‌ای مسکو و تهران بعد از توافق وین مشمول تحریم نخواهد شد.
دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریم‌های متوقف‌شده ذیل این توافق و اعمال تحریم‌های جدید به سیاست‌هایی تحریک‌آمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.
تئوری ترامپ این بود که این سیاست‌ها می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند. او روز ۲۰ ژانویه سال ۲۰۲۱میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.