العالم ـ ایران ـ سیاسی
«محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه با شبکه «الجزیره» تأکید کرد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید به تعهدات خود پایبند باشد.
مجری: از وین شروع کنیم. همان‌طور که می‌دانید شورای حکام آژانس بین‌المللی نشست‌هایی در وین دارد و یکی از پرونده‌های مهم این نشست‌ها، مسئله ایران خواهد بود. مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید پاسخ‌هایی که آژانس از تهران دریافت کرده، کامل و قانع‌کننده نیست و تهران باید بیشتر با آژانس تعامل داشته باشد. موضع جمهوری اسلامی و شما در قبال این اظهارات چیست؟
محمد اسلامی پاسخ داد: «این متأسفانه یک بحث پرتکرار است. بیش از بیست سال است که این موضوع تکرار می‌شود. آژانس اراده‌ای برای اعلام اینکه پاسخ‌های ما برایشان قانع‌کننده بوده، ندارد و دلیل آشکار و صریح این است که طی دو ماه گذشته، اعلام کردند که آن‌ها پاسخ‌هایی درباره یک سری ادعا در مورد یکی از تأسیسات دریافت کردند و سؤالات دیگری ندارند. به نوعی این مسئله مختومه اعلام می‌شود چون هیچ ابهامی در آن وجود ندارد. بازرسان آژانس این سایت را چند بار بازرسی کردند و گزارش خودشان را درباره این سایت آماده کردند. امروز ما شاهدیم که پرونده این سایت مجددا در گزارش جدید آژانس باز شده است.»
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: «ببینید زمانی که قانون اساس کار نباشد، این اتفاق رخ می‌دهد. این مقررات آژانس است (اشار به کتاب مقررات در دست) و طبق این سند، آژانس ملزم به حمایت، پشتیبانی و راهنمایی کشورهاست. همچنین آژانس باید میانجیگری کند تا فناوری صلح آمیز هسته‌ای در اختیار همه ملت‌ها قرار بگیرد. آن‌ها باید اعلام کنند که در پنجاه سال گذشته، در کجا به قوانین آژانس پایبند بوده‌اند و چرا با ایران برخورد متفاوتی دارند؟ کدام سایت هست که ایران آن را اعلام نکرده است؟ اسناد آن‌ها ادعاهایی بیش نیست. آن‌ها به اخباری جعلی، اقداماتی تروریستی، ترورها و عملیات‌های خرابکارانه‌ای استناد می‌کنند. با تمام اقداماتی که شما می‌توانید برای توقف یک جریان متصور آن باشید، با ایران برخورد کردند.»
اسلامی همچنین بیان کرد: «چه زمانی گفتند که پس آن همه بازرسی‌ها قانع شدند؟ این تکرار تاریخی اقدامات است و ما در ایران به آن‌ها عادت کرده‌ایم. ما در ایران و سازمان انرژی اتمی هیچ اقدام غیرعلنی و هیچ سایت اعلام‌نشده‌ای نداریم. تمام اقدامات ما در چارچوب مقررات آژانس بین‌المللی انجام می‌شود.»
مجری: آژانس بین‌المللی می‌گوید که ذرات اورانیوم در برخی سایت‌ها کشف کرده است و آن را غیراعلامی می‌داند. این در حالی است که من از حرف‌های شما این‌طور برداشت می‌کنم که این سایت‌ها جدید نیستند و بازرسان آژانس پیشتر در آنجا حضور پیدا کرده‌اند...
محمد اسلامی در جواب گفت: «نه، این‌ها سایت نبوده! ببینید این‌ها یک سری اخبار و یک سری گزارش هستند که معمولا دشمنان ما به‌ویژه اسرائیل این‌ها را تولید می‌کنند. این یک جنگ روانی است که هدف آن خرابکاری است. برای پاسخ به سؤال شما کافی است که آنچه را طی سه روز گذشته در دیدار مدیر آژانس و نخست‌وزیر اسرائیل جریان داشت، دنبال کنید. اسرائیل می‌گوید که اگر قادر به توقف برنامه هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی باشید، ما از این روند حمایت می‌کنیم؛ اما اگر قادر به محقق ساختن این امر نباشید، ما اقدام خود را برای متوقف‌سازی برنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌دهیم. ببینید این اراده حاکم و ذهنیتی است که کارها با آن پیش می‌رود. یک طرف مشخصی این اقدامات را علیه ایران انجام می‌دهد. این مسئله آشکار است و هیچ ابهامی در خصوص آن وجود ندارد.»
اسلامی ادامه داد: «برنامه هسته‌ای ایران از اول و به صورت رسمی مشخص بوده است؛ چه در مرحله‌ای که آژانس، کشورها را با استفاده از شیوه نظارت بر مواد و بازرسی‌ها زیر نظر داشت و این کارها را انجام می‌داد یا طی مرحله‌ای که حوزه کار آژانس بر پایش حضوری سایت‌های هسته‌ای متمرکز شد یا در مرحله کنونی که آژانس شیوه سختگیرانه‌ای را در پیش گرفته است. ما در ایران سه درصد یا چهار درصد انرژی هسته‌ای را در اختیار داریم؛ اما آژانس بیش از ۲۵ درصد بازرسی‌ها و نظارت‌های خود را در خاک ما انجام می‌دهد. علت این امر به همان گزارش‌های واهی ادعایی، توطئه‌ها و گزارش‌های رسانه‌ای و جنگ روانی از طریق دروغ‌پراکنی باز می‌گردد. ما اکنون با این شرایط مواجه‌ایم و من امیدوار هستم که جهان و کشورهای عضو سازمان ملل این مسئله را درک کنند؛ اینکه یک سازمان بین‌المللی با یک چارچوب کار قانونی مشخص وجود دارد که باید مأموریت‌ها خود را به صورت مساوی و عادلانه انجام دهد و یک طرف که دست به انجام عملیات تروریستی زده و دانشمندان ما را ترور کرده است و علیه ما عملیات خرابکارانه انجام داده است، نبایست بتواند این دروغ‌ها را همواره تکرار کند که همه عالم این سخنان را باور کنند. این دروغی آشکار است.»
مجری: آمریکا و سه کشور اروپایی بنا دارند پیش‌نویس قطعنامه‌ای در شورای حکام آژانس ارائه کنند. شما در ایران هشدار می‌دهید که چنین قطعنامه‌ای عواقبی منفی در پی خواهد داشت. این عواقب منفی چه چیزهایی هستند؟ و پاسخ شما در ایران از نظر فنی و سیاسی چگونه خواهد بود؟
رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران گفت: «ببینید این گزارش مدیر کل را ما دقیقا و به صورت منطقی پاسخ دادیم. پاسخ ما در آژانس ثبت شد و نسخه‌ای از پاسخ ما برای تمام کشورهای عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال شد. اگر قرار باشد یک نگاه سیاسی با اهداف خرابکارانه در پیش گرفته شود، طبیعی است که این مسائل پایان نخواهد یافت. اما مهم این است که امور از نظر فنی و حقوقی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. آن‌ها می‌توانند بگویند که با پاسخ‌های ما قانع نشده‌اند و حقیقت را نادیده بگیرند؛ اما آن‌ها نمی‌توانند این حقیقت را انکار کنند. این مسئله از نظر ما روشن است. پاسخ‌های ما نیز واضح بودند. زمانی که با عملیات‌های تروریستی مواجه می‌شویم و شاهد جعل اسناد، متشنج کردن اوضاع علیه خود هستیم به‌نحوی که این مسئله به انجام عملیات‌های خرابکارانه و انفجار علیه ما می‌انجامد، در حالی که طرفی که دست به انجام این اقدمات می‌زند به هدف قرار دادن منافع ما ادامه می‌دهد.»
محمد اسلامی افزود: «در پاسخ به سؤال شما بار دیگر یادآور می‌شوم به اظهارات اخیر اسرائیلی‌ها بنگرید که می‌گویند اگر برنامه هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی متوقف نشود -در حالی که این برنامه صلحآمیز است- اسرائیل خود این کار را انجام خواهد داد. آیا قانون جنگل حاکم است؟! آشکار می‌گوییم که این‌ها اتهام‌ها و ادعایی هستند که بار دیگر مطرح می‌شوند. این امور پیشتر مطرح شده و در آینده نیز مطرح خواهد شد و مسئله‌ای جدیدی نیست. کشورهایی که ادعای پایبندی به حقوق بشر را دارند، چرا می‌خواهند برنامه هسته‌ای ما را متوقف کنند؟ ما از برنامه هسته‌ای خود بهره می‌گیریم تا انرژی صلحآمیز و مواد پزشکی و مقداری مواد صنعتی تولید کنیم. از این کشورها می‌پرسیم که چه زمانی به ما رادیودارو دادند؟ آیا می‌توانند ادعا کنند که این نیازمندی‌ها را برای ما فراهم کرده‌اند به ویژه آن دسته که در زمینه پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ چگونه ادعا می‌کنند که بر حقوق بشر پافشاری دارند، در حالی که مانع دست‌یابی ایران به رادیو دارو می‌شوند!»
اسلامی همچنین تأکید کرد: «چرا برنامه هسته‌ای خود را توسعه دادیم؟ ما سند چارچوب اقدامات خود را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردیم. این کار را کردیم تا دنیا کاملا از برنامه هسته‌ای ما آگاه باشد. ما چارچوب اقدامات خود را برای بیست سال آینده آماده کردیم که این در رسانه‌ها نیز منتشر شد. ما برنامه‌‌ای روشن با گام‌هایی آشکار در چارچوب مشخصی داریم. این امور در جایی که ما از رشد کشور صحبت می‌کنیم، برای ما ضروری هستند. ما نمی‌توانیم به عنوان یک کشور که از توانمندی‌های انسانی و استعدادهای جوان در زمینه علوم پیشرفته برخوردار است، به جلو حرکت نکنیم. ما نمی‌توانیم برای این استعدادهای جوان فرصت شغلی و فناوری نوین فراهم نکنیم. حوزه علم و پژوهش در کشور ما در مسیر پیشرفت دائم قرار دارد.»
وی ادامه داد: «نمی‌پذیرند آنچه را نیاز داریم در رآکتور تحقیقاتی تهران که در آن حضور داریم به ما بدهند. ما سوخت هسته‌ای این تأسیسات را از خارج دریافت می‌کردیم؛ اما ناگهان آن را متوقف کردند. به همین دلیل مجبور شدیم خودمان این سوخت را تولید کنیم. طبیعی است زمانی که جلوی ما گرفته می‌شود، ما به کار خود ادامه می‌دهیم.»
مجری: از پاسخی که دادید من احساس کردم که شما از مدیر کل آژانس انتقاد دارید. آیا این طور است؟
رئیس سازمان انرژی اتمی پاسخ داد: «ما از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چیزی جز عمل به مقررات خودش نمی‌خواهیم. در این بند سوم و چهارم مقررات آژانس تعهدات این سازمان مشخص شده است. آژانس باید به این بندها متعهد باشد و طرفی را که در فرایند اجرای این تعهدات سنگ‌اندازی می‌کند، متوقف کند. این تعهدات آژانس است که در آن تأکید شده آژانس باید حمایت و راهنمایی کند و نقش میانجی را ایفا کند و زمینه پیشرفت علمی و رشد را برای دانشمندان ما فراهم نماید تا بتوانیم به فناوری صلحآمیز هسته‌ای دست پیدا کنیم. این وظیفه آژانس است و باید این را برای ما فراهم کند. زمانی که یک طرف در فرایند اجرای این تعهدات سنگ‌اندازی می‌کند، آژانس باید با آن مقابله کند. ما می‌خواهیم نفوذ سیاسی در آژانس متوقف شود و مقررات آن اجرا شود. ما به بند بند این مقررات پایبند هستیم.»
مجری: چرا کشورهای ذیربط نتوانستند به احیای توافق هسته‌ای و اجرای بندهای این توافق بازگردند به‌ویژه پس از تمام این مذاکراتی که انجام شد؟ چرا این گام به موفقیت نیانجامید؟
محمد اسلامی بیان کرد: «ما چرا بر سر توافق هسته‌ای مذاکره کردیم؟ هدف اساسی ما از دست‌یابی به توافق هسته‌ای چه بود؟ ما با این توافق موافقت کردیم چراکه می‌خواستیم این اتهامات را بزداییم. پذیرفتیم که برنامه هسته‌ای خود را محدود کنیم و فعالیت‌های خود را تحت نظارت‌های بیشتر آژانس قرار دهیم تا شر این اتهامات را از سر کشورمان کم کنیم و اعتمادسازی نماییم. این اولین بار نیست که ما چنین اقدامی انجام می‌دهیم. این توافق یک معامله است؛ به این معنا که ما یک چیز می‌دهیم و یک چیز دیگر می‌گیریم. ما برنامه هسته‌ای خودمان را ضبط کردیم و آن را در قالب یک بازه زمانی مشخص تحت نظارت قرار دادیم. در مقابل، دیگر طرف‌ها متعهد شدند که تحریم‌های تحمیلی را بردارند. ایران از جانب خود به این توافق عمل کرد؛ اما دیگر طرف‌ها به تعهدات خود پایبند نبودند.»
اسلامی همچنین اظهار داشت: «تا چه زمانی ایران باید حسن نیت خود را نشان دهد و در توافق بماند و به آن متعهد باشد؟ دیگر طرف‌ها چه زمانی به تعهدات خود باز می‌گردند؟ عدم پایبندی کشورهای غربی به تعهدات مسئله جدیدی نیست. اگر من در این مصاحبه فرصت کافی داشتم، این را با جزئیات تشریح می‌کردم و اینکه طرف‌های غربی چگونه به تعهدات خود پایبند نبودند. این شرایطی است که به ما تحمیل شده است. من امیداورم که این جزئیات به تمام کشورهای جهان برسد؛ کشورهایی که منطق تحمیل را نمی‌پذیرند و خودشان را آزاد می‌دانند.»
مجری: به نظر شما توافق هسته‌ای در قالب کنونی خود قابل اجراست؛ البته از نظر فنی مد نظر من است و نه از نظر سیاسی؟ به‌ویژه آنکه ایران از نظر فنی از مفاد توافق فراتر رفته است. در حالی که طرف مقابل در مسئله رفع تحریم‌ها نه‌تنها یک گام هم برنداشته، بلکه تحریم‌های بیشتری اعمال کرده است. آیا این توافق امکان احیا شدن دارد؟ یا ما تنها داریم درباره برجام به عنوان یک دستاورد سیاسی صحبت می‌کنیم؟
رئیس سازمان انرژی اتمی پاسخ داد: «برجام دو بخش ندارد که یک بخش آن حلال باشد و بخش دیگرش حرام باشد. در توافق هسته‌ای تصمیمی درباره آنچه می‌خواهند و بستن یک سری سایت که اتهاماتی درباره آن مطرح شده و همچنین تسلیحات هسته‌ای که به صورت غیرواقعی به ایران نسبت داده می‌شود، اتخاذ شده است. یک بار بر سر این مسائل به تفاهم رسیدیم و همه طرف‌ها بر سر تمامی مسائل به توافق رسیدند و زمانی برای عمل به این توافق تعیین شد. قرار شد که تحریم‌ها برداشته شوند و ما برنامه هسته‌ای خودمان را محدود کنیم. طرف مقابل تحریم‌ها را رفع نکرد و به تعهداتش پایبند نبود. این بار این طرف‌ها می‌خواهند که به توافق بازگردند و به تعهداتشان عمل کنند. خیلی خوب، به توافق بازگردید و به تعهداتان عمل کنید. ما نیز به تعهداتمان عمل می‌کنیم. ما نمی‌توانیم بپذیریم که برخی پرونده‌ها مانند مسائلی که اکنون در شورای حکام مطرح می‌شود، مجددا باز شوند. این مسائل مختومه شده‌اند و به اتهامات وارده پاسخ داده شده است.»
در حال تکمیل...