العالم - اروپا
"رافائل گروسی" مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگوی اختصاصی با "العربیه" به برنامه هسته‌ای ایران پرداخت و نسبت به "ادامه انباشت اورانیوم غنی شده در این کشور" ابراز نگرانی کرد.
او در ادامه تصریح کرد: پاسخی از رئیس‌جمهور جدید ایران دریافت کردم و او موافقت کرده است که باید دیدار کنیم. باید تلاش کنیم این کار را در زمان مناسب انجام دهیم. امیدوارم زمان مناسب برای او هر چه زودتر باشد.
مدیرکل آژانس اتمی پاسخ رئیس‌جمهور ایران را نشان‌دهنده وجود پتانسیل برای گفت‌وگوهای تازه میان ۲ طرف با هدف تضمین ماهیت صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران دانست.
گروسی بدون اشاره به همکاری‌های مستمر و همیشگی تهران با آژانس اتمی، بر لزوم افزایش شفافیت و همکاری ایران، به‌ویژه با توجه به پیشرفت در توانمندی‌های هسته‌ای این کشور تاکید کرد.
وی در بخش دیگری از این مصاحبه نگرانی‌های جاری مربوط به درگیری بین روسیه و اوکراین، به ویژه خطرات ناشی از نیروگاه‌های هسته‌ای واقع در نزدیکی مناطق جنگی فعال را برجسته و بر تعهد آژانس اتمی به تضمین ایمنی این تاسیسات به‌رغم چالش‌ها و عدم قطعیت‌ها تاکید کرد.
رافائل گروسی همچنین با تاکید بر اهمیت بی‌طرفی آژانس اتمی خاطرنشان کرد که ارزیابی‌های آنها صرفاً بر اساس اطلاعات تأیید شده مستقل برای جلوگیری از سیاسی شدن گزارش‌های هسته‌ای این نهاد بین‌المللی است.
وی درباره گسترش سلاح‌های هسته‌ای و نقش آژانس اتمی در کاهش خطرات تشدید هسته‌ای، به ویژه در مناطق تشدید تنش صحبت و بر اهمیت ادامه گفت‌وگو و ضرورت همکاری بین‌المللی برای مقابله موثر با این چالش‌ها تاکید کرد.
مدیرکل آژانس اتمی در ادامه بر جاه‌طلبی‌های هسته‌ای عربستان سعودی نیز مهر تائید زد و نقش آژانس در حصول اطمینان از اینکه هرگونه تحولات آتی در برنامه هسته‌ای پادشاهی عربستان با پادمان‌های بین‌المللی و استانداردهای عدم اشاعه تبعیت می‌کند، تأیید کرد.
ادعای گروسی درباره برجام
همچنین رافائل گروسی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: امکان برای رسیدن به توافق (هسته‌ای با ایران) وجود دارد اما درباره احیای برجام، باید در نظر داشته باشید که این توافق از جهاتی به دلیل واقعیت‌های برنامه هسته‌ای ایران زایل شده است.
وی ادامه داد: برجام درباره سانتریفیوژهای نسل قدیم بود، اما ایران امروز دستگاه‌هایی دارد که با سرعت بیشتری غنی‌سازی می‌کند. شما می‌توانید آن‌را همچنان برجام بنامید اما آنچنان که وزیر امور خارجه جدید ایران هم گفت برجام در وضعیت کنونی از کار افتاده است، بنابراین باید در این توافق اصلاحات بسیار مهمی صورت گیرد.
گفتنی است که جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران خارجه اعضای باقی‌مانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرف‌های عضو برجام با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.
اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاست‌های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است.
در واقع، تجربه نشان داده است که کاخ سفید به رغم ادعای دیپلماسی اراده لازم را برای تصمیم‌گیری در زمینه بازگشت به برجام و جبران سیاست شکست خورده دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ایران ندارد.
مذاکرات برای از سرگیری اجرای برجام در هشت دور با حضور نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران در وین برگزار شد. هیات آمریکایی نیز به صورت غیر مستقیم در گفت وگوها حاضر بود اما نتیجه مذاکرات به دلیل عواملی همچون تناقض در رفتار، تعلل در تصمیم‌گیری، زیاده‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید از سوی آمریکا معطل ماند.
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان پیشتر بیان داشت که برجام دیگر به شکل کنونی قابل احیا نیست و بخش‌هایی از آن باید اصلاح شود. وی بیان داشت: این سند باید باز شود و قسمت هایی از آن تغییر یابد. بنابراین مذاکرات جدیدی باید شکل بگیرد. شرایط البته در اروپا سخت است، آمریکا هم گرفتار انتخابات است و (مذاکرات جدید) کار آسانی نخواهد بود ولی ما همه تلاش خودمان را خواهیم کرد.
ایرنا