العالم ـ عربستان سعودی
به گزارش نشریه اینترنتی "الاخبار" لبنان، به نقل از منابع میدانی در جنوب یمن، عربستان سعودی به گستردهترین بازآرایی نظامی خود در این کشور طی ده سال اخیر، و بهعبارتی از سال ۲۰۱۵ تاکنون، دست زده است.
بر پایه ی این گزارش، این اقدام همزمان با پیشروی سریع "شورای انتقالی جنوب یمن" که تحت حمایت امارات است، صورت گرفته و خروج ناگهانی نیروهای سعودی از قصر معاشیق و چند نقطه کلیدی در عدن، و همچنین تمرکز ریاض بر استانهای شرقی از جمله حضرموت و المهرةرا درپی داشته است.
به نوشته ی "الاخبار"، تحولات اخیر در جنوب و شرق یمن در شرایطی رخ میدهد که فضای منطقهای نیز دستخوش تغییرات مهمی است و تداخل این تحولات، شکلدهنده مرحلهای تازه در موازنه قدرت بین ریاض و ابوظبی بهشمار میرود.
برهمین اساس، تسخیر استانهای شرقی توسط نیروهای "شورای انتقالی" طی چند روز و عقبنشینی سریع عربستان، در واقع استمرار روندی است که از سالهای نخست مداخله مشترک دو کشور در یمن آغاز شده و به فرسایش تدریجی نفوذ عربستان انجامیده است.
ناتوانی در ایجاد ساختار پایدار؛ فرصتسازی برای ابوظبی
بر اساس ارزیابیهای میدانی، عربستان طی سالهای گذشته نتوانسته است در مناطق تحت کنترل خود، یک چارچوب سیاسی و امنیتی پایدار ایجاد یا سازوکار اداری مشخصی بنا کند. در مقابل، امارات این خلأ را پر کرده و توانسته حضور خود را از طریق شبکههای محلی سازمانیافته، مراکز نفوذ اقتصادی و ساختارهای امنیتی بومی تقویت نماید.
با هر عقبنشینی یا شکست جدید نیروهای وابسته به ریاض — از جمله سقوط عدن به دست نیرو های "شورای انتقالی" تحت حمایت امارات، و تضعیف دولت مورد حمایت عربستان — دامنه نفوذ ابوظبی بیشتر شده و قدرت ریاض برای مدیریت شرایط جنوب و شرق یمن کاهش یافته است.
تحلیلگران بر این باورند که این روند، همچنین حمایت عربستان از متحدانش مانند حزب "اصلاح" را بهشدت تضعیف کرده است.
عربستان: خروج از عدن، تمرکز بر عمق راهبردی شرق
در ادامه این روند، عربستان حضور نظامی مستقیم خود در قصر "معاشیق" را پایان داده و آخرین نیروهایش را از مراکز حساسی که طی سالهای گذشته حفاظت آنها را برعهده داشت، خارج کرده است.
اگرچه مقامهای سعودی بهطور رسمی سخنی در اینباره نگفتهاند، اما شواهد رسانهای و میدانی نشان میدهد که ریاض در حال اجرای یک طرح گسترده بازآرایی نیرو در جنوب یمن است.
منابع دولتی در عدن در گفتوگو با خبرگزاری آلمانی "د ب آ" ؛ اعلام کردهاند که خروج نیروهای سعودی از قصر معاشیق بطور "کامل" صورت گرفته و بر اساس اطلاعات فاش شده، این طرح شامل نقاط دیگری نیز میشود که هنوز اعلام نشده است.
گزارشها حاکی است عربستان نیروهای اصلی خود را به داخل خاک کشورش منتقل کرده و فقط حضور محدودی از نیروها را برای هماهنگی و پشتیبانی لجستیکی در یمن باقی گذاشته است.
نتیجهگیری ریاض: نبرد عدن پرهزینه و فاقد دستاورد
با وجود مخالفت عربستان با هرگونه اقدام "شورای انتقالی" یمن، برای تجزیه جنوب و اعلام کشور مستقل، بهنظر میرسد ریاض به این جمعبندی رسیده که حفظ عدن با هزینه بالا و دستاورد کم همراه است.
بنابر گفته های منابع آگاه، هرگونه رویارویی مستقیم با امارات میتواند پیامدهای سنگینی برای عربستان داشته باشد و همین امر موجب شده تا ریاض راهبرد "عقبنشینی آرام" از عدن را در پیش بگیرد.
تحرکات میدانی در المهرة: بازسازی نفوذ پس از عقبنشینی
در چارچوب سیاست جدید عربستان، استان المهرة یمن، شاهد تحرکات مهمی بوده است.
نیروهای وابسته به ریاض توانستند کنترل کامل شهر الغیضة، مرکز استان، و چند ساختمان دولتی و امنیتی را در دست بگیرند؛ این اقدام تنها چند روز پس از آن صورت گرفت که چند نهاد رسمی وابستگی خود را به "شورای انتقال" یمن اعلام کرده بودند.
مأموریت ویژه در حضرموت؛ بازگرداندن شرایط به وضعیت پیشین
به گزارش نسخه عدنیِ خبرگزاری "سبأ"؛ همزمان، یک هیأت بلندپایه سعودی به ریاست سرتیپ "محمد عبید القحطانی" در حضرموت فعال شده و در دیدار با مقامات محلی تأکید کرده است که "مأموریت هیأت سعودی ادامه تلاشهای ریاض برای آرامسازی شرایط در حضرموت و جلوگیری از هرگونه درگیری جدید است".
القحطانی از همه طرفها خواسته است خویشتنداری کنند و گفته که "عربستان با هر عملیات نظامی در استان مخالف است و تأکید دارد که ثبات و امنیت باید با هماهنگی کامل میان مقامات محلی و همه بازیگران برقرار شود".
القحطانی همچنین اعلام کرده است "عربستان به دنبال بازگرداندن خدمات، فعالیت نهادهای دولتی و حفاظت از اموال عمومی است.
او در بخش دیگری از اظهارات خود تصریح کرد "تمام نیروهایی که از خارج حضرموت وارد این استان شدهاند باید به پایگاههای اولیه خود بازگردند و مواضع خود را به نیروهای "درعالوطن" (سپر میهنی)، تحویل دهند".
گفتنی است"درعالوطن" یک نیروی محلی وفادار به عربستان و دولت مرکزی عدن در یمن است که امنیت شرق یمن را تأمین میکند و نقش پلیس و نیروی نظامی محلی را دارد.