روابط قطر و عربستان؛ رقابت یا منازعه؟

روابط قطر و عربستان؛ رقابت یا منازعه؟
چهارشنبه 19 تير 1392 - 22:51

حوادث و تحولات اخیر منطقه نشان می دهد که نقش قطر به عنوان اصلی ترین حامی ِگروه اخوان المسلمین در سطح منطقه به طور محسوس رو به کاهش است و در مقابل عربستان درصدد به دست گرفتن زمام امور در خصوص مسائل و موضوعات مهمی مانند وقایع مصر و سوریه است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه العالم، سایت خبری میدل ایست آنلاین در یادداشتی با اشاره به تحولات اخیر مصر و نقش عربستان در آن، آورده است: تصمیم ارتش مصر مبنی بر برکناری محمد مرسی رئیس جمهوری اسلامگرای ِ مصر از یک سو؛ و انتخاب فردی نزدیک به عربستان به نام " احمد عاصي الجربا " به عنوان رئیس مخالفان سوری و استعفای "غسان هیتو" ( مخالف سوری نزدیک به قطر) نشانه آشکار افول بلندپروزی های قطر است.

"عاید المناع" تحلیلگر کویتی معتقد است که قطر تاکنون تلاش می کرد تا نقش رهبری را در منطقه ایفا کند، ولی با حمایت علنی از گروه اخوان المسلمین در مصر و سوریه و دیگر کشورهای عربی که انقلاب در آن ها روی داد، از حد و حدود خود تجاوز کرد.

" جاناتان ایال " رئیس بخش روابط بین الملل در " رویال یونایتد سروییس انستیتو " در انگلیس نیز این نظر را تایید می کند.

روزنامه اماراتی "نشنال" نیز دیروز (سه شنبه) به نقل از جاناتان ایال نوشت: دیپلماسی قطر در منطقه خاورمیانه امروزه تضعیف شده و این کشور در لیبی موفق نشد ، همچنانکه در سوریه نیز شکست خورد و در مصر نیز ضعیف عمل کرد.

المناع می افزاید: قطری ها بعد از اینکه به میزان خسارت های ناشی از سیاست خود پی بردند، تلاش کردند تا از سرعت خود بکاهند و تغییرات به وجود آمده در راس هرم قدرت، شامل کناره گیری شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی و انتقال قدرت به پسرش شیخ تمیم و برکناری شیخ حمد بن جاسم آل ثانی دیپلمات خبره امیر نشین قطر ، این نقش را کم رنگ کرده و از نفوذ و تاثیرگذاری این کشور در کشورهای دیگر کاسته است.  درنتیجه عربستان، هم‌پیمان تاریخی آمریکا در منطقه نقش سابق خود را باز یافته است.

به عقیده وی، یکی از نشانه های این بازگشت مقتدرانه، اعلام تصمیم عربستان و امارات در روز سه شنبه برای کمک هایی به مصر به ارزش 5 میلیارد و 3 میلیارد دلار است ؛ همچنانکه این دو کشور از جمله اولین کشورهایی بودند که پس از برکناری ِ مرسی از قدرت  به عدلی منصور رئیس جمهوری موقت مصر تبریک گفتند.

"عبد العزيز الصقر" مدیر مرکز مطالعات خلیج فارس نیز دراین باره می گوید: عربستان در مسیر تضمین ثبات در کشورهای عربی صرف نظر از منافع ایدئولوژیک حرکت می کند. عربستان از مصر ِتحت حاکمیت اخوانی ها حمایت کرد؛ اما شکست اخوان در برقراری ثبات و مدیریت حکیمانه کشور باعث شد که عربستان درحمایت ِ خود از حکومت اخوان المسلمین در مصر بازنگری کند.

اين پژوهشگر عرب، در عین حال رقابت عربستان و قطر در تلاش براي توسعه نفوذشان در كشورهاي بهار عربي و جلوگيري از جنبش هاي اعتراضي در آنها را بي اهميت می داند و معتقد است که تفاهم عربستان و قطر همچنان پابرجاست و بي شك ميان اين دوكشور صرف نظر از اختلاف ديدگاهها، كشمكشي وجود ندارد.

وي به عنوان نمونه اي از اين تفاهم گفت: براي اولين بار رياض از طرح تغيير در پادشاهي قطر را با تمام جزئياتش از 6 ماه قبل خبر داد و از اين تصميم استقبال و حمايت كرد.

این در حالی است که روابط اين دو كشور از ديرباز تيره شده بود، زيرا هريك الگوي متفاوتي از اسلام سياسي را كه همراه با اعتراضات كشورهاي جهان عرب بروز كرد، ارائه مي دادند.

قطر از احزاب برخاسته از اخوان المسلمين و آراء نزديك به اين گروه حمايت مي كرد هرچند علي رغم تبليغات گسترده رسانه اي كه از طريق شبكه الجزيره براي اين گروه هزينه كرد، ستاره اقبالشان خيلي زود افول نمود.

در مقابل، عربستان از جريان هاي سلفي دفاع مي كرد كه اغلب آنها برپافشاري بيش از حد بر ظواهر اسلام مانند حجاب و منع اختلاط زن و مرد متمركزند.

در همین حال، ملك عبدالله بن عبدالعزيز روز سه شنبه اعلام كرد كه كشورش  احزابي را كه باعث ايجاد منازعه مي شوند و نيز اقدام تندروهايي را كه از اسلام براي منافع خود بهره مي جويند را "به هيچ عنوان" نخواهد پذيرفت.

پادشاه عربستان افزود: اسلام تفرقه را نمي پذيرد، حتي اگر به اسم جريان و حزب و... باشد. چنين گروههايي در ظلمات سير مي كنند و راه را گم كرده اند. كشور عربستان نيز بدين وسيله اعلام مي كند كه به هيچ وجه و تحت هيچ عنواني نمي پذيرد كه كسي به نام اين احزاب ايجاد تفرقه و منازعه نمايد.

اما علي فخرو تحليل‌گر و وزير بحريني سابق معتقد است که آينده سياسي منطقه نه به دست قطر و عربستان، بلكه به دست ملت هاي عرب رقم خواهد خورد، چرا كه آنها تفسیرهاي اشتباهي را كه طي اين 14 قرن از اصول اسلام ارائه شده است، نخواهند پذيرفت.

پربیننده ترین خبرها