العالم _ گوناگون
چند روز است که یک تصویر بی نام و نشان درفضای مجازی دست به دست می‌شود، تصویری از یک سیگار که می‌گویند از ورق طلا ساخته‌شده و نخی 50 هزارتومان در تهران معامله می‌شود! ما دنبال این تصویر را در همین فضای مجازی می‌گیریم ، از چند جا پرس‌وجو می‌کنیم و بالاخره در اینستاگرام می‌رسیم به چند صفحه با فالوورهای زیاد که علاوه بر سیگارهای طلا، کالاهای دیگری هم از جنس طلا می‌فروشند؛ از پستانک و شیشه شیر گرفته تا فندک و خودکار و جاسوئیچی.
کمی که بیشتر جستجو می‌کنیم به ورق‌های پاسور و ادکلن‌های طلایی هم می‌رسیم؛ کالاهایی که رواج‌شان باعث شده کاربردهای متفاوت‌تری برای استفاده از عنصر طلا در جامعه بوجود بیاید. پدیده‌ای مغایر با سبک زندگی اسلامی – ایرانی که می‌تواند از همین ابتدا زنگ هشدار را برای مسئولان فرهنگی کشورمان به‌صدا در بیاورد. کالاهایی آن‌ور آبی که حالا پایشان به جامعه ما هم بازشده و خیلی‌ها برای خریدشان وسوسه می‌شوند؛ آنقدر که دوشبکه مجازی پرطرفدار این‌روزها، یعنی اینستاگرام و تلگرام، پرشوند از تبلیغات خریدو فروش‌شان.
کافی‌است در یکی از این دو شبکه، عضو باشید تا برای یک بار هم که شده چشم‌تان به کالاهایی لوکس، فوق اشرافی و لاکچری بیفتد که متعلق به جماعتی خاص است.کالاهایی با کاربردهای معمولی که صرفا به‌خاطر اینکه ردونشانی از عنصر ارزشمند طلا دارند، قیمت‌هایی عجیب و غریب پیدا می‌کنند و با وجود همین قیمت‌های عجیب باز هم بازار معاملات‌شان داغ است.
همینجاست که یک نخ سیگار ورق طلا باقیمتی باورنکردنی به فروشم می‌رسد؛ قیمتی که درتماس با یکی از همین صفحات دراینستاگرام به‌دست می‌آوریم: « سیگاردومدل داریم، یک مدل 95 هزارتومان، یک مدل هم 105 هزارتومان... این قیمت هر یک رول است، شما هرچه بخواهید می‌توانید داخلش بریزید.»
می‌گوییم: «اما به ما نخی50 هزارتومان قیمت داده بودند؟»
می‌گوید:« جنس‌های ما تضمین‌شده‌است، فیک نیست، می‌توانید جنس را ببینید و هزینه‌اش را موقع تحویل حساب کنید، سیگارهای ما رول با فیله آماده هستنند، محصول کمپانی شید آمریکا، حتی بارکد اصالت کالا هم دارند.»
یک چرخ دیگر در اینستاگرام ما را به یک صفحه دیگر پر از کالاهای طلایی می‌رساند؛ به شماره موبایلی باپیش شماره 0912 ، آن سوی خط مرد جوانی تماس ما را پاسخ می‌دهد و کالاهایش را معرفی می‌کند:« فلش روکش طلا دو مدل داریم، یک مدل طرح شمش است 65 هزارتومان، یک مدل هم فلش 16 گیگ طرح جدید گولد فویل است به قیمت 85 هزار تومان. پاسور روکش طلا هم داریم از 200 هزارتومان شروع می‌شود تا 800 هزار تومان. »
می‌پرسیم :« اینها را خودتان روکش طلا می‌کنید؟»
می‌گوید: « نه همه وارداتی هستند، همه کالاهای ما اورجینال هستند، هرجا قیمت پایین‌تری داد جنسش اصل نیست، مثلا همین خودکارهای طلا را شما الان با قیمت‌های مختلف در بازار می‌بینید، اما گولد فویل داخل خودکارها درجه بندی دارد، بعد از یک مدتی اگرکیفیتش پایین باشد، سیاه می‌شود یا حتی روغنی که داخل خودکار است، به سبزی می‌زند و دیگر شفاف نیست. الان ما خودکار گولدفویل با کیفیت را می‌فروشیم 150 هزار تومان. اما بی‌کفیتش با 70 هزارتومان و حتی کمتر هم پیدا می‌شود.»
ادکلن گلد اسکین رامون مولویزار یکی دیگر از کالاهای پرطرفدار همین صفحه است که وقتی قیمتش را می‌پرسیم ، در جواب می شنویم:« این ادکلن خیلی خاص است؛ با ذرات طلای 24 عیار درست شده و بسته به حجمش از 840 هزار تومان داریم به بالا.»
مقصد بعدی ما یک کانال پرمخاطب در تلگرام است؛ کانالی که کالاهایش را با توضیحات مبسوط والبته فیلم و عکس ازجهات مختلف، به نمایش گذاشته است. کانالی که شیشه شیری که در قسمتی از آن طلای 18 عیارکار شده به قیمت 995هزارتومان به فروش می‌رساند. در همین کانال قیمت پستانک طلای 18عیار هم 595 هزارتومان عنوان شده؛ کارهایی که به گفته ادمین کانال ، محصول کشور ترکیه هستند.
اینجا هم همچنان، فندک، فلش، پاسور ، خودکار و کالاهای دیگری با روکش طلا و البته با قیمت‌هایی بالاتر عرضه می‌شوند. وسایلی که انگار بطور اختصاصی برای افرادی خاص ساخته‌می‌شوند. جماعتی که قبلا اسم شان تجمل‌گرا بود و حالا مدتی‌است لاکچری‌باز شدهاند.
تضاد طبقاتی دلیل رواج تجمل‌گرایی
در زندگی لاکچری‌بازها سه کلمه حرف اول و آخر را می زند: تجملاتی، لوکس و اشرافی!آنوقت هرکالایی که در مثلثی که این سه کلمه ساخته‌اند قراربگیرد، خواسته یاناخواسته به زندگی لاکچری‌بازها هم راه پیدا می‌کند؛ حتی اگر مورد نیازشان نباشد.
ما سررشته این موضوع را که می‌گیریم به رواج یک عادت نادرست اجتماعی در جامعه امروزمان می‌رسیم؛ مادی‌گرایی. موضوعی که مورد توجه دکتر غفور شیخی جامعه‌شناس و استاد دانشگاه هم قرار می‌گیرد. شیخی از فرهنگ مادی‌گرایی، تضاد طبقاتی و رشد ناموزون جامعه، بعنوان عوامل اصلی رواج کالاهای لوکس، لاکچری و غیرمتعارف در جامعه، یاد می‌کند و به ما می‌گوید:« لاکچری‌بازی و تجمل‌گرایی برخاسته از فرهنگ مادی‌گرایی یا همان ماتریالیستی است.»
فرهنگی که به گفته شیخی، در جامعه‌شناسی با چندویژگی خاص شناخته‌می‌شود:
1- تفکر مادی‌گراها این دنیایی است ، یعنی افرادی که سراغ چنین سبک زندگی‌ای می‌روند، تفکرشان براین است که همه چیز در این دنیا بر مبنای مادیات است.
2- مشخصه مادی‌گراها لذت‌جویی است؛ یعنی وقتی قاعده بر مادیات گذاشته می‌شود، لذت بردن از این مادیات هم اهمیت پیدا می‌کند.
3- مشخصه بعدی فخرفروشی است؛ براین اساس مادی‌گراها درفخرفروشی و مزین کردن خودشان به مظاهر تمدن ، با هم رقابت می‌کنند و از این عمل لذت می‌برند.
4- ویژگی بعدی فرهنگ مادی‌گرا، مصرف‌گرابودن است؛ همینجاست که افراد حتی بیش ازضرورت، نیاز و توانشان مصرف می‌کنند و درنتیجه از مصرف‌گرایی به اصراف می‌رسند.
اما اینکه چرا این لوکس‌گرایی درجامعه ما با فرهنگ و بستر و پیشینه ایرانی واسلامی رواج پیدا می‌کند، سوالی است که از این جامعه شناس می‌پرسیم و او در پاسخ می‌گوید:« این موضوع به تضاد طبقاتی موجود درجامعه فعلی ما برمی‌گردد. درچند سال اخیر، این تضاد طبقاتی به دلایل مختلف بیشتر از قبل شده است؛ افراد زیادی یک‌شبه ثروتمند شدهاند و همین موضوع فاصله طبقاتی را زیاد کرده‌است.»
شیخی از این افراد با عنوان نوکیسه‌ها یاد می‌کند و می‌گوید:« افرادی که سراغ لوازم لاکچری ، سراغ سیگارهای طلا و ...می‌روند، نوکیسه‌ها هستند چراکه افراد ثروتمندی که ریشه دار و اصیل هستند، هیچوقت از لوازم لوکس برای خودنمایی استفاده نمی‌کنند.»
این جامعه شناس در ادامه می‌گوید: « لوکس گرایی قبلا هم در طول تاریخ وجود داشته، اما اینکه الان چرا بیشتر نمود پیدا کرده، به خاطر این است که ابزار نمایش بیشتری در اختیار لوکس‌گرایان قرار گرفته‌است.این ابزار همان فضای مجازی است،یعنی آنها می‌توانند از سیگارهای طلایشان در اینستاگرام لایو بگذارند، از تفریحات‌شان فیلم بگیرند و برای عموم نمایش بدهند.»
جامعه مصرف‌گرا، کالای لوکس می‌پسندد
اما محمداسماعیل سعیدی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به رواج لاکچری‌بازی در جامعه مخصوصا نسل جوان به ما هشدار می‌دهد:« این نوع سبک زندگی که مغایر با فرهنگ اسلامی وایرانی خودمان است، از یک نوع رفاه کاذبی نشات می‌گیرد وما نشانه‌های این رفاه کاذب را می‌توانیم در بخش‌های مختلف زندگی مردم ببینیم؛ استفاده از سیگارهای طلایی که با قیمت عجیب عرضه می‌شوند یک نمونه از این رفاه‌زدگی است. »
این عضوکمیسیون فرهنگی ادامه‌می‌دهد:« نشانه‌های این رفاه‌زدگی را ما در زوایای دیگر زندگی مردم هم می‌توانیم ببنیم، برای مثال خیلی از خانواده‌ها لوازمی را خریداری می‌کنند که اصلا لازم ندارند یا کاربردی برای‌شان ندارد.»
سعیدی هم همانند دکتر غفور شیخی ، از مصرف‌گراشدن جامعه بعنوان یکی از دلایل اصلی رواج وسایل لوکس و لاکچری در جامعه یاد می‌کنند و می‌گوید:« این موج غلطی است که در ابتدا جنبه‌های ظاهری زندگی را هدف قرار می‌دهد و بعد در لایه های بعدی به سبک زندگی و رفتارهای افراد هم کشیده می‌شود. »
به گفته این نماینده مجلس شورای اسلامی، این موج‌های این چنینی که ناگهان در جامعه دیده می شوند، مدیریت نشوند، ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری را به ساختار خانواده‌ها وارد کنند.
کالاهای قاچاق طلایی زیر پوست بازار
کمی که دقیق‌تر می‌شویم، خودکار ، فلش ، سیگار و بقیه اقلام طلایی که فروشندگان‌شان مدام تاکید می‌کنند ساخت ایران نیستند و مثل تحفه ای از آب گذشته،ازسرزمین‌هایی به ما رسیده‌اند و به همین دلیل قیمت‌شان بالاست، می‌شوند یک سکه دورو؛ روی دیگر سکه، از قاچاق بودن این کالاها خبر می‌دهد.
موضوعی که آن را با دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران درمیان می‌گذاریم و علی اکبر پوراحمدنژاد با تایید قاچاق بودن کالاهایی اینچنینی به ما می‌گوید: «هر نوع کالای خارجی که خارج از فرهنگ و ضوابط قانونی و به شکل غیررسمی به کشوروارد می‌شود، قاچاق نامیده می‌شود.»
پوراحمدنژاد با اشاره به اینکه آمار مشخصی درباره کشفیات این نوع کالاها وجود ندارد می‌گوید:« با این حال بحث قاچاق کالاهای اینچنینی به حال خودش رها نشده و کشفیاتی هم در این باره وجود دارد اما زیاد نیست.»
دلیل این اتفاق به گفته دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران، این است که کالاهای لوکس اینچنینی در اولویت برخورد ، به عنوان کالاهای قاچاق قرار ندارند و اولویت برخورد با کالاهای قاچاقی است که نمونه داخلی دارند.
او در توضیح بیشتر می‌گوید: «عمومیت کشفیات ما بیشتر به کالاهایی اختصاص دارد که درجامعه آثار بصری‌شان به وفور دیده می‌شود و کالاهایی که در قالب اقلام زیرزمینی و در فضاهای خاص نمود پیدا می‌کنند، بااینکه در حوزه مراقبتی ما هستند اما کشفیات قابل توجهی ندارند.»
این مقام مسئول درباره ارائه این نوع کالاهای قاچاق در فضای مجازی می‌گوید:« این موضوع از سال گذشته مورد توجه قرار گرفت و ما تیمی را در شبکه مجازی توسط پلیس فتا تشکیل دادیم که بحث قاچاق کالا در فضای مجازی را پیگیری می‌کند و در سال گذشته حدود 900 سایتی را که به ارائه انواع و اقسام کالاهای قاچاق می‌پرداختند رصد کردیم و عوامل این سایت‌ها دستگیر شدند. »
با این‌حال پوراحمدنژاد نیز به ما می‌گوید، مانور در فضای مجازی بسیار راحت است و این مشکلی است که در حال حاضر وجود دارد، چراکه برخی از این سایت‌ها عمرشان به 24 ساعت هم قد نمی‌دهد و بلافاصله تغییرماهیت می‌دهند.
دبیر کمیسیون برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران بااین حال تاکید می‌کند:« قانون با قاطعیت و شفافیت اعلام کرده که حمل و نگهداری کالای قاچاق جرم به حساب می‌آید.»
جام جم آنلاین