العالم _ آمریکا
وبسایت پولیتیکو در مطلبی نوشت: دونالد ترامپ – رئیسجمهور آمریکا – ممکن است به زودی توافق هستهای ایران را برای تعیین سرنوشتش دوباره به کنگره بفرستد؛ اما به هیچ وجه مشخص نیست آیا قانونگذاران برای از بین بردن دائم آن وارد عمل میشوند یا خیر.
به نظر میرسد منتقدان این توافق که در دوره اوباما امضا شد – و رئیسجمهور ترامپ در رأس آنها قرار دارد –به دنبال نابودی آن باشند. مخالفان این توافق در کنگره وعده داده اند از ابزار ویژهای که به قانونگذاران اجازه میدهد تحریمهای تهران را تنها با اتکا به یک رأی اکثریتی بازگردانند، استفاده کنند.
اما گرچه جمهوریخواهان در کنگره دو سال پیش همگی با توافق هستهای مخالفت کردند، حالا درباره اینکه کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان باید با چه سرعتی برای بازگرداندن تحریمهایی که در قالب توافق ایران لغو شد وارد عمل شوند، اختلاف نظر دارند. چنین اقدامی عملاً توافق سال 2015 را از بین خواهد برد.
در سنایی که جمهوریخواهان در آن تنها از یک اکثریت شکننده 52 نفری برخوردارند، مخالفت چند نفر میتواند تأثیرگذار باشد. سناتورهای دموکرات، حتی آنهایی که دو سال پیش با توافق هستهای مخالفت کردند، میخواهند این توافق حفظ شود. در شرایط فعلی تعداد جمهوریخواهان مردد به اندازهای زیاد است که سران جمهوریخواه را برای جمعآوری آرای لازم به منظور اعمال مجدد تحریمها با مشکل روبرو میکند.
اگر ترامپ تا ضربالاجل 15 اکتبر (23 مهر) از تأیید پایبندی ایران به توافق هستهای سرباز زند، کنگره باید در اواخر ماه جاری میلادی در این خصوص تصمیمگیری کند. این توافق در ازای اعمال محدودیتهای شدید بر برنامه هستهای ایران، تحریمهای سختگیرانه را که دهها سال بر ضد تهران به اجرا گذاشته شده بود حذف کرد.
سناتور جف فلیک جمهوریخواه از ایالت آریزونا به وضوح اعلام کرده است درباره اعمال مجدد تحریمها تردید دارد. او در مصاحبهای نگرانی خود را از کنار گذاشته شدن برجام از سوی آمریکا و برداشته شدن مسئولیتهای تهران ابراز داشته است.
سناتور جانمکین جمهوریخواه از ایالت آریزونا نیز به تازگی به خبرنگاران گفته هنوز در حال بررسی این موضوع است و در این خصوص تردید دارد. سناتور سوزان کالینز جمهوریخواه از ایالت مین نیز گفته است میخواهد شواهد مرتبط با پایبندی یا عدم تعهد ایران به توافق را مشاهده کند.
سایر بازیگران مهم – مانند سناتور جمهوریخواه رند پال از ایالت کنتاکی و اد رویس رئیس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان از ایالت کالیفرنیا – معتقد نیستند ترامپ باید از توافق خارج شود. رویس معتقد است رئیسجمهور باید در عوض برای اجرای سختگیرانه مفاد آن بکوشد.
سناتورهای دموکرات متفقاً با خروج از این توافق مخالفند گرچه چند نفر از آنها – از جمله چاک شومر رهبر کنونی اقلیت دموکرات از ایالت نیویورک و سناتور بن کاردین از ایالت مریلند (دموکرات ارشد در کمیته روابط خارجی) – دو سال پیش با آن مخالفت کردند.
کنگره بجز اعمال مجدد تحریمهای ایران گزینههای دیگری نیز دارد. میچ مکانل، رئیس سنا میتواند به دنبال تصویب یک قانون جدید برای تحریم ایران باشد. اما این استراتژی به 60 رأی نیاز دارد؛ امری که کار را برای تصویب چنین قانونی در سنا از سوی این سناتور ایالت کنتاکی دشوارتر میکند.
قانونگذاران همچنین میتوانند هیچ اقدامی را در دستور کار خود قرار ندهند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به تازگی در مصاحبهای با پولیتیکو به این نکته اشاره کرده است که حتی اگر ترامپ ایران را ناقض توافق معرفی کند، امتناع از تأیید تعهد ایران به خودی خود به از بین رفتن توافق هستهای منجر نمیشود.
اما در این میان اعمال مجدد و سریع تحریمها بر ضد ایران برای تعدادی از جمهوریخواهان که به دنبال سیاست سختگیرانهتری در قبال تهران هستند، جذابترین گزینه به شمار میرود. این گزینه در سنا و مجلس نمایندگان تنها به یک رأی اکثریتی نیاز دارد مادامی که قانونگذاران در مهلت 60 روز پس از امتناع ترامپ از تأیید پایبندی ایران به توافق وارد عمل شوند.