العالم _ ایران / سیاسی
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در نشستی در شهر «رم» ایتالیا درباره توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 اظهار نظر کرد.
وی در همایش گفت‌وگوهای مدیترانه‌ای در رم گفت: «نکته جالب برجام این بود که نه آن چیزی بود که ما می‌خواستیم و نه آنچه آمریکا می‌خواست، بلکه بهترین چیزی بود که می‌توانستیم به آن دست پیدا کنیم.»
منظور وزیر خارجه ایران از «گزینه‌های حاصل جمع صفر»، راهکارهایی است که یکی از طرف‌ها کامل به سود دست پیدا می‌کند و طرف دیگر کاملاً زیان می‌بیند.
ظریف گفت برخی از کشورها در منطقه در تلاش هستند منافعش را به بهای ضرر دیگران تأمین کنند. وی گفت: «آنها کماکان، دست به انتخاب‌های غلط می‌زنند.»
وزیر خارجه ایران در ادامه، بدون اشاره به نام کشوری خاص تصریح کرد: «حالا می‌خواهم شما را به چند دهه قبل برگردانم. آنها از صدام حسین در برابر ایران حمایت کرده و تلاش کردند ایران را از منطقه حذف کنند. بعداً از طالبان حمایت کردند. بعد از داعش، النصره و دیگران حمایت کردند.»
ظریف با بیان اینکه تهدیدهای موجود در منطقه همه را تهدید می‌کنند خواستار مشارکت همه طرف‌ها برای تضمین امنیت و ثبات در منطقه شد.
وزیر خارجه ایران در پاسخ به سوالی درباره اینکه آینده برجام را در برابر تهدیدهای موجود علیه آن چگونه پیش‌بینی می‌کند، گفت: «توافق هسته‌ای زمانی حاصل شد که ما به این درک رسیدیم که نمی‌توانیم به همه آنچه می‌خواهیم دست پیدا کنیم. این توافق، نه آن چیزی بود که من می‌خواستم و نه آنچه جان کری (وزیر خارجه سابق آمریکا) می‌خواست و نه آنچه سایر طرف‌های مشارکت‌کننده در مذاکرات می‌خواستند. زیبایی توافق در همینجا است که چیزی نیست که ما می‌خواستیم، بلکه چیزی است که توانستیم به آن دست پیدا کنیم.»
وزیر خارجه ایران تصریح کرد کسانی که در جریان مذاکرات حضور نداشته‌اند اکنون تصور می‌کنند که با «طرحی معجزه‌آسا» می‌توانند وارد شده و به توافقی بهتر دست پیدا کنند.
وی گفت: «من معتقدم که برجام بهترین توافقی است که می‌شد در گذشته به آن دست پیدا کرد و یا در آینده امکان دست‌یابی به آن وجود خواهد داشت.»
وزیر خارجه ایران در ادامه اظهاراتش تصریح کرد که دولت آمریکا در اوایل سال ۲۰۰۰ گزینه تلاش برای لغو کامل برنامه غنی‌سازی ایران را آزموده، اما به نتیجه‌ای دست نیافته است.
وی گفت: «در اوایل سال ۲۰۰۰، دولت آمریکا گزینه غنی‌سازی صفر [در قبال ایران] را پیگیری کرد. برخی از نفراتی که اکنون به صورت رسمی یا غیررسمی به رئیس‌جمهور ترامپ مشاوره می‌دهند در آن زمان فعال بودند و آنها از حصول هر توافقی جلوگیری می‌کردند.»
ظریف اضافه کرد: «در آن زمان ایران کمتر از ۲۰۰ سانتریفیوژ داشت. توافق هسته‌ای با ایران، در آن زمان با چیزی حدود ۱۰۰۰ سانتریفیوژ امکان‌پذیر بود، اما ایالات متحده، گزینه برآورده شدن ۱۰۰ درصد خواسته‌ها را پیگیری کرد و خواستار غنی‌سازی صفر [برای ایران] شد. نتیجه این شد که در سال ۲۰۱۳ که ما بار دیگر مذاکرات را آغاز کردیم، ایران ۲۰۰۰۰ سانتریفیوژ داشت.»
وی اضافه کرد: «بنابراین اگر کسانی گزینه حاصل جمع صفر را دنبال کنند نتیجه آن شکست خواهد بود.»
ظریف در بخش دیگری از این نشست به سوال مجری برنامه درباره گزارش‌ها درباره احتمال برکناری رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا از سمتش و تبعات آن برای اجرای برجام پاسخ داد.
وزیر خارجه ایران گفت: «ما عادت به دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر نداریم، بنابراین صبر می‌کنیم تا آمریکایی‌ها درباره وزیر خارجه کشورشان و اینکه چه کسی را می‌خواهند برای این سمت انتخاب کنند، تصمیم‌گیری کنند.»
او در ادامه گفت: «ما با سیاست‌هایی که در واشنگتن اتخاذ می‌شوند مشکل داریم و من معتقدم که آن سیاست‌ها، خواه درباره برجام باشد یا درباره منطقه، بسیار خطرناک و عجولانه هستند.»
وی گفت: «معتقدم که بسیار ضروری است که در واشنگتن نوعی جهت‌گیری دوباره یا اصلاح شناختی درباره منطقه صورت پذیرد.»
ظریف گفت: «دیگران در منطقه تصمیمات نادرست اتخاذ کرده‌اند و ایران را بابت تبعات آن متهم می‌کنند. آنها از صدام حسین حمایت کردند. آنها برای ۸ سال به صدام حسین همه چیز دادند و به رژیم او میلیاردها و میلیاردها دلار کمک زمینه‌های مالی و نظامی و غیره رساندند.»
وی گفت: «یک سال بعد صدام حسین، سلاحش را به سمت همان کسانی نشانه رفت که آن سلاح‌ها را به وی داده بودند. آن موقع ما چکار کردیم؟ ما در آن زمان به کویتی‌ها کمک کردیم و نگفتیم که [آنچه بر سرتان آمده] حقتان است.»
ظریف سپس به حمایت آمریکا از گروه طالبان اشاره کرد و اسناد ادعایی سازمان سیا موسوم به اسناد «ابوت‌آباد» که ایران را به ارتباط با القاعده متهم می‌کنند را به باد انتقاد گرفت و آن را «بی‌معنی» خواند.
وی گفت: «چه کسی بود که طالبان را به عنوان دولت رسمی افغانستان به رسمیت شناخت؟ عربستان سعودی، امارات و پاکستان بود.»
وزیر خارجه ایران همچنین درباره برنامه موشکی ایران اظهارنظر کرد. وی گفت: «آیا ما تنها کسانی هستیم که موشک داریم؟ ما موشک‌هایی داریم که خودمان ساخته‌ایم، چون هیچ کس دیگر به ما موشک نمی‌دهد. عربستان سعودی موشک‌هایی دارد که از چین خریداری کرده و ۲۵۰۰۰ کیلومتر برد دارد، در حالی که موشک‌های ما ۲۰۰۰ کیلومتر برد دارند.»
ظریف گفت: «برخی در منطقه تصور می‌کنند می‌توانند به جای تعامل با همسایگان با خریداری سلاح، امنیت بخرند.»
ظریف در بخش دیگری از این جلسه درباره گفت که به نفع همه است که با همکاری یکدیگر، منطقه خاورمیانه را به مکانی امن برای زندگی تبدیل کنند.
وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از اظهاراتش گفت که عربستان سعودی، تمامی گزینه‌های برای آتش‌بس و صلح در سوریه و یمن را رد کرده است.
ظریف در ادامه در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا ایران به نتایج توافق آتش‌بس آمریکا و روسیه برای خارج کردن نیروهای خود از جنوب غربی سوریه پایبند خواهد بود گفت: «ایالات متحده و روسیه نمی‌توانند برای ایران تصمیم بگیرند. ما به درخواست دولت سوریه در آنجا هستیم و طبق این درخواست عمل خواهیم کرد، اما روسیه از ما درخواستی برای انجام کاری مطرح نکرده است.»
ظریف گفت: «اینکه ما در آن منطقه حضور داریم یا خیر را نمی‌دانم، اما روسیه از ما درخواست انجام کاری درباره آن منطقه را مطرح نکرده است.»
وزیر خارجه ایران در ادامه با اشاره به موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات آستانه و آتش‌بس حاصل‌شده از آن گفت: «چرا [فکر می‌کنیم] لازم است در تمامی راه‌حل‌ها درباره سوریه آمریکا حضور داشته باشد؟»